زاد روز «میخائیل باکونین» خُجسته باد!

زاد روز میخائیل باکونین خُجسته باد!

میخائیل الکساندرویچ باکونین؛ فیلسوف روسی، آژیتاتور انقلابی و یکی از چهره های برجسته ی آنارشیسم است:

آزادی بدون سوسیالیسم امتیازی ناعادلانه، و سوسیالیسم بدون آزادی بَردگی بی رحمانه است!

فراز هائی از نوشته «کمون پاریس و ایده‌ی دولت»

تعارضی آشکار وجود دارد میان کمونیسم، آن‌گونه که با پرداختی علمی در مکتب آلمانی پرورش یافته و کم و بیش در آمریکا و انگلستان پذیرفته شده است، و پرودونیسم، که برون‌دادهای نهایی و بسط خود را بیش از هر چیز رهین پرولتاریای کشورهای لاتین است. سوسیالیسم انقلابی از این دست، نخستین تجلی کوبنده و عملی خود را در کمون پاریس یافته است…

من مدافع کمون هستم، که با تمام خون‌هایی که از آن و به دست ارتجاع سلطنت‌طلب و کلیسایی ریخته شد، باز هم هرچه ماناتر و هرچه قدرتمندتر در قلب‌ها و اذهان پرولتاریای اروپا برجای مانده است…

پرولتاریای شهرهای بزرگ فرانسه، و حتی پاریس، هنوز به تعصبات ژاکوبنی، و به بسیاری از مفاهیم اقتدارگرایانه و حکومت‌خواهانه در آویخته بود…

در چنین موقعیت گیج‌کننده‌ای، طبیعی بود که ژاکوبن‌ها، قوی‌ترین بخش نیروهای کمون و تشکیل‌دهنده‌ی اکثریت قوای آن، که یک شعور سیاسی قویا بسط‌ یافته و سمتی در سازمان‌های حکومتی نیز داشتند، دست بالا را در برابر سوسیالیست‌ها در اختیار داشتند. جای شگفتی است که چطور آنها نتوانستند برتری خود را حتی بیش از این بر کمون تحمیل کنند؛ چطور نتوانستند هویتی یک‌سره ژاکوبنی به قیام پاریس بدهند؛ چطور، بر عکس، خود را رها ساختند تا در موج انقلابی اجتماعی جاری شوند…

در نقطه‌ی مقابل با این باورِ کمونیست‌های افتدارگرا – که آن را به تمامی بر خطا می‌دانم- که انقلاب اجتماعی می‌باید یا به واسطه‌ی یک دیکتاتوری یا به دست مجلس موسسانی برآمده از یک انقلاب سیاسی اداره شود و سامان یابد، دوستان ما، سوسیالیست‌های فرانسوی، باور داشتند که انقلاب نمی‌تواند شکل گیرد یا به نهایت خود برسد مگر به واسطه‌ی عمل خودانگیخته و مستمر توده‌ها، گروه‌ها و نهادهای مردمی…

روشن است که آزادی هیچ‌گاه به انسان تقدیم نخواهد شد، و منافع حقیقی جامعه، منافع حقیقی تمامی گروه‌ها، سازمان‌های محلی، و افرادی که جامعه را می‌سازند، تا زمانی که دولت وجود دارد هیچ‌گاه به تمامی ارضاء نخواهد شد…

امحاء کلیسا و دولت می‌باید شرط نخستین و ضروری برای مشارکت حقیقی جامعه درنظر گرفته شود؛ جامعه‌ای که می‌تواند – و باید – خود را، نه از نگره‌ای از بالا به پایین و مبتنی بر برنامه‌ای تحمیل‌شده از سوی روشنفکران، و نه بر اساس احکام اعلام‌شده از سوی نیروهای دیکتاتوری، و نه حتی به واسطه‌ی شورایی منتخب به واسطه‌ی رای‌گیری عمومی، بلکه تنها به واسطه‌ی خویشتنِ خویش بازشناسد. زیرا چنین نظام بر آمده از انتخابات هم، ناگزیر به بسط حکومتی دیگرسان خواهد انجامید، و در نتیجه، به تشکیل اشرافیت سیاسی جدیدی می‌انجامد متشکل از تمامی یک طبقه که هیچ چیز مشترکی با توده‌ها ندارند…

سازمان اجتماعی آینده، می‌باید از لایه‌های پایینی جامعه، به واسطه‌ی تشکل‌ها و فدراسیون‌های آزادانه و خودسامان کارگران سامان یابد: این سازمان می‌باید از تشکل‌ها آغاز شود، سپس به کمون‌ها، منطقه و ملت‌ها برسد، و سرانجام، در فدراسیونی بزرگ و بین‌المللی به بار نشیند. تنها بدین‌ترتیب است که نظم اجتماعی حقیقی و حیات‌بخش آزادی و رفاه عمومی به منصه‌ی ظهور می‌رسد؛ نظامی اجتماعی به دور از محدودیت‌ها، که منافع افراد و جامعه را گواهی می‌دهد و عینیت می‌بخشد…

https://asranarshism.com/fa/1394/06/12/%da%a9%d9%85%d9%88%d9%86-%d9%be%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%b3-%d9%88-%d8%a7%db%8c%d8%af%d9%87%e2%80%8c%db%8c-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa/