فدرالية عصر الأناركية

الثوره الفرنسیه العظمى – بیتر کروبوتکین

The Great French Revolution by kropotkin

الثوره الفرنسیه العظمى – بیتر کروبوتکین
Text Size

الثوره الفرنسیه العظمى

بیتر کروبوتکین (۱۹۰۹)

ترجمه مازن کم الماز

 

مقدمه المترجم

هذان فصلان من کتاب بیتر کروبتکین عن تاریخ الثوره الفرنسیه البرجوازیه العظمى , یتمتع تحلیل کروبوتکین بأهمیه خاصه فی أیامنا , إنه بقراءته للماضی , للتاریخ , لتاریخ ثوره سابقه , یساعد فی قراءه الحاضر , حاضر ثوراتنا , و مستقبلها , و ضمنا مستقبل شعوبنا و ثوراتها و مستقبل البشریه أیضا ….

 

الفصل الأول

التیاران الرئیسیان فی الثوره

 

کان هناک تیاران رئیسیان أعدا و قاما بالثوره الفرنسیه العظمى . أحدهما و هو تیار الأفکار ( التیار الفکری ) الذی ترکز حول إعاده التنظیم السیاسیه للدوله , جاء من الطبقات الوسطى , أما ( التیار ) الآخر , و هو تیار الأفعال , جاء من الناس ( الشعب People ) , من کل من الفلاحین و عمال المدن , الذین أرادوا أن یحصلوا على تحسینات فوریه و محدده فی أوضاعهم الاقتصادیه . و عندما التقى هذان التیاران و انضما معا کان ذلک سعیا وراء تحقیق هدف مشترک . عندما کان هذا الهدف مشترکا بینهما لبعض الوقت , و عندما ساعد أحدهما الآخر لبعض الوقت , کانت النتیجه هی الثوره .

قام فلاسفه القرن ال ۱۸ منذ وقت طویل بتفنید أسس مجتمعات القانون – و النظام فی تلک الفتره , حیث کانت السلطه السیاسیه و القسم الأعظم من الثروه بید الأرستقراطیه و الکهنوت , بینما لم یکن جمهور الناس إلا حیوانات للحمل ( أو للنقل ) بالنسبه للطبقات الحاکمه . بإعلان سیاده العقل , و بالتبشیر بالثقه فی الطبیعه الإنسانیه – التی جرى إفسادها کما قالوا من خلال المؤسسات التی اختزلت الإنسان إلى عبد , لکن مع التأکید بأن سیستعید کل مزایاه عندما یتنزع حریته – فقد فتح هؤلاء الفلاسفه مشاهد جدیده أمام البشریه . بإعلان المساواه بین البشر , من دون أی تمییز بسبب الولاده , و بمطالبه کل مواطن , سواء أکان ملکا أم فلاحا , بالانصیاع للقانون , و افترضوا أنه لا بد من التعبیر عن إراده الشعب من قبل ممثلیه , و أخیرا , بالمطالبه بحریه التعاقد بین بشر أحرار , و بإلغاء الضرائب و الخدمات الإقطاعیه – بطرح کل هذه الأقوال , و ربطها معا مع نظام و أسلوب ممیزین للفکر الفرنسی , فقد حضر الفلاسفه دون شک , على الأقل فی عقول الناس , لسقوط النظام القدیم .

لکن هذا وحده لن یکون کافیا لیؤدی إلى اندلاع الثوره . فما زال أمامها مرحله الانتقال من النظریه إلى الفعل , من فکره مثال ما أعلى إلى وضعه فی التطبیق . و النقطه الأکثر أهمیه فی دراسه تاریخ تلک المرحله هی أن نوضح الظروف التی جعلت من الممکن للشعب الفرنسی فی لحظه معینه أن یتمکن من تحقیق ( تطبیق ) هذا المثال الأعلى – أی محاوله نقله من النظریه إلى الفعل ( التطبیق ) .

من جهه أخرى , قبل ۱۷۸۹ بوقت طویل , کانت فرنسا قد دخلت بالفعل فی مرحله ثوریه . کان وصول لویس ۱۶ إلى العرش فی ۱۷۷۴ البدایه لسلسله کامله من اضطرابات الجوع . استمرت هذه الاضطرابات حتى ۱۷۸۳ و بعدها جاءت مرحله من الهدوء النسبی . لکن بعد ۱۷۸۶ و خاصه بعد ۱۷۸۸ انفجرت تمردات الفلاحین من جدید بقوه متجدده . کانت المجاعه هی السبب الرئیسی للاضطرابات الأولى , و بقی نقص الخبز دائما أحد الأسباب الرئیسیه للانتفاضات . لکن رفض الفلاحین دفع الضرائب الإقطاعیه کان هو الذی دفعهم إلى الثوره . أخذت الانتفاضات تتزاید فی العدد حتى عام ۱۷۸۹ , فی تلک السنه أصبحت هذه الانتفاضات عامه ( شامله ) فی الشرق و الشمال الشرقی و الجنوب الشرقی من فرنسا . بهذه الطریقه بدأ تقسیم الجسم الاجتماعی . لکن Jacquerie ( یمکن ترجمتها بالعامیه أو الانتفاضه الفلاحیه , أطلقت على انتفاضه الفلاحین الفرنسیین فی شمال فرنسا عام ۱۳۵۸ التی قمعها النبلاء الفرنسیون بقسوه , عرفت الثوره بهذا الاسم لأن النبلاء اعتادوا على نعت فلاحیهم ب”جاک” , و من ثم أصبحت ترمز للثورات الفلاحیه فی أوروبا فی أواخر العصور الوسطى عموما – المترجم ) لیست ثوره , حتى عندما تأخذ اشکالا رهیبه کما جرى فی انتفاضه الفلاحین الروس فی ۱۷۷۳ تحت رایه بوغاتشوف . الثوره هی بالتأکید أکثر من سلسله من الانتفاضات فی المدینه و الریف . إنها أکثر من مجرد صراع بین الأحزاب , مهما کان عنیفا , أکثر من مجرد حرب شوارع , و أکثر من مجرد تغییر فی الحکومه , کما جرى فی فرنسا عام ۱۸۳۰ و ۱۸۴۸ . الثوره هی إطاحه سریعه , فی غضون عده سنوات , بالمؤسسات التی احتاجت إلى قرون لکی تتغلغل فی تربه المجتمع , و تبدو ثابته بحیث أنه حتى أکثر المصلحین حماسه لن یجرؤ على مهاجمتها فی کتاباته . إنها سقوط , انهیار و فی وقت قصیر , لکل ما کان یشکل حتى ذلک الوقت جوهر الحیاه الاجتماعیه , الدینیه , السیاسیه و الاقتصادیه فی شعب ما . إنها تعنی الإطاحه بالأفکار المکتسبه و المفاهیم المقبوله فیما یتعلق بکل من المؤسسات و العلاقات المعقده للجماعه الإنسانیه .

