ازدواچ ۱۷درصد دختران قبل از ۱۸ ،دفاع زن اصولگرا از ازدواج کودکان زیر ۱۳، وجود ۲۰۰۰ بیوه کودک،جاری شدن عقد برای دختران ۵ تا ۶ ساله،ازدواج ۴۳هزار دختربچه ۱۰ تا ۱۵ ساله

به نوشته ایران آنلاین، آمارهای منتشرشده نه تنها حاکی از وجود دو هزار کودک بیوه است بلکه گزارش‌هایی نیز از جاری شدن عقد برای دختران ۵ تا ۶ ساله در برخی نقاط کشور مطرح شده است. چندی پیش نیز کارشناسان از ثبت ازدواج ۴۳هزار دختربچه ۱۰ تا ۱۵ ساله بدون رعایت قوانین و مقررات موجود خبر دادند.

یک نماینده مجلس ایران می‌گوید تخلف برخی دفاتر ثبت ازدواج، موجب افزایش ازدواج کودکان در کشور شده است. کارشناسان از ثبت ازدواج ۴۳ هزار دختربچه ۱۰ تا ۱۵ ساله، بدون رعایت قوانین و مقررات موجود خبر می‌دهند.

محمدعلی پورمختار، نماینده بهار و کبودرآهنگ و عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، روز یکشنبه (۲۱ آذر/ ۱۱ دسامبر) به خبرگزاری “خانه ‌ملت” گفت: «برخی دفاتر ثبت ازدواج بدون توجه به الزامات قانونی، با ثبت سن غیر واقعی دختران شرایط ازدواج آنها را فراهم می‌کنند.»

این نماینده مجلس افزود: «در برخی موارد ثبت ازدواج در دفاتر به شکل نادرستی انجام می‌شود، به این معنی که سن واقعی دختران ثبت نمی‌شود و سن بالاتر از حد قانونی ثبت می‌شود. بنابراین سوءاستفاده‌هایی این چنینی صورت می‌گیرد.»

روز شنبه (۲۰ آذر) شهلا اعزازی، جامعه‌شناس و استاد مطالعات زنان در “همایش بررسی ازدواج کودکان” در تهران اعلام کرد که در حال حاضر ۴۳ هزار مورد ازدواج دختربچه‌های ۱۰ تا ۱۵ ساله در کشور وجود دارد که از این تعداد ۲ هزار دختربچه و پسربچه از همسر خود جدا شده یا بیوه شده‌اند.

شهلا اعزازی با اظهار نگرانی از افزایش آمار ازدواج کودکان در کشور گفت، در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ تعداد ازدواج کودکان ۱۰ هزار مورد افزایش داشت و طلاق آنها هم روندی به رو به رشد دارد.

این جامعه‌شناس اضافه کرد: «برخلاف تصور عمومی که بیشترین ازدواج کودکان در روستاها رخ می‌دهد، بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از نیمی از این ازدواج‌ها، در شهرها صورت می‌گیرد و تعداد دختران کودکی که در شهرها زندگی می‌کنند، بیشتر از روستاهاست.»

به اعتقاد این استاد مطالعات زنان، مسئله ازدواج در سنین پایین به همان اندازه که برای دختران آسیب دارد، برای پسرها هم مشکل‌آفرین است اما مشکلات جسمانی و اجتماعی برای ازدواج دختران در سنین پایین بیشتر است.

ثبت غیرقانونی در دفاتر ازدواج

محمدعلی پورمختار درباره آمار اعلام شده از سوی دکتر اعزازی درباره ازدواج دختربجه‌ها گفت، به‌نظر می‌رسد ثبت این ازدواج‌ها بدون رعایت قوانین و مقررات موجود انجام شده است؛ زیرا طبق قانون، ازدواج دختری که سنش کم باشد با رای دادگاه امکان‌پذیر است.

پورمختار خواستار نظارت بیشتر بر کار دفاتر ثبت ازدواج شد و گفت: «سازمان ثبت اسناد و املاک باید بر عملکرد دفاتر ثبت ازدواج نظارت کند کما اینکه سازمان بهزیستی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که ماموریت اصلی حل معضلات اجتماعی را دارند هم باید به این مسئله ورود پیدا کنند، چرا که این روند ازدواج‌ها موجب افزایش طلاق می شود.»

این نماینده معتقد است اگر قوانین به درستی اجرا شود می‌توان شاهد کاهش ازدواج کودکان بود. او می‌گوید معدود دفاتری که تخلف می‌کنند و موجبات این ناهنجاری را فراهم می‌کنند باید تنبیه یا تعلیق شوند یا حتی امتیازشان سلب شود چراکه این اقدام اثرگذار خواهد بود.

زهرا سجادی، دبیر مجمع زنان فرهیخته انقلاب اسلامی از ازدواج کودکان دفاع کرد و گفت، بسته به شرایط محیطی و اقلیمی برخی می‌توانند در ۱۳ سالگی یا کمتر از آن نیز ازدواج کنند.

زهرا سجادی، دبیر مجمع زنان فرهیخته انقلاب اسلامی با اشاره به تلاش برخی نمایندگان برای اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی گفت: «برای همه نمی‌توان یک نسخه پیچید. در اقلیم‌های گرمسیر برخی می‌توانند در سن ۱۳ سالگی و حتی پایین‌تر آمادگی ازدواج داشته باشند و در صورتیکه ‌شرایط ازدواج برای آنها فراهم نشود ممکن است به فساد بیافتند.»

به گزارش خبرگزاری فارس، در ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی آمده است: «عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح.»

برخی از نمایندگان مجلس در صدد اصلاح این قانون برآمده‌اند به نحوی که تنها اجازه پدر و شرط سن مد نظر نباشد. با اصلاح این ماده، باید مراجع قانونی در مورد ازدواج افراد کم سن و سال تصمیم بگیرند و نظارت بیشتری بر ادارات ثبت و دادگاه‌ها انجام شود تا تخلفی صورت نگیرد.

معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی با بیان تازه‌ترین آمار ازدواج دختربچه‌ها بارداری زودرس، سقط‌‌‌های مکرر و کاهش عزت نفس بر اثر وابستگی به همسر را از پیامدهای این نوع ازدواج خواند.

شیرین احمدنیا، معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت، طبق آخرین آمار ۷۰۰ میلیون زن در جهان در سنین کودکی ازدواج کرده‌اند.

بنا بر گزارش ایسنا، احمدنیا در نشست “ازدواج در سنین پایین” با بیان اینکه بر اساس آمارها در کشورهای در حال توسعه از هر سه دختر یک نفر قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌کند گفت،در ایران نیز حدود ۱۷ درصد دختران پیش از رسیدن به سن ۱۸ سالگی ازدواج کرده‌اند.

همچنین طبق آمار یونیسف سه درصد از دختران هم پیش از رسیدن به سن ۱۵ سالگی ازدواج می‌کنند.

بر اساس قوانین ایران، ازدواج پسران از ۱۵ سال و دختران از ۱۳ سال قانونی است. اما بر اساس مفاد قانون مدنی، در صورتی که ولی دختر مصلحت بداند، او پیش از ۱۳ سالگی نیز می‌تواند ازدواج کند. به این ترتیب در ایران عملا محدودیت سنی برای ازدواج دختران وجود ندارد و ازدواج در هر سنی ممکن است.

بیشتر بخوانید: “قانون و شرع مجوز ازدواج کودکان را می‌دهد”

شیرین احمدنیا، کارشناس مسائل زنان با اشاره به ریشه‌های فرهنگی و اقتصادی ازدواج دختربچه‌ها گفت: «در جوامعی که این موضوع رواج دارد در بسیاری از موارد دختران به اندازه پسران از ارج و قرب برخوردار نیستند و بیشتر به عنوان یک بار اضافی تلقی می‌شوند، باری که باید هر چه زودتر آنها را رد کنند.»

گاهی خانواده‌ها برای جلوگیری از درگیر شدن دخترانشان با مسائل جنسی اقدام به شوهر دادن زودرس می‌کنند و گاهی نیز فقر و تلاش برای کاستن از هزینه‌های خانواده موجب چنین تصمیمی می‌شود.

پیامدهای ازدواج زودرس

شیرین احمدنیا با تأکید بر ضرورت “ایمنی مادران” یادآور شد که ازدواج دختران در سنین پایین ممکن است به بارداری زودرس منجر شود در حالی که بدن مادر نوجوان هنوز از رشد کافی برای بارداری، زایمان و شیردهی برخوردار نبوده و بقا و سلامت مادر و کودک هر دو به خطر می‌افتد.

به علاوه این نوع ازدواج معمولا به سقط‌های مکرر نوزادان و مرگ و میر مادران منجر می‌شود. به طوری که طبق آمار، هر چه ازدواج مادران در سن بالاتری صورت بگیرد میزان سقط غیرعمدی و مرگ و میر مادران کاهش می‌یابد.

احمدنیا گفت، دخترانی که در سنین پایین ازدواج می‌کنند نقش‌شان محدود به نقش‌هایی چون همسر و مادر می‌شود و در نتیجه دایره دوستان و اطرافیانشان کاهش پیدا کرده و حیطه حامیانشان فقط به خانواده و دوستان صمیمی محدود می‌شود. این موضوع به نوبه خود به کاهش “عزت نفس” و “اعتماد به نفس” در بین این زنان منجر خواهد شد.

او خاطرنشان ساخت: «آن‌ها به دلیل عدم استقلال مالی به شوهرانشان وابسته هستند و به نوعی با یک حس عدم امنیت روبرو هستند.»

او بر ضرورت توانمندسازی دختران تأکید کرد و گفت:‌«موضوع مقابله با ازدواج کودکان باید به فراتر از خانواده‌ها منتقل شود زیرا این یک مسئله اجتماعی مانند خشونت خانگی است و یک مسئله خصوصی نیست.»

