مهاجران افغانستانی در ایران: قاتل یا قربانی؟

نویسنده: نازگل

از روزی که چشم گشودم تا به الان، همواره افغانستان زمین‌بازی و صحنۀ تنش‌های دولت‌ها با هم بوده است. مهاجران افغان نیز، بیش از آن که گمانش برود، همواره در جنگ دائمی سیاست‌های منطقه‌ای مواجه بوده‌اند. سمبل شرارت‌های علیه مهاجرین افغان نیز، سیاست‌ها و برنامه‌های جمهوری اسلامی است. این مهاجران هیچ‌گونه اقدام منفی انجام نداده‌اند و در واقع، جمهوری اسلامی با سوءاستفاده از شرایط آن‌ها، منافع خود را تأمین کرده است.

مهاجران افغان در ایران همواره به‌عنوان نیروی کار ارزان و در بسیاری از موارد بدون حقوق و مزایای حداقلی، در بخش‌های مختلف اقتصادی مشغول به کار بودند. این وضعیت به‌ویژه در صنایع ساختمانی، کشاورزی و خدمات مشهود آن‌چنان مشهود بود که واژۀ افغان تبدیل به همسانواژۀ کارگر ارزان شده بود. جمهوری اسلامی با بهره‌برداری از این نیروی کار شبه‌رایگان، هزینه‌های تولید را کاهش داده و در عین حال، از حقوق اولیۀ این افراد چشم‌پوشی می‌کرد و می‌کند.

گزارش‌های متعددی از بدرفتاری با مهاجران افغان در ایران منتشر شده است. به‌عنوان مثال ویدئوهای فراوانی از ضرب و شتم مهاجرین افغان توسط پلیس ایران درز کرده که واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخت. عمومیت جامعه در آن لحظات خواستند که حاکمیت به خشونت علیه مهاجران افغان پایان دهد.

در سال‌های اخیر، جمهوری اسلامی با تشدید سیاست‌های مهاجرستیزانه، اقدام به اخراج اجباری مهاجران افغان کرده است. این اخراج‌ها بدون توجه به وضعیت حقوقی و انسانی مهاجران انجام می‌شود و بسیاری از آن‌ها را در معرض خطرات جدی قرار می‌دهد. همچنین گزارش‌های متعدد از یورش پلیس ایران به خانه‌های مهاجران افغان که نشان‌دهنده تشدید فشارها بر این گروه است.

جمهوری اسلامی در موارد متعددی، از سرگردانی و فقر مهاجران افغان به‌عنوان نیروی نظامی در منازعات منطقه‌ای استفاده کرده است. به‌عنوان مثال، در جنگ سوریه، برخی از مهاجران افغان به‌عنوان نیروی نظامی در کنار نیروهای ایرانی به کار گرفته شدند. این اقدام نه تنها نقض حقوق بشر است، بلکه جان و امنیت مهاجران را به خطر می‌اندازد.

مهاجران افغان در ایران با تبعیض‌های اجتماعی و محدودیت‌های قانونی مواجه هستند که دسترسی آن‌ها به خدمات بهداشتی، آموزشی و اجتماعی را محدود می‌کند. این محدودیت‌ها باعث می‌شود که مهاجران افغان در شرایطی سخت و بدون حمایت‌های لازم زندگی کنند.

در نتیجه، مهاجران افغان هیچ‌گونه اقدام منفی انجام نداده‌اند و در واقع، جمهوری اسلامی با سوءاستفاده از شرایط آن‌ها، منافع خود را تأمین کرده است. این سیاست‌ها نه تنها نقض حقوق اولیۀ انسانی است، بلکه به تشدید مشکلات اجتماعی و اقتصادی در ایران نیز منجر خواهد شد.