إنها باختصار ولاده أفکار جدیده تماما فیما یتعلق بالصلات المتفرعه فی المواطنه – أفکار ستصبح فی الرقیب العاجل حقائق , و تبدأ بعدها بالانتشار بین الشعوب المجاوره , هازه العالم بأسره و محدده للعصر القادم شعاره , مشاکله , علمه , و اتجاهات تطوره الاقتصادی و السیاسی و الأخلاقی .

لنصل إلى نتیجه بهذه الأهمیه , و لحرکه یمکن اعتبارها جزءا من ثوره , کما جرى فی انکلترا بین ۱۶۴۸ و ۱۶۸۸ و فی فرنسا بین ۱۷۸۹ و ۱۷۹۳ , لا یکفی أن تظهر حرکه فکریه مهما کانت هامه , بین الطبقات المثقفه , لا یکفی أن تحدث اضطرابات مهما کانت کبیره أو عدیده فی قلب الشعب . الفعل الثوری الذی یأتی من الشعب یجب علیه أن یتزامن مع حرکه فکریه ثوریه تأتی من الطبقات المثقفه . یجب أن یکون هناک اتحادا بین الاثنین .

لهذا وقعت الثوره الفرنسیه , مثل الثوره الانکلیزیه من القرن الذی سبقها , فی لحظه کانت فیها الطبقات الوسطى التی تشربت بعمق مصادر الفلسفه الراهنه لتصبح واعیه بحقوقها , و لتضع مخططا جدیدا للتنظیم السیاسی . قویه فی معرفتها و متحمسه لأداء مهمتها , شعرت هذه الطبقات بأنها قادره على الاستیلاء على الحکومه بانتزاعها من أرستقراطیه القصر التی کانت , بعجزها و طیشها و فجورها تدفع المملکه نحو الخراب . لکن الطبقات الوسطى و المتعلمه لم یکن بمقدورها أن تفعل أی شیء لوحدها لو لم یتحرک جمهور الفلاحین , نتیجه سلسله طویله من الظروف , و ابتداءا بسلسله من الانتفاضات المتواصله التی استمرت ۴ سنوات , التی وفرت الفرصه للطبقات الوسطى الساخطه لمحاربه کل من الملک و البلاط , و لإزعاج المؤسسات القدیمه و تغییر الدستور السیاسی للمملکه .

ما یزال تاریخ هذه الحرکه المزدوجه بحاجه لأن یکتب . لقد قیل تاریخ الثوره الفرنسیه العظمى و أعید مرات عدیده , من وجهه نظر أحزاب مختلفه , لکن حتى الآن حصر المؤرخون أنفسهم فی التاریخ السیاسی , تاریخ انتصار الطبقات الوسطى على حزب البلاط و المدافعین عن مؤسسات الملکیه القدیمه .

لذلک نعرف الکثیر مثلا عن المبادئ التی هیمنت على الثوره و التی ترجمت إلى عمل قانونی . لقد أسعدتنا الأفکار العظیمه التی قدمتها الثوره إلى العالم , أفکار حاولت البلدان المتمدنه أن تضعها موضع التطبیق طوال القرن ۱۹ . لقد درس التاریخ البرلمانی للثوره , حروبها , سیاستها و دبلوماسیتها , درس و حدد بالتفصیل . لکن التاریخ الشعبی للثوره ما یزال بحاجه لأن یقال . الدور الذی لعبه الشعب فی الریف و المدن فی الثوره لم یدرس أبدا و لم یرو بکلیته . من بین التیارین الرئیسیین اللذین صنعا الثوره , فإن نعرف عن التیار الفکری , أما التیار الآخر , تیار الفعل الشعبی , فإنه لم یرسم بعد .

إنها مهمتنا , نحن ورثه أولئک الذین سماهم معاصروهم ب”اللاسلطویین” ( الأنارکیین ) , دراسه التیار الشعبی و محاوله إعاده بناء صفاتها الرئیسیه على الأقل .

نقلا عن http://dwardmac.pitzer.edu/anarchist_archives/kropotkin/frenchrev/i.html

 

الفصل الأخیر

الخاتمه

 

عندما یرى المرء الجمعیه الوطنیه الفظیعه و القویه تحطم نفسها فی ۱۷۹۴ – ۱۷۹۵ و الجمهوریه القویه و الفخوره تختفی . بینما تسقط فرنسا بعد نظام المدیرین ذا المعنویات المنهاره ( المحبطه ) (حکومه المدیرین ۱۷۹۵ – ۱۷۹۹ , حیث تمثلت السلطه فی ۵ مدراء , ترافق لک أیضا باستبدال حق التصویت العام بالتصویت المحدود وفقا لملکیه الشخص , واجهت حکومه المدیرین کلا من الملکیین و الیعاقبه بالقوه , فیم بعد سیقوم جنرال الجیش بونابرت الذی نظم حمله القمع هذه بانقلاب فی ۱۸ برومیر و هو أحد أشهر التقویم الجمهوری الموافق ۹ دیسمبر کانون الأول ۱۷۹۹ لیقیم دیکتاتوریته الخاصه , أولا کقنصل ثم کإمبراطور – المترجم ) تحت النیر العسکری لبونابرت , یجد المرء نفسه مدفوعا للتساؤل : “ما هو الجید فی الثوره إذا کان الشعب سیقع ثانیه تحت نیر الطغیان ؟” . تکرر هذا السؤال فی سیاق القرن ۱۹ باستمرار و قد استخدمه الجبناء و المحافظون کحجه ضد الثورات عموما .

الصفحات السابقه تعطینا الجواب . أولئک الذین یرون فی الثورات تغییرا فی الحکومه فقط , أولئک الجاهلون بعملها الاقتصادی و التثقیفی , هؤلاء فقط یمکنهم طرح هذا السؤال .

فرنسا التی نراها فی الأیام الأخیره من القرن ۱۸ فی لحظه الانقلاب داخل القصر فی ۱۸ برومیر , لیست هی فرنسا التی وجدت قبل ۱۷۸۹ . هل کان من الممکن لفرنسا القدیمه , الفقیره بشکل بائس و التی یعانی ثلث سکانها سنویا من الحاجه ( الجوع ) , أن تتحمل الحروب النابلیونیه , التی جاءت بعد وقت قصیر من حروب الجمهوریه بین ۱۷۹۲ و ۱۷۹۹ , بینما کانت أوروبا کلها تهاجمها ؟

الواقع هو أن فرنسا جدیده قد تشکلت منذ ۱۷۹۲ – ۱۷۹۳ . صحیح أن الندره ( النقص – الشح ) استمر بالوجود فی کثیر من الأقسام , و یمکن الشعور بکل الرعب الناجم عن ذلک خاصه بعد انقلاب ترمیدور ( ترمیدور تعبیر عن الرده الرجعیه و الإرهاب الأبیض الذی وقع بعد إعدام روبسبیر فی یولیو تموز ۱۷۹۴ – المترجم ) , عندما ألغی الحد الأعلى لأسعار کل المواد الغذائیه . کانت هناک بعض الأقسام التی لم تنتج ما یکفی من القمح لإطعام نفسها , و مع استمرار الحرب , و تخصیص کل وسائل النقل لصالح إمداداتها , کان هناک شح فی هذه الأقسام أیضا . لکن کل شیء کان یثبت أن فرنسا کانت تنتج عندها من ضروریات الحیاه من کل نوع أکثر بکثیر مما کانت تنتجه فی عام ۱۷۸۹ .

لم تشهد فرنسا أبدا مثل هذه الزراعه النشیطه . یخبرنا میکیلیت أنه فی عام ۱۷۹۲ کان الفلاحون یحرثون الأراضی التی أخذوها من ملاک الأرض , و من الأدیره و الکنائس , و کان ینخز ( یحث ) ثوره و هو یصرخ : “لیسقط الألمان ! لیسقط النمساویون ! ” . لم یجر أبدا مثل هذا التنظیف للأرض من قبل – حتى الکتاب الملکیون یعترفون بذلک – کما فی سنوات الثوره . أول محصول جید فی عام ۱۷۹۴ حمل النجده لثلثی فرنسا – على الأقل فی القرى , لأنه طوال ذلک الوقت کانت المدن مهدده بنقص الطعام . لیس أنها کانت شحیحه فی فرنسا کلها , أو أن بلدیات ( مجالس بلدیه ) ذوی السراویل الطویله Sans-culottes ( تعبیر أطلق على الثوار ذوی الأفکار الرادیکالیه من الطبقات الدنیا – برولیتاریا المدن خاصه – و الذین شکلوا أساس الجیش الثوری الفرنسی فی الأعوام الأولى للثوره و قد استمر نفوذهم فی الثوره بین عامی ۱۷۹۲ و ۱۷۹۵ , کانوا یدافعون عن الدیمقراطیه الشعبیه و المساواه الاقتصادیه و الاجتماعیه و المحافظه على أسعار معقوله للغذاء فی متناول الجمیع و رفضوا اقتصاد السوق الحر و دعموا الیسار “المتطرف” کمجموعه الغاضبین , تعرضوا للقمع الشدید فی فتره الرده الرجعیه فی ترمیدور – المترجم ) , تجاهلت أن تقوم بالإجراءات اللازمه لإطعام أولئک الذین لم یجدوا عملا , لکن من حقیقه أن کل حیوانات النقل التی کانت تستخدم فی قد کرست لحمل الطعام و الذخیره إلى جیوش الجمهوریه ال ۱۴ . فی تلک الأیام لم تکن هناک سکک حدیدیه , و کل الطرق ما عدا تلک الرئیسیه کانت فی الحاله التی علیها الیوم فی روسیا – مزریه جدا .

کانت فرنسا جدیده تولد أثناء تلک السنوات الأربعه من عمر الثوره . لأول مره منذ قرون أکل الفلاح حتى الشبع , و رفع ظهره و تجرأ على الکلام . اقرأ التقاریر التفصیلیه فیما یتعلق بعوده لویس ۱۶ إلى باریس , عندما أعید مسجونا من فارنی فی یونیو حزیران ۱۷۹۱ من قبل الفلاحین , تقول تلک التقاریر : “هل هذا ممکن بالفعل , مثل هذا الاهتمام بالشأن العام , لمثل هذا الحماس لهذا الشأن العام , و لمثل هذا الاستقلال فی الحکم و العمل أن یکون ممکنا قبل ۱۷۸۹ ؟” . لقد ولد شعب جدید فی هذه الأثناء , تماما کما نرى الیوم شعبا جدیدا یولد إلى الحیاه فی روسیا و ترکیا .

