تاریخچه ی پیدایش نمادِ آنارشیسم در شکلِ آ درونِ دایره

THE CIRCLED A: BIRTH OF THE ANARCHISM SYMBOL

اگر ما به گذشته‌های دور و به تمام قاره‌های جهان بازگردیم وهمه ی آرشیوها را به ‌طور کامل بررسی نمائیم، با واقعیتی سرسخت و یک حقیقت پایدار مواجه می شویم: پیش از آوریل ۱۹۶۴میلادی هرگز از نمادِ (سَمبُل) آنارشیسم «آ» (اَلِف در زبان لاتین) در درون یک دایره در هیچ پوستر و یا گرافیک، نشانه ای پیدا نخواهیم کرد. لیکن عدم وجودِ چنین شواهدی رازی را در مورد این حقیقت ساده پنهان نمی کند که این اتفاق پیش از تاریخ بالا نمی توانست چنین تصوّری از إبداع «آ درونِ دایره» وجود داشته باشد.

از آپریل ۲۰۲۴ شصت سال از هنگامی که “دایره به دور آ” به عنوان نمادِ پیشنهادی آنارشیسم که به همگان شناسانده شد می گذرد. در شرایطی که اَسنادی منشاء آن را تأیید می‌کنند و برای دراز مدت پایدار خواهند ماند، فُرصت ارائه ی شهادت مستقیم و دستِ اوّل به‌ سُرعت رو به کاهش می روَد. بنابراین، هیچ دلیلی برای به تأخیر انداختن بیشتر در گردآوری و انتشار این اطلاعات نمی‌بینم، هرچند ماریان انکل و آمیدئو برتولو جنبه‌های اساسی را در مقاله‌ای از سال ۲۰۰۲ میلادی پوشش داده اند که به‌عنوان سوّمین بخش در این مجموعه گنجانده خواهد شد.

اهمیت مشخص کردن منشاء طرح «آ در دایره» نَه در روشن ساختن دقیق محل و توسط چه شخصی، بلکه در تعیین حدود مفهوم و معنای آن می باشد، زیرا این مورد انتشار فوق‌العاده ی آن را توضیح می‌دهد.

در«آ درون دایره» همچنین هدف این نیست که ما ادعای پدری غیرمُستحق برای آن بنمائیم، زیرا اگرچه «دایره» در آپریل ۱۹۶۴ مُعرفی و پیشنهاد شد، اما از راهِ تلاش های جمعی هزاران آنارشیست در سراسر جهان که آن را به عنوان یک نماد سیاسی و مظهر آنارشیسم شناسانده گردیده و با روشنی بی نظیر از جمله در رسانه های گوناگون، دیوارها، پرچم ها، بَنرها، نشریات و حتی خالکوبی ها گستزش داده اند، اهمّیت پیدا می نماید.

آ در درون دایره بدون شک قبل از تبدیل شدن به نماد در رَوند ایجاد آن، نتیجه ی کارِ جمعی گسترده است. اگرچه در آغاز، نویسنده ای به نام توماس ایبانیز، پیشنهاد ترسیم این ایده برای ایجاد یک نمادِ ساده و آسان بدون هر گونه پیوند با گروه یا سازمان آنارشیستی خاص را مطرح کرد تا بتواند نمایان شدن آنارشیسم را از راهِ حضور آن در تمام نوشته های گرافیکی افزایش دهد، اما این نیز در نتیجه ی گفتگوهای گسترده در درون جنبش آنارشیستی که در جستجو و پیگیری مناسب‌ ترین طراحی و گُزینش نهائی، از جمله تلاش جمعی گروه لیبرتارین های جوان در پاریس برای پذیرش آن بود، و یک نفر از دوستان آنان مسئولیت ترسیم آن را روی إستنسیل/ شابلون در یک آپارتمان جهت ادامه ی تولید و توزیع بولتن از طریق فعالیت های جمعی، با دقت تصویر برداری کرد.

