نامه‌ای از « اریکو مالاتستآ » خطاب به لوئیجی فآبری درباره‌ی « دیکتاتوری پرولتاریا»

برگرفته از فیسبوک سیروس شاملو

درک ِ ارتباط جنبش‌های آزادی‌خواهانه‌ی اروپا بویژه کانتون‌های آنارشیستی فرانسه ، سوئیس ، اسپانیا و ایتالیا با جنبش‌های رهایی‌طلبانه‌ی ملت ما، بدون آشنایی با استدلالی که این کانون‌های مبارزاتی بر مرکزیت آن پرگار می زند، عجولانه و پرتوقع به نظر می رسد. به این دلیل ضروری دیدم برخی نظریه‌های اندیشنده‌گان این راه را به خواننده فارسی زبان معرفی کنم. بخصوص این که تحولات قلدرانه ی همسایه شمالی همواره توی دماغ ماست!
بنابر بینش آنارشیستی نوعی خانه‌تکانی مغزی هم درترجمه‌ی این آثار صورت داده ام. مطالب پیچیده و فلسفی و ترم‌های سیاسی و کُدهای قلمبه سلمبه به نرمش قلمی “قابل هضم” شده ، جاجایی هم به شیطنت و طنز آمیخته‌ام تا از مباحث خشک و مرده و خسته‌کننده‌ی سیاسی مرسوم پرهیز کرده باشم و با تبسمی شیفته‌گان سعادت جمعی را بیشتر به هم پیوند داده باشم.

متن زیر نامه‌ای است از “مالاتستآ ” که خطاب به لوئیجی فآبری در لندن نوشته شده است. نامه‌ درباره‌ی “دیکتاتوری پرولتاریاست” که در انقلاب واقعی ِ روسیه دست‌انداز ایجاد کرده و حسابی ککِ ناامیدی را به تنبان مالاتستا انداخته است. مالاتستآ احتیاط زیادی در این نامه به خرج داده تا احتمال نیمچه گشایشی در این وخامت اوضاع ، پایمال نشود. هم زمان، به غایت ِ روشنی واقعیت اتفاقات را برملا کرده است. مالاتستآ توضیح می‌دهد دیکتاتوری پرولتاریا چیزی ورای دیکتاتوری ِ یک حزب برسرِ توده‌های مردم نیست.
اگر این نقدها و نقد آنارشیست‌های دیگر در زمان بنیاد دیکتاتوری به گوش گرفته می‌شد هیچ لزومی نداشت بیش از هفتاد سال لعنت و خونریزی و خشونت به نام نامی سوسیالیسم و طبقه کارگر به ثبت برسد. البته من به اندازه ی “جعفر کمون” خوابنما نیستم که معتقد بود ” فردا پس فردا یه بلشویک دق الباب می کنه و میگه:- ژوزف برات یه پیانو فرستاده!”