بفضل هذه الولاده الجدیده کانت فرنسا قادره على الاستمرار فی حروبها فی ظل جمهوریه نابلیون و أن تحمل مبادئ الثوره العظمى إلى سویسرا , إیطالیا , إسبانیا , بلجیکا , هولندا , ألمانیا و حتى حدود روسیا . و عندما بعد هذه الحروب , بعد أن نتابع الجیوش الفرنسیه إلى مناطق بعیده مثل مصر و موسکو , عندما نتوقع أن نجد فرنسا فی عام ۱۸۱۵ و قد أصبحت ترزح فی بؤس مخیف و قد أصبحت أراضیها بورا , نجد عوضا عن ذلک أنه حتى فی المناطق الشرقیه و فی جورا , أن الریف ( البلد ) مزدهر أکثر بکثیر مما کان علیه عندما قام بیتشیون , مشیرا إلى لویس ۱۶ , عند الضفاف الفاخره للمارن , عندما سأله فیم إذا کان هناک فی أی مکان فی العالم مملکه أجمل من تلک التی لم یکن الملک راغبا بالحفاظ علیها .

هکذا کانت الطاقه الداخلیه ( الموجوده فی الذات ) التی خلقتها الثوره فی القرى , بحیث أن فرنسا فی عده سنوات أصبحت بلد الفلاحین الأثریاء ( المرتاحین ) و سرعان ما اکتشف أعداؤها أنه على الرغم من کل الدم الذی قدمته و الخسائر التی تعرضت لها , فإن فرنسا فیما یتعلق بإنتاجیتها , کانت أغنى بلد فی أوروبا . لکن ثروتها لم تأت من الأندیز أو من تجارتها الخارجیه : لقد جاءت من تربتها نفسها , من حبها لهذه التربه , من مهارتها و صناعتها . کانت أغنى بلد , بسبب تقسیم ثروتها و و ما زالت الأغنى بسبب الإمکانیات التی فتحتها الثوره أمامها فیما یتعلق بالمستقبل .

هکذا کان تأثیر الثوره . و إذا رأى المراقب العادی فی فرنسا النابلیونیه حب المجد فقط , فإن المؤرخ یدرک أنه حتى عندما شنت فرنسا الحرب فی تلک الفتره فإنها قد فعلت ذلک لکی تضمن الحفاظ على ثمار ( نتائج ) الثوره – لکی تحافظ على الأرض التی أخذتها من الإقطاعیین , و القساوسه و الأغنیاء , و على الحریات التی انتزعتها من الاستبداد و البلاط . لو أن فرنسا کانت راغبه فی تلک السنوات بأن تنزف حتى الموت فهذا کان لکی تمنع الألمان و الانکلز و الروس من فرض لویس ال ۱۸ علیها , هذا لأنها لم ترغب فی عوده النبلاء المهاجرین الذی کان سیعنی أن النبلاء الموالین للملکیه سیستردون الأرض التی رویت بالفعل بعرق الفلاحین , و سیلغون الحریات التی عمدت بدماء الوطنیین . و قد قاتلت فرنسا جیدا بالفعل طوال ۲۳ سنه , و عندما أجبرت فی النهایه على الخضوع لآل بوربون , کانت هی التی فرضت شروطها علیهم . استعاد البوروبون السلطه لکن الأرض بقیت بید من استولوا علیها من أیدی الإقطاعیین , بحیث أنه حتى فی أثناء الإرهاب الأبیض لآل بوربون لم یتجرؤوا أبدا على لمس هذه الأرض . لم یکن من الممکن إعاده النظام القدیم ثانیه .

کان هذا ما جرى کسبه من صنع ثوره کهذه .

هناک أشیاء أخرى یجب الإشاره إلیها . ففی تاریخ کل الشعوب یأتی وقت عندما یتحتم أن یجری تغییر جذری فی کل الحیاه الوطنیه . کان الطغیان الملکی و الإقطاعیه یموتان فی عام ۱۷۸۹ , و کان من المستحیل إبقاءهما على قید الحیاه , کان علیهما أن یذهبا .

لکن بعد ذلک , فتح أمام فرنسا طریقان : الإصلاح أو الثوره .

فی أوقات کهذه هناک دائما لحظه ما یزال الإصلاح فیها ممکنا , لکن إذا لم یتم استثمار تلک اللحظه , و إذا استمرت المقاومه الصلبه ( العنیده ) معارضه متطلبات الحیاه الجدیده , حتى اللحظه التی یبدأ فیها الدم یسیل فی الشوارع , کما سال فی ۱۴ یولیو تموز ۱۷۸۹ ( یوم الاستیلاء على الباستیل – المترجم ) , عندها یجب أن تحدث الثوره . و ما أن تبدأ الثوره , حتى یصبح ضروریا أن تتطور لتصل إلى أبعد نتائجها – أی کما یمکن القول إلى أقصى نقطه یمکن أن تبلغها – و ذلک بشکل مؤقت فقط , فی ظرف محدد معطى من الوعی الجماعی فی تلک اللحظه .