افزون براین، هدف از بازگویی شرایطی که مُنجر به ایجاد و پیدایش آن شده است دوگانه می باشد: رَد کردن داستان های خیال پردازانه ای که در مورد منشأ آن در جریان است. از آغاز، هدف این بود که نمادِ آ در درون دایره به زیر مالکیّت هیچ شخصی قرار نگیرد تا بتواند به همه تعلّق داشته باشد. و در واقع، إراده ی طراحی یک نماد که به هیچ سازمان آنارشیستی یا جمعیتی اشاره نکند، در تضمین جایگاه آن در حوزه ی گسترده‌ تر آنارشیسم تعیین‌ کننده بود. استقلال آن از هر گونه مالکیّت به این معنا بود که هر فردی که با دیدگاه آنارشیسم ارتباط برقرار می کند و با آن سازگاری دارد، می تواند آن را مُتعلق به خود بداند.

هدف از پیدایش این طرح جدید، همگون ساختن گرایش های مُتنوع در آنارشیسم نبود، بلکه فراهم آوردن یک مرجع و نقطه ی مشترک برای تجلیل از کِثرت آن بود، و لازم بود اطمینان حاصل شود تا آنچه در تمامی حساسّیت ها در گرایش های آنارشیستی مشترک است بتوانند بدون إستناد به هیچ اصل مُتمرکز کننده، خود را به نمایش بگذارند. ما می بایست از یک سو پراکندگی شکل های سازمانی آنارشیسم را می پذیرفتیم و از جانب دیگر، اصل همگرائی با آ در درون دایره، تلاقی تمامی این شکل ها را در یک مجموعه بشناسانیم، تا آ درون دایره از هرگونه وسوسه ای برای اِدغام آنارشیسم زیر یک فورمول واحد اجتناب نماید و اطمینان حاصل کند که تنوّع آن در استفاده ی غیرمتمایز از نمادی که به طور مساوی به هر یک از جریان ها و روش های آن تعلق دارد، منعکس شود.

همانند تعریف مَجمعُ‌الجزایر، به عنوان مجموعه‌ ای از جزیره ها با آنچه که جریان های گوناگون آنارشیسم را از یکدیگر جُدا می کند، پیوند بر قرار نماید، بدون اینکه ویژگی در خاصّیت آنها را حذف نماید. ایده این بود که یک کُنفدراسیون از ویژگی‌های خاص را تشویق کنیم که با شباهت خانوادگی و زمینه ی مشترک زیر تنوّع حساسیت‌ها و مبارزات، مُتحد گردند. این، یادآور جمله ای زیبا از«ژیل دلوز» است که آنارشی را به‌عنوان «موجودعجیبُ ‌الخَلقه ای که فقط می توان در مورد چند گانگی آن گفت» تعریف می کند.

افزون بر این، طنین این نماد با ابتکارات خودجوش محلی و مردمی، نمایندگی در آنارشیسم را نادیده می گیرد و نمی تواند چنین ادعائی هم داشته باشد. این نشانه برخلاف مُهر رسمی، اِحراز هویّت هیچ چیزی را تأیید نمی‌کند و هیچ‌کس مَقبولیّت (مشروعیت) تأیید استفاده از آن را ندارد. این واقعیت که هر کسی می‌تواند این نماد را آزادانه استفاده کند، به شرط این معنا که از هر اصلی از “نمایندگی” گُریزان باشد و این تنها به مسئولیت کاربَر (استفاده‌کننده) اشاره دارد. و شاید توضیح آن، اینگونه باشد که چرا شکل این نماد، به‌طور قابل ‌مُلاحظه ای به‌ویژه به لُطف جنبش «پانک» تنوّع پیدا کرده است، زیرا خلاقیت فردی را بدون از دست دادن ارتباط نیرومند خود با آنارشیسم بیان می نماید.

