نگاهی به شورش های شهری : قزوین

آنارشیستهای شاهین شهر در اینستاگرام

گفتار روز (۸) جمعه دوم مرداد ۱۳۹۶ – “نگاهی به شورش های شهری ” در این ۳۸ سال شورش های شهری بسیاری رخ داده است که در پنجمین گفتار روز مختصرا به “شورش مشهد” در زمان هاشمی ، در سال ۱۳۷۱ پرداختیم و در ششمین گفتار روز به “شورش چای لاهیجان، شورش چالوس” پرداختیم و در هفتمین گفتار روز به شورش شهری یعنی “اسلامشهر” پرداختیم و اینک در هشتمین گفتار روز به شوررش قزوین می پردازیم که چهارمین شورش شهری است.

اواخر دهه۶۰ و اوایل دهه ۷۰ شمسی، شاهد موجی از شورش و آشوب های پراکنده شهری در کشور هستیم. این شورش ها به ترتیب شامل آشوب در امجدیه تهران در سال ۱۳۶۸، نجف آباد و زنجان(مرداد ۱۳۷۰)، تجمع و تظاهرات جمعی ازجانبازان شیراز( فروردین۱۳۷۱)، درگیری و آشوب در مشهد( ۹ خرداد۱۳۷۱ )، اراک (اردیبهشت ۱۳۷۱)، قزوین(مرداد ۱۳۷۳) و شورش در منطقه اکبرآباد اسلامشهر در حومه تهران ( فروردین۱۳۷۴) بودند.

شورشی که یادآوری آن هنوز کام مسوولان جمهوری اسلامی را تلخ می‌کند، شورش قزوین در ۱۳ مرداد ۱۳۷۳ است. ماجرا بر سر استان شدن قزوین بود. این شهر در آن زمان، جزیی از استان زنجان و به مرکزیت زنجان محسوب می‌شد. اما این احساس در مردم آن وجود داشت که حق آنان است استانی مستقل به مرکزیت خود قزوین داشته باشند و در این راه، توسعه یافتگی بیش تر قزوین نسبت به زنجان را شاهد می‌آوردند.

اما با وجود تمام امیدواری‌ها، لایحه استان شدن قزوین در مجلس چهارم رد می‌شود. با توجه به خواست عمومی مردم این شهر، در آن دوره برای تبدیل قزوین به یک استان، بسیاری از مسوولان محلی نیز پیشاپیش حدس می‌زدند که رد این لایحه تبعات خاص خود را خواهد داشت و همین گونه نیز شد. مردم در اعتراض به این مساله تجمع کردند و حتی حضور وزیر وقت کشور به نمایندگی از رییس جمهوری – هاشمی رفسنجانی – نیز معترضان را آرام نکرد و آن‌ها ضمن قطع سخنرانی «علی محمد بشارتی»، به اعتراض خود ادامه دادند.

بر خلاف شورش مشهد و تا حدی اسلامشهر، از این شورش که دو تا سه روز طول کشید، هیچ اطلاعات دقیق آماری مبنی بر تعداد جان باختگان یا مجروحان احتمالی و تعداد اعدامیان وجود ندارد. حتی آماری مبنی بر تعداد بازداشت شدگان نیز در دسترس نیست. اما این را شاید بتوان با درجه اطمینان قریب به یقین گفت که هدف اصلی معترضان خشمگین، ساختمان‌های دولتی و ادارات و بانک‌ها بودند.

«عباس نیکویه»، فرماندار وقت قزوین با توجه به نوع اعتراض‌ها و حتی نوع انتخاب مکان‌هایی که مورد تخریب معترضان قرار می‌گرفتند، بر این باور است که اگرچه این شورش‌ به علت رد لایحه مزبور و استان نشدن قزوین شکل گرفت اما خواسته‌های معترضان فرا‌تر از این مساله بود.

نیکویه با رد سیاسی دیدن شورش قزوین می‌گوید: «برخی گروه‌ها وارد شدند و خراب کاری‌هایی کردند که معنی دار بود؛ مثلا عده‌ای شیشه‌های اداره دارایی را شکسته بودند، آن وقت کنارش اداره آموزش و پرورش هیچ آسیبی ندیده بود. یا اداره کار را آتش زده بودند ولی کسی با محیط زیست و… کاری نکرده بود. این‌ها نشان می‌داد این آشوب‌ها یک خاستگاه اجتماعی یا ناراحتی‌هایی داشت.»

بر خلاف دیدگاه فرماندار وقت قزوین، برخی نیروهای نظامی- امنیتی از شورش قزوین در مرداد ۱۳۷۳به عنوان «فتنه عظیم» نام می‌برند و «مقصر اصلی» را «مسوولان بی‌بصیرت» در شهر قزوین می‌دانند؛ از جمله سردار علی فضلی که همچنین می گوید: “قریب به ۱۸۶ نقطه قزوین، ۵۵ بانک، تعدادی از فروشگاه‌ها، درخت‌ها و کیوسک‌های مسیر را تخریب کردند.”

در سال‌های ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، شهرهایی چون شیراز، اراک و زنجان نیز دستخوش ناآرامی‌های سیاسی – اجتماعی شدند..

سئوالی که هست آن است که چگونه امکان سرکوب شورش های شهری ممکن نخواهد بود؟ ( در گفتار های بعدی به آن پاسخ خواهیم داد )

#آنارشیسم_آلترناتیو_ممکن_است

منبع : آنارشیستهای شاهین شهر در اینستاگرام

————————————————————–

آدرس آنارشیستهای رشت در اینستاگرام

https://www.instagram.com/anarshist.rasht

———————————————————

آدرس صفحه آنارشیستهای شهر بوکان ( ئانارکیسته کانی بوکان ) در اینستاگرام :

https://www.instagram.com/bokan_anarchy

———————————————————–

آدرس آنارشیستهای شاهین شهر در تلگرام