إذا مثلنا التقدم البطیء لفتره التطور بخط یرسم على الورق , سنرى هذا الخط یرتفع تدریجیا و إن ببطء . بعدها تقع الثوره و یقوم عندها هذا الخط بقفزه مفاجئه للأعلى . فی انکلترا سیکون الخط صاعدا حتى الجمهوریه البوریتانیه لکرومویل , فی فرنسا سیرتفع حتى جمهوریه أصحاب السراویل الطویله لعام ۱۷۹۳ . لکن عند هذا الارتفاع لا یمکن المحافظه على التقدم , کل القوى المعادیه ستجتمع معا ضده , و ستبدأ الجمهوریه بالتراجع . خطنا سیبدأ بالانحدار بعد أن یکون قد وصل أقصى ارتفاعه , مع الرده الرجعیه . بالنسبه للحیاه السیاسیه فی فرنسا فقد انحدر هذا الخط جدا بالفعل , لکنه یبدا بالصعود تدریجیا بعد ذلک , و عندما سیتم التوصل إلى السلم فی عام ۱۸۱۵ فی فرنسا , و فی ۱۶۸۸ فی انکلترا – سنجد أن کلا البلدین قد بلغا مستوى أعلى بکثیر مما کانا علیه قبل ثورتیهما .

بعد ذلک , یستأنف التطور : یبدأ خطنا بالارتفاع ببطء و لکن إلى جانب أنه یبدأ من مستوى مرتفع جدا , فإن صعود الخط سیکون أسرع فی کل حاله تقریبا مما کان علیه قبل فتره الاضطراب .

هذا هو قانون التقدم الإنسانی , و أیضا قانون التقدم الفردی . یؤکد التاریخ الأقرب لفرنسا هذا القانون بإظهار کم هو ضروری أن نمر عبر الکومونه لنصل إلى الجمهوریه الثالثه .

لا یقتصر عمل ( إنجاز ) الثوره الفرنسیه فقط على ما حققته و ما بقی من هذا فی فرنسا . بل سنجده أیضا فی المبادئ التی أورثتها للقرن التالی – فی الاتجاه الذی وجهت المستقبل نحوه .

إن الإصلاح هو دائما مساومه مع ( تنازل تجاه ) الماضی , لکن التقدم الذی یتحقق من خلال الثوره هو دائما وعد بتقدم مستقبلی . لو أن الثوره الفرنسیه العظمى کانت تلخیصا لتطور استمر قرنا من الزمان , فإنها کانت بدورها برنامج التطور الذی کان یتعین إنجازه فی سیاق القرن ۱۹ .

إن هذا هو قانون فی تاریخ العالم أن تمر فتره ۱۰۰ أو ۱۳۰ عاما , تقریبا , تفصل بین ثورتین عظیمتین , تأخذ طابعها من الثوره التی بدأت هذه المرحله بها . تسعى الشعوب لکی تحقق فی مؤسساتها الإرث الذی ورثته من الثوره الأخیره . کل الأشیاء الجدیده التی لم یمکن وضعها بعد فی الممارسه ( فی التطبیق ) , کل الأفکار العظیمه التی جرى تداولها أثناء الاضطراب الأخیر , و التی استطاعت الثوره أو لم تستطع أن تعرف کیف تطبقها , کل محاولات إعاده البناء الاجتماعیه , التی ولدت أثناء الثوره , ستشکل ماده التطور أثناء الفتره التی ستتلو الثوره , مع إضافه تلک الأفکار الجدیده التی سیخلقها هذا التطور , عندما یحاول أن یضع فی الممارسه البرنامج الذی حددته الثوره الأخیره . عندها , ستقع هناک ثوره جدیده فی شعب آخر , و هذا الشعب بدوره سیحدد المشاکل التی یجب حلها فی القرن التالی . هکذا هو اتجاه التاریخ .

انتصاران عظیمان میزا القرن الذی مر منذ ۱۷۸۹ – ۱۷۹۳ . کلاهما یدینان بأصلهما إلى الثوره الفرنسیه , التی واصلت عمل الثوره الانکلیزیه فیم ضخمته و عززته بکل التقدم الذی صنعته منذ أن قامت الطبقات الوسطى الانکلیزیه بقطع رأس ملکها و نقل سلطته إلى البرلمان . هذان الانتصارین الکبیرین هما : إلغاء القنانه و إلغاء الملکیه المطلقه , انتزع الفرد من خلالهما حریاته الشخصیه , التی لم یکن القن یحلم بها فی ظل الإقطاعی و لا التابع الخاضع للملک المطلق , بینما أدت فی نفس الوقت إلى تطور الطبقات الوسطى و النظام الرأسمالی .

یمثل هذین الإنجازین العمل المبدئی للقرن ۱۹ , الذی بدأ فی فرنسا فی عام ۱۷۸۹ و انتشر ببطء فی کل أوروبا على امتداد القرن .

تحریر العبید , الذی بدأه الفلاحون الفرنسیون فی ۱۷۸۹ استمر فی إسبانیا , إیطالیا , سویسرا , ألمانیا و النمسا من قبل جیوش ذوی السراویل الطویله . لسوء الحظ بالکاد وصل هذا العمل إلى بولندا و لم یتمکن من الوصول إلى روسیا على الإطلاق .