در حالی که توانمند شدن دختران باعث افزایش دانش و مهارت آن‌ها می‌شود و سپس این زمینه فراهم می‌شود که آن‌ها به حقوقشان آگاه‌تر شده و شبکه‌های حمایتی گسترده‌تری برای خود ایجاد کنند.

او تصریح کرد: «از سال ۲۰۱۴ کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد سندی مبتنی بر توافق کشورهای عضو برای خاتمه دادن ازدواج کودکان تهیه کرده است.»

ابراز نگرانی سازمان ملل

کمیته حقوق کودک سازمان ملل در فوریه سال جاری با استناد به پیمان‌نامه حقوق کودک که بر اساس آن تمامی افراد کمتر از ۱۸ سال کودک محسوب می‌شوند، از دولت ایران خواست ازدواج دختربچه‌ها را ممنوع کند و مانع از آسیب جسمی و روحی این کودکان شود.

بیشتر بخوانید: درخواست سازمان ملل از ایران برای اصلاح قوانین تبعیض‌آمیز علیه دختران

کمیته حقوق کودک سازمان ملل از دولت ایران خواست قوانین کیفری و قانون ازدواج دختران کم‌سن و سال را اصلاح کند. این کمیته با انتقاد از بالغ دانستن دختر از ۹ سالگی، افزایش آمار ازدواج دختربچه‌ها در ایران را “عمیقأ نگران‌کننده” خواند.

این نهاد ناظر قوانین ایران و ۱۳ کشور دیگر عضو سازمان ملل متحد را مغایر با استاندارهای جهانی تعریف‌شده در مورد حقوق کودک شمرد. ایران پیمان‌نامه حقوق کودک را امضا کرده است.

این کمیته تصریح کرد، ازدواج اجباری دختربچه‌های زیر ده سال در ایران افزایش یافته و این درحالی است که حتی در قوانین این کشور سن ازدواج دختران ۱۳ سال تعریف شده است.

زهرا سجادی رایزنی این نمایندگان برای جلب نظر علمای اسلامی به منظور اصلاح این قانون مدنی را نادرست خواند. او گفت، این “از پایه کار اشتباه و بیهوده‌‌”ای است چرا که “فقیه بر مبنای اطلاعاتی که از وضعیت اجتماعی دارد و نکات علمی و فقهی حکمی را صادر می‌کند.”

سجادی می‌گوید، در مناطق گرمسیر مانند خوزستان و بندرعباس چون دختران و پسران زودتر به بلوغ می‌رسند و در شرایطی که توانمندی‌های اقتصادی بیشتر است ازدواج زیر ۱۳ سال میسر است.

اما به عقیده او، “در برخی اقلیم‌ها دختران و پسران در سنین ۱۳ و ۱۴ سالگی توانایی اداره زندگی را ندارند و نمی‌شود یک حکم برای همه افراد داد.”

بیشتر بخوانید: هشدار درباره افزایش ازدواج اجباری دختران در جهان

او ادامه داد: «عده‌ای فکر می‌کنند با تشکیل کمیته و تشکیل اتاق فکر بتوانند نظر مراجع را تغییر دهند در زمان اصلاحات هم زمانی در مورد تغییر نظر مراجع درباره حکم سنگسار برای زنای محصنه برگردانیم چون در مجامع بین المللی ما را محکوم می‌کنند.»

سجادی افزود: «بنده همان زمان هم مطرح کردم این نص صریح قرآن است و این موضوعی نیست که علما به آن پرداخته باشند، هم اکنون هم که گفته می‌شود که اجازه پدر تنها شرط کافی برای ازدواج نباشد این هم دقیقا همان مطلب است و این موارد نص صریح است.»

“ایران آنلاین” پنج‌شنبه ۲۵ آذر در گزارشی از رایزنی مجلس برای بازنگری در قانون ازدواج دختران زیر ۱۳ سال خبر داد. “ایران آنلاین” به نقل از فاطمه ذوالقدر، از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس درباره تلاش برای اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی نوشت، آیت‌الله مکارم شیرازی به دنبال اعلام خبر وجود دو هزار بیوه کودک در کشور “باطل بودن چنین ازدواج‌هایی را اعلام کرده است.”

بر اساس همین گزارش، مکارم شیرازی در این باره گفته است: «من از نظر فتوا این اجازه را نداده و نمی‌دهم. ممکن است در گذشته چنین چیزی جایز بوده، اما اکنون به خاطر مفاسدی که دارد تا زمانی که دختر به بلوغ عقلی نرسد و قدرت تصمیم‌گیری نداشته باشد اجازه ازدواج ندارد و حکم باطل بودن چنین ازدواجی را می‌دهم.»

طیبه سیاوشی، دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز تأکید کرده که باید کمیته‌ای از نمایندگان دستگاه‌ها ایجاد شود تا در مورد بلوغ عقلی و جسمی برای ازدواج در سنین پایین تصمیم بگیرند.

منبع : دویچه وله

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با مجموعه عصر آنارشیسم The names and addresses that related to anarchism era website