علیه ِ دیکتاتوری ِ پرلتاریا

ارریکو مالاتستآ

فآبری ، دوست بسیار عزیزم

در مورد موضوعی که تو را به اضطراب انداخته یعنی دیکتاتوری پرولتاریا با تو هم‌نظرم.
در این بحث تصور نمی‌کنم نظر آنارشیست‌ها تردید آمیز باشد. از آغاز این انقلاب بلشویکی هم برای هیچکس جای تردیدی نبود.
” آنارشی ” یعنی ” عدم حضورِ دولت ” و در غایت یعنی دیکتاتوری نباشد که قدرت مطلق شود آن هم بدون کنترول ومهار ، در بی مرزی ِ مطلقِ قوانین اجتماعی.
زمانی که این جنبش بلشویکی راه افتاد بسیاری از همقطاران ما تصور کردند صرفا بر علیه دولت پیشین راه افتاده در حالیکه دولت جدیدی داشت پوست عوض می‌کرد و قصد داشت به انقلاب مهار بزند و بر آن سوار شده بعنوان یک حزب حکمروایی کند. حزبی که خودش را بلشویک نامیده.
در حال حاضر بلشویک به ساده‌گی یعنی مارکسیست که با وجود تفاوت مدل ها همه مارکسیست نامیده می شوند. از Guesde گرفته تا Plechanov و Hyndman و Scheidemann و Noske و غیره و ما هم داریم صداقت و توان آنها را می‌ستاییم اما چون در مباحث تئوریک با آنها همسوی نیستیم مقدورمان نیست با آنها در زمانی که تئوری‌شان را به عمل تبدیل می‌کنند همسویی داشته باشیم.
اما شاید واقعیت ساده‌ی قضایا چنین باشد که:
دوستان بلشویک زده‌ی ما مرادشان از عنوان “دیکتاتوری پرولتاریا” به ساده‌گی مالکیت کارگران بر زمین و ابزار کار است و به این طریق قصدشان ساختن یک جامعه‌ی جدید است و زندگی و دنیایی ساختن که در آن دیگر نیروی ثمرکش ِ برتری بالای سرشان نباشد. این است معنای دیکتاتوری همه کارگران برای مقابله با سرمایه داری جهانی و با خاموشی گرفتن سیستم بهره کشی قرار است به دنیای آنارشی و بی‌دولتی برسند و هیچ اجباری بر آزادیِ زندگی سایه نیندازد.
دیکتاتوریِ همه یعنی عدم حضور دیکتاتوری همانطور که ” دولت ِ همه ” یعنی “عدمِ دولت” نه تاریخن نه حکمن نه عملن.
اما جنگاوران بلشویک معنای دیگری می‌شناسند. اینطور نمی‌اندیشند و همینطور هم در روسیه این معنی خود را به نمایش می‌گذارند: ” پرولتاربا” برای آنان همان معنا را دارد که معنای” مردم” در جوامع دموکراتیک! و سوراخ دعا اینجاست که گم می‌شود. دیکتاتوری ِ حزب است یا بهتر گفته باشم لیدرهای یک حزب به انضمام ِ مخلفات‌اش مثل قوانین و احکام ِ کیفری با میرغضب‌های مجازات و اعدام و از همه مهم تر نیروی نظامی که باید از انقلاب پرولتاریا در مقابل تهاجم خارجی محافظت کند و انقلاب را متوقف کند و نیازهای جدید را نهادینه کند. در مقابل توده ها بایستد و برای دفاع از طبقه‌ی غیر قانونی تازه‌ای که به او غذا می‌دهد خنجر به کمر ببندد.
اینجوری ناپلئون بناپارت هم انقلاب فرانسه را از دست ارتجاع اروپایی نجات داد اما در حال دفاع از انقلاب، انقلاب را خفه کرد.
لنین و تروتسکی و الباقی حتما انقلابیون صادقی هستند و اصلا قصد ندارند به انقلاب خیانت کنند اما چهارچوبی حکومتی عرضه می کنند که در آن می توان به انقلاب لطمه زد و آن را به قتل رساند. بی شک آنها نخستین قربانیان روش خود خواهد بود. با آنها می‌ترسم انقلاب سقوط کند و تاریخ توالی فاجعه. mutatis mutandis دگرگون پذیر دگرگون شد اما ( ناجی در لجن افتاد!) یعنی روبسپیر ِ دیکتاتور ، روبسپیر انقلابی را زیر گیوتین برد.
این نظر فشرده‌ی من در باره‌ی روسیه است. در نگاهی ریزبین اطلاعات رسیده سیاه و سفید است و چنان رنگارنگ که نمی توان با آنها به قمارِ قضاوتی نشست. شاید هم تلخی‌ها و سیاهی‌ها مربوط به شرایط است. شاید هم در شرایط روسیه کاچی به از هیچی است!
دندان ِ کرم خورده روی جگر تفته بگذاریم. هر چند نقدهای ما در روند قضایا در روسیه تاثیری نخواهد داشت اما در ایتالیا که این نقدها علنی شود نیروهای ارتجاعی زود آن را پیراهنِ عثمان خواهند کرد!

دوست شما مالاتستآ
(۳۰ جولای ۱۹۱۹)

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

فدراسیون عصر آنارشیسم

نامه‌ای از « اریکو مالاتستآ » خطاب به لوئیجی فآبری درباره‌ی « دیکتاتوری پرولتاریا»

برگرفته از فیسبوک سیروس شاملو

Text Size

Explore More

برداشت و انتشار مطالب این سایت کاملاً آزاد است