إلغاء القنانه فی أوروبا کان سیکتمل فی النصف الأول من القرن ۱۹ لو أن البرجوازیه الفرنسیه التی وصلت إلى السلطه فی عام ۱۷۹۴ على أجساد و جثث اللاسلطویین ( کرس کروبوتکین فصلا من کتابه عن تاریخ الثوره الفرنسیه العظمى عن اللاسلطویین فیها – المترجم ) , . Cordeliers( أعضاء جمعیه سیاسیه فرنسیه رادیکالیه – المترجم ) , الیعاقبه ( نسبه للنادی الیعقوبی ۱۷۸۹ – ۱۷۹۴ , ثوریون برجوازیون فرنسیون کانوا من دعاه جمهوریه شدیده المرکزیه و عملوا على تحقیق أهدافهم غالبا بأسالیب تآمریه , یعتبرون أسلاف الرادیکالیین السلطویین فیما بعد – المترجم ) , لم تکبح الاندفاع الثوری , و تعید الملکیه و تسلم فرنسا إلى المشعوذ الإمبریالی نابلیون الأول . هذا الذی کان فی السابق من ذوی السراویل الطویله ذات یوم , و الذی أصبح الآن جنرالا على ذوی السراویل الطویله هؤلاء , بدأ بونابرت هذا بسرعه بدعم الأرستقراطیه , لکن الدفعه کانت قد حدثت بالفعل , و کانت مؤسسه القنانه قد تلقت ضربه ممیته بالفعل . حیث ألغیت فی إسبانیا و إیطالیا على الرغم من الانتصار المؤقت للرجعیه . و تعرضت لضغط قوی فی ألمانیا بعد عام ۱۸۱۱ و اختفت من هذا البلد تماما فی عام ۱۸۴۸ . فی ۱۸۶۱ أجبرت روسیا على تحریر أقنانها , و وضعت الحرب الأولى لعام ۱۸۷۸ نهایه للقنانه فی شبه جزیره البلقان .

اکتملت الآن الحلقه . لم یعد حق أصحاب الأراضی ( الإقطاعیین ) على شخص الفلاح موجودا فی أوروبا , حتى فی تلک البلدان التی جرى فیها التعویض عن المستحقات الإقطاعیه .

هذه الحقیقه لا یقدرها المؤرخون بشکل کاف . کونهم منشغلین بالمسائل السیاسیه , فإنهم لم یفهموا أهمیه إلغاء القنانه , التی کانت المیزه الضروریه للقرن ۱۹ . المنافسه بین الشعوب ( الأمم ) و الحروب التی نتجت عنها , سیاسات القوى العظمى التی تحتل الکثیر جدا من اهتمام المؤرخ , جمیعها نشأت من حقیقه واحده عظمى – و هی إلغاء القنانه و تطور نظام العمل المأجور الذی حل مکانها .

الفلاح الفرنسی ( الذی حرر نفسه ) فی ثورته قبل ۱۲۰ عاما ضد الإقطاعی الذی کان یفرض علیه أن یضرب الاشجار کیلا یزعج نقیق الضفادع نوم سیده , قد حرر أیضا فلاحی أوروبا کلها . فی ۴ أعوام فقط أولا بإحراقه الوثائق التی تسجل خضوعه , ثم بإحراقه القلاع و بإعدامه ملاک الأرض ( الإقطاعیین ) الذین رفضوا الاعتراف بحقوقه کإنسان , کان الفلاح الفرنسی یؤثر فی أوروبا کلها التی أصبحت جمیعها الیوم حره من مهانه ( ذل ) القنانه .

من جهه أخرى احتاج إلغاء السلطه المطلقه لأکثر قلیلا من مائه عام لیعم أوروبا کلها . هوجمت لأول مره فی انکلترا فی عام ۱۶۴۸ , و هزمت فی فرنسا فی عام ۱۷۸۹ لم تعد السلطه الملکیه التی تقوم على الحق الإلهی آمنه فی روسیا نفسها , فهناک أیضا هی فی نزاعها الأخیر . حتى دول البلقان الصغیره و ترکیا لدیها الآن جمعیات تمثیلیه , و روسیا تدخل نفس الدوره أیضا .

فی هذا الصدد حققت ثوره ۱۷۸۹ – ۱۷۹۳ أیضا عملها . احتلت المساواه أمام القانون و الحکومه التمثیلیه الآن مکانهما فی کل تشریعات أوروبا . نظریا على الأقل لا یمیز القانون بین البشر و لکل شخص الحق فی المشارکه فی الحکومه . لقد اختفى الملک – السید المطلق على أتباعه , و الإقطاعی – السید على أرضه و فلاحیه , بحق الولاده . إن الطبقات الوسطى تحکم أوروبا الیوم .

لکن فی نفس الوقت ورثتنا الثوره العظمى بعض المبادئ الأخرى ذات أهمیه أکبر بشکل لا یقارن , هی مبادئ الشیوعیه . رأینا کیف أن الأفکار الشیوعیه بقیت طوال الثوره العظمى تتقدم نحو المقدمه , و کیف أنه بعد سقوط الجیروندیین ( خصوم الیعاقبه و أنصار الحلول الأقل رادیکالیه و ثوریه , هم من شجعوا بونابرت على تنفیذ انقلاب عسکری ضد الجمهوریه و سهلوا نجاحه – المترجم ) جرت محاولات عدیده و أحیانا محاولات عظیمه فی هذا الاتجاه . تنحدر الفورییه ( نسبه للاشتراکی الفرنسی شارل فورییه ۱۷۷۲ – ۱۸۳۷ , اشتراکی “طوباوی” فرنسی – المترجم ) بشکل مباشر من لانغی من جهه و من شالییر ( جوزیف شالییر ۱۷۴۷ – ۱۷۹۳ , یعقوبیا یساریا , أعدم عام ۱۷۹۳ – المترجم ) من جهه أخرى . کان بابوف ( فرانسو نویل – بابوف , ۱۷۶۰ – ۱۷۹۷ , منظر و سیاسی و محرض فرنسی شیوعی , عارض اتجاهات حکومه المدیرین و الرده الرجعیه التی سبقتها , أعدم لدوره فی مؤامره EQUALS , الداعین إلى المساواه , وصف غودوین بارمبی أفکار بابوف بالشیوعیه لأول مره , یعتبر بابوف من أوائل الشیوعیین السلطویین – المترجم ) وریثا مباشرا للأفکار الذی أثرت فی الجماهیر بحماسه فی عام ۱۷۹۳ , هو و بوناروتی ( فیلیب بروناروتی ۱۷۶۱ – ۱۸۳۷ , اشتراکی إیطالی “طوباوی” , کلفه الثوریون الفرنسیون بتنظیم الثوریین الإیطالیین فی فرنسا , اعتقل لمشارکته فی مؤامره الداعین إلى المساواه و نفی من فرنسا لیعود إلیها بعد ثوره ۱۸۳۰ , أثر فی بلانکی الاشتراکی السلطوی الفرنسی المعروف – المترجم ) و سیلفیان ماریشال ( ۱۷۵۰ – ۱۸۰۳ , شیوعی “طوباوی” , ملحد و مدافع عنید عن الفقراء , لم یشارک فی الصراع بین الیعاقبه و الجیرودندیین , شارک فی مؤامره الداعین إلى المساواه – المترجم ) قاموا فقط بتنظیمها ( منهجتها ) قلیلا أو صاغوها فی شکل أدبی فقط . لکن الجمعیات السریه التی نظمها بابوف و بوناروتی کانت هی أصل الجمیعات الشیوعیه المادیه السریه التی نظم من خلالها بلانکی و باربیس مؤامراتهما ضد الملکیه البرجوازیه للویس فیلیب . فیما بعد فی عام ۱۸۶۶ ظهرت جمعیه العمال العالمیه الأممیه کنتیجه مباشره عن هذه الجمیعات . إن “الاشتراکیه” کما نعرفها الیوم , لقد أخذ هذا اللفظ یروج لتفادی کلمه “الشیوعیه” التی أصبحت خطیره لأن الجمعیات الشیوعیه السریه الأولى هی جمعیات فعل و قد قمعتها البرجوازیه التی کانت یومها فی السلطه بقوه .

هناک لذلک صله مباشره بین مجموعه الغاضبین لعام ۱۷۹۳ ( مجموعه رادیکالیه على یسار الیعاقبه , آمنوا بالحریه للجمیع فی مواجهه الحریات الدستوریه , دعمهم ذوی السراویل الطویله – برولیتاریا المدن , بینما حاربوا دیکتاتوریه روبسبیر , سحقوا فی فتره الرده الرجعیه و الإرهاب الأبیض , فیما بعد أطلقت مجموعه من طلاب جامعه نانتیر فی فرنسا هذا الاسم علیها فی عام ۱۹۶۸ – المترجم ) و مؤامره بابوف عام ۱۷۹۵ و جمعیه العمال العالمیه الأممیه بین عامی ۱۸۶۶ – ۱۸۷۸ .

هناک أیضا تتال مباشره لأفکار أخرى . حتى الآن لم تضف الاشتراکیه المعاصره أی شیء على الإطلاق للأفکار التی انتشرت بین الفرنسیین ما بین عامی ۱۷۸۹ و ۱۷۹۴ , و التی حاولت أن تضعها موضع التطبیق فی السنه الثانیه من حکم الجمهوریه . لقد نظمت ( منهجت ) الاشتراکیه المعاصره فقط هذه الأفکار و وجدت حججا فی صالحها , إما بأن تحول ضد اقتصادیی الطبقه الوسطى بعضا من تعریفاتهم هم أنفسهم , أو بتعمیم حقائق معینه لوحظت فی سیاق تطور الرأسمالیه الصناعیه فی القرن ۱۹ .

لکنی أسمح لنفسی بالقول أیضا أنه مهما قد تکون غامضه و مهما کان محدودا الدعم الذی حصلت علیه من الحجج التی کانت ترتدی لباسا علمیا و مهما کان محدودا استخدامها للغه العلمیه العامیه الکاذبه لاقتصادیی الطبقه الوسطى , فإن الشیوعیه الشعبیه للسنتین الأولیتین من الجمهوریه کانت أکثر وضوحا , و ذهبت أعمق فی تحلیلها مما فعلت الاشتراکیه المعاصره .

و قبل أی شیء , کانت الشیوعیه توجد فی استهلاک ضرورات الحیاه – و لیست فی الإنتاج فقط , کان جمعنه ( جعله کومونیا ) و تأمیم ما یعرفه الاقتصادیون بالاستهلاک – التی رکز جمهوریو ۱۷۹۳ اهتمامهم علیها , عندما حاولوا إقامه مخازن الحبوب و المؤن فی کل کومونه , و عندما مضوا قدما فی البحث الهائل لإیجاد القیمه الحقیقه للأشیاء ذات الضروره الأولویه و الثانویه و تثبیت تلک القیمه , و عندما ألهموا روبسبیر ( ۱۷۵۸ – ۱۷۹۴ , برجوازی یساری سلطوی , قاد فتره الإرهاب المعادی للرجعیه التی انتهت بإعدامه – المترجم ) لیعلن أن الغذاء الوفیر فقط یجب أن یصبح موادا للتجاره , و أما هو ضروری فهو ملک للجمیع .

بینما ولدت من الضرورات الضاغطه لتلک السنوات الصعبه , فإن شیوعیه ۱۷۹۳ , مع تأکیدها على حق الجمیع فی البقاء ( المعیشه ) و فی الأرض لینتجوا منها , و رفضها لحق أی شخص فی أن یملک من الأرض أکثر مما یمکنه و أسرته أن یزرعها – أی لیس أکثر من مزرعه تبلغ مساحتها ۱۲۰ هکتار – و محاولتها جمعنه کل التجاره و الصناعه – هذه الشیوعیه ذهبت بشکل أکثر استقامه إلى قلب الأشیاء من برامج الحد الأدنى فی وقتنا , أو حتى من کل المقدمات القصوى لهذه البرامج * .