یکی از آخرین ملاحظات در منشأ به وجود آمدن «آ درون دایره» در زمینه ی فعالیت شدید مبارزاتی ستیزه جویانه (میلیتانت) در دهه ی۱۹۶۰ میلادی برای تشویق همگرائی در شاخه های گوناگون آنارشیسم رَخ داد. بنابراین، در پایان سال ۱۹۶۳، کمیته پیوند ال.ئی.آ (1) که ادعای یک سازمان آنارشیستی جدید را نداشت و پیوند دانشجویان آنارشیست ثی.ال.جی.آ (2) که فقط نقطه ی ملاقات بین اعضای سازمان های مختلف و گردآوری آنها با یکدیگر بود، همزمان در پاریس ایجاد گردید. این تلاش برای گردهمائی بخش های گوناگون آنارشیسم فراتر از مرزها بود، که در نهایت در یک نشست بزرگ اُروپائیِ جوانان آنارشیست در آوریل ۱۹۶۶ در پاریس برگزار شد، و حضور بسیار فعال جوانان آزادی خواهِ میلان (ایتالیا) که با پذیرش نمادِ آ در دایره به اوج خود رسیده بود به طور وسیعی گُسترش دادند و آن را از سایه هائی که به دلیل عدم اشتیاق برانگیخته شده بود، بیرون آورده و در نتیجه، آن را در صحنه ی بین المللی به نمایش گذاشتند.

متن اصلی بیانیه در آوریل ۱۹۶۴ به زبان فرانسه:

««…هدف آنان به موازات اقدامات خودآموری غیر فُرمالیستی، اِشاعه ی ایده های بُنیادین آنارشیسم در گسترده ترین شکل ممکن می باشد. تلاش درانتشارمسائل مربوط به رهائی آزادی مَنشانه، مُستلزم مشارکت همه ی افرادی است که از جامعه ی آنارشیستی به عنوان تنها راه تَحقق کامل بشریّت دفاع می کنند. بدون توجه به جریان‌های گوناگون با تفاوت‌های فلسفی و یا گروه‌ها و سازمان‌های مختلف با تفاوت های عَملی، هیچ فعال آنارشیست ای نمی بایست با هر تلاشی که به گسترش بیشتر تبلیغات و افزایش اثربخشی آن از راه وحدت آنارشیسم در میان تنوّع دیدگاه ها و بیان آن ها یاری رسانده و در نتیجه کارآئی آن را افزایش می دهد، اعتراض و مخالفت نماید.

چرا ما این نماد که به طور خاص به کُل جنبش آنارشیستی تعلُق دارد را پیشنهاد می نمائیم؟

این از دو انگیزه ی اصلی نشأت می گیرد. ۱، هدف آن ساده‌ سازی و تسریع در ایجاد نوشته ها و پوسترهای دیواری است.۲، هدف آن افزایش دیده شدن جنبش آنارشیستی در جامعه با ترکیب عناصری است که در تمام عبارت های آنارشیستی در حوزه ی عمومی مشترک می باشند.

به طور ویژه، هدف ما به حداقل رساندن زمان مورد نیاز برای ایجاد نوشته های دیواری با اجتناب از نیاز به نوشتن یک امضای طولانی زیر شعارهایمان است. علاوه بر این، ما می خواهیم نمادی را انتخاب کنیم که به اندازه ی کافی گُسترده باشد تا مورد استقبال و کاربَری همه ی آنارشیست ها قرار بگیرد.

ما بر این باوَرهستیم که نمادِ پیشنهادی به بهترین شکل، این معیارها را برآورده می کند و با بهم پیوستن مداوم آن با اِصطلاح “آنارشیست”، تداعی‌هائی با آنارشیسم (مانند صَلیب سِلتیک که به “سازمان جِئون نِیشِن” مرتبط است) در ذهنِ مردم ایجاد می‌ نماید.

علاوه بر این، این نماد برای تقویت آنارشیسم هدف دوگانه ای دارد: ۱- تسریع و تسهیل ایجاد پیام های آنارشیستی و ۲- ظاهر شدن در نمایش های گرافیکی گروه ها، گرایش ها و سازمان های گوناگون آنارشیستی.

ِهدف ما با پذیرش حرف “آ”درون دایره (که هیچ شباهتی به جی.جی.ال.ال ) ندارد، نشان دادن تعهّدِ خود به همبستگی متقابل و هموار کردنِ راه برای پذیرش گسترده این رویکرد کارآمد و عملی است»».

Liaison des Étudiants Anarchistes (LEA) (1)

Comité de Liaison des Jeunes Anarchistes (CLJA) (2)

https://freedomnews.org.uk/2024/08/23/the-circled-a-at-60-birth-of-a-symbol