فی کل الأحوال , ما نتعلمه الیوم من دراسه الثوره العظمى هو أنها کانت مصدر و منشأ کل المفاهیم الشیوعیه , اللاسلطویه و الاشتراکیه الحالیه . لقد فهمنا على نحو سیء فقط أمنا المشترکه , و لکننا وجدناها الیوم ثانیه وسط أصحاب السراویل الطویله , و نرى أنه علینا أن نتعلم من دراستها .

لقد تطورت الإنسانیه عبر مراحل متتالیه و کانت علامه هذه المراحل لمئات عده من السنین هی الثورات الکبرى . بعد هولندا جاءت انکلترا و ثورتها بین ۱۶۴۸ – ۱۶۵۷ , و بعدها کان الدور على فرنسا . کل ثوره کبرى کان فیها , إلى جانب سابقاتها , شیء خاص بها و أصلی . لقد ألغت کلا من انکلترا و فرنسا الملکیه المطلقه . لکن عندما قامت انکلترا بذلک کانت مهتمه أساسا بالحقوق الفردیه للفرد خاصه فیما یتعلق بأمور الدین , إضافه إلى الحقوق المحلیه لکل أبرشیه و تجمع . فیما یتعلق بفرنسا فقد رکزت اهتمامها على مسأله الأرض , و على الإطاحه النهائیه بالنظام الإقطاعی و ضربت أیضا الثروات الکبیره , و قدمت للعالم فکره تأمیم الأرض و تأمیم التجاره و الصناعات الرئیسیه .

 

( * ) أی من الشعوب سیأخذ على عاتقه المهمه المرعبه لکن المجیده للثوره العظمى القادمه ؟ قد یعتقد المرء أن الدور سیکون على روسیا . لکن إذا کان علیها أن تدفع ثورتها أبعد من حدود القوه الإمبریالیه , فعلیها أن تقارب مسأله الأرض بروح ثوریه – کم ستذهب بعیدا فی ذلک ؟ هل ستعرف کیف تتجنب الخطأ الذی وقعت بها الجمعیات الفرنسیه , و هل ستجمعن الأرض و تعطیها لأولئک الذین یریدون زراعتها بأیدیهم ؟ نحن لا نعرف : إن أی جواب على هذا السؤال ینتمی إلى مجال التنبؤ فقط .

( * ) هناک شیء واحد أکید , هو أنه أیا تکن الشعوب التی ستدخل فی مسار الثوره فی یومنا هذا , فإنها ستکون وریثه لکل ما فعله أسلافنا فی فرنسا . إن الدم الذی أراقوه أریق فی سبیل الإنسانیه – و المعاناه التی تحملوها کانت ولاده لکل الجنس البشری بأسره , لقد أصبحت نضالاتهم , الأفکار التی قدموها للعالم , و الصدمه التی سببتها هذه الأفکار کلها أصبحت جزءا من إرث البشریه بأسرها . جمیعها حملت ثمارا و ما تزال تحمل , ثمارا أحلى , و مع تقدمنا نحو الآفاق العریضه التی فتحتها أمامنا, حیث تضیء هذه الکلمات مثل مشعل یدل على الطریق : الحریه , المساواه و الإخاء .

نقلا عن http://dwardmac.pitzer.edu/anarchist_archives/kropotkin/frenchrev/conclusion.html

 

http://anarchisminarabic.blogspot.com/2011/08/blog-post.html?m=1

 

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با فدراسیون عصر آنارشیسم

Federation of Anarchism Era Social Media Pages



۱- آدرس تماس با ما 
asranarshism@protonmail.com
info@asranarshism.com
۲- عصر آنارشیسم در اینستاگرام
۳- عصر آنارشیسم در تلگرام
۴- عصر آنارشیسم در توئیتر
۵ – فیسبوک عصر آنارشیسم
۶ – فیسبوک بلوک سیاه ایران
۷ – فیسبوک آنارشیستهای همراه روژاوا و باکورAnarchists in solidarity with the Rojava
۸ – فیسبوک دفاع از زندانیان و اعدامیان غیر سیاسی
۹ – فیسبوک کارگران آنارشیست ایران
۱۰- فیسبوک کتابخانه آنارشیستی
۱۱ – فیسبوک آنارشیستهای همراه بلوچستان
۱۲ – فیسبوک هنرمندان آنارشیست
۱۳ – فیسبوک دانشجویان آنارشیست
۱۴ – فیسبوک شاهین شهر پلیتیک
۱۵ – فیسبوک آنتی فاشیست
۱۶- تلگرام آنارشیستهای اصفهان و شاهین شهر
۱۷ – اینستاگرام آنارشیستهای اصفهان و شاهین شهر
۱۸- تلگرام آنارشیستهای شیراز
۱۹ – تلگرام ” جوانان آنارشیست ”
۲۰ - تلگرام آنارشیستهای تهران
۲۱ – اینستاگرام جوانان آنارشیست
۲۲ – گروه تلگرام اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۳ –  توییتر اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران - The Anarchists Union of Afghanistan and Iran
۲۴ – فیسبوک اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۵ – اینستاگرام اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۶ – کانال تلگرام خودسازماندهی مطالب گروه اتحاديه آنارشیست‌های افغانستان و ايران
۲۷ – گروه تلگرام خودساماندهی مطالب گروه اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۸– اینستاگرام آنارشیستهای بوکان - ئانارکیستە کانی بۆکان
۲۹- کانال تلگرام کتابخانه شورشی
۳۰- کانال تلگرام ریتم آنارشی
۳۱- تلگرام آنارشیستهای اراک
۳۲- تلگرام قیام مردمی
۳۳- ماستودون عصرآنارشیسم
۳۴- فیسبوک آنارشیست‌های مزار شریف
۳۵- فیسبوک آنارشیست‌های کابل