موج اعتصاب غذای زندانیان سیاسی و مدنی و بی‌توجهی جامعه جهانی

محمود امیری مقدم سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران در این خصوص گفت: «اعتصاب غذا یکی از آخرین شیوه‌هایی است که این زندانیان برای جلب توجه مسئولین و جامعه جهانی نسبت به شرایط غیرانسانی حاکم بر زندان‌ها به ناچار به آن روی میآورند. اعتصاب غذاهای پی در پی زندانیان ناشی از بدتر شدن وضعیت شان است و متاسفانه در حال حاضر وضعیت حقوق بشر و بطور خاص فعالین مدنی زندانی عموما در حاشیه تنش های خلیج فارس از دید جامعه جهانی پنهان مانده است»، وی در ادامه گفت: «ما بخصوص از سازمان ملل و جامعه اروپا میخواهیم که به سکوت خود در قبال نقض فاحش حقوق بشر و بخصوص وضعیت وخیم زندانیان در ایران خاتمه دهند».

طی ماه‌های گذشته موج اعتصاب غذای زندانیان سیاسی، زندان‌های مختلف را فرا گرفت. این وضعیت که شاید ناشی از سخت‌تر شدن وضعیت این زندانیان باشد که غالبا به‌خاطر ابراز عقیده صلح آمیز خود زندانی شده‌اند، با بی توجی کامل مسئولان زندان روبرو شد.

یکی از خواسته‌هایی که برخی زندانیان به عنوان دلیل آغاز اعتصاب به آن اشاره کرده بودند، عدم رعایت اصل تفکیک جرایم بود. تفکیک جرایم در آیین نامه سازمان زندان‌ها نیز تصریح شده و مسئولان زندان مکلف به رعایت آن هستند.

علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی سیاسی ۲۱ ساله زندان تهران بزرگ (فشافویه) روز دوشنبه ۲۰ خرداد ماه از سوی دو زندانی جرایم غیر سیاسی با شیء برنده مورد حمله قرار گرفت و جان خود را از دست داد. این دو زندانی در دادگاه اعتراف کردند که هیچ مشکلی با علیرضا شیرمحمدعلی نداشته و تنها برای اینکه به زندان دیگری منتقل شوند اقدام به کشتن این زندانی سیاسی کردند.

پس از قتل علیرضا شیرمحمدعلی، یکی از همبندیان وی به نام سهیل عربی از روز ۲۵ خرداد ماه دست به اعتصاب غذا زد. یکی از مهمترین خواسته‌های سهیل عربی برای اعتصاب غذا، رعایت اصل تفکیک جرایم بود. مسئولان به‌جای رسیدگی به خواسته‌های سهیل عربی، روز دوشنبه ۳۱ تیر ماه، مادر وی فرنگیس مظلوم را بازداشت کرده و به مکان نامعلومی منتقل کردند.

همچنین سپیده قلیان، از متهمین پرونده اعتراضات هفت تپه، طی روزهای گذشته اعلام کرد که از روز ۱ مرداد ماه در زندان قرچک ورامین (شهر ری) دست به اعتصاب غذا خواهد زد. وی در طی نامه‌ای از داخل زندان که در اینستاگرام برادرش مهدی قلیان منتشر شد، یکی از دلایل اعتصاب غذای خود را چنین شرح می‌دهد: «اعتراض به وضعیت خوفناک زندانیان در زندان قرچک ورامین است. تهدید مداوم توسط زندانبانان، نداشتن امنیت جانی، محرومیت از داشتن حداقل نیازهای بهداشتی و قطعی مکرر آب، تنها گزاره‌های کوچکی برای توصیف وضعیت این زندان است».

امیرحسین محمدی‌فر، عضو تحریریه نشریه گام، در تاریخ ۱۱ تیرماه طی نامه‌ای خطاب به ریاست شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران و مسئولان زندان اوین، خواستار رسیدگی پزشکی به وضعیت سلامتی همسرش شده و اعلام کرده بود که در صورت تداوم بی توجهی به مطالباتش مبنی بر آزادی خود، همسرش و سایر بازداشت شدگان پرونده هفت تپه تا دو روز دیگر (۱۳ تیر ماه)، دست به اعتصاب غذا خواهد زد. همسر وی، ساناز اله یاری، که در بند زنان زندان اوین بسر میبرد نیز از تاریخ ۱۳ تیرماه در حمایت و همراهی با محمدی‌فر دست به اعتصاب غذا زده بود. روز دوشنبه ۲۴ تیر ماه، ساناز اله یاری در پی وخامت وضعیت جسمی به اعتصاب غذای خود پایان داد، ولی امیر حسین محمدی‌فر همچنان در اعتصاب غذا بسر میبرد.

در زندان مرکزی ارومیه (دریا) نیز دو زندانی سیاسی اخیرا دست به اعتصاب غذا زده‌اند. بشیر پیرماوانه و رحمی تورگوت، شهروند تبعه ترکیه اعتصاب غذای خود را از روز دوشنبه ۳۱ تیر ماه آغاز کردند. خبرگزاری هرانا در این خصوص نوشت، بشیر پیرماوانه در اعتراض به مخالفت مسئولین زندان با درخواست های مکرر وی مبنی بر اعزام به مرخصی و آزادی مشروط و رحمی تورگوت نیز به‌دلیل بی توجهی به درخواست آزادی مشروط و عدم تحویل وی به کشورش ترکیه دست به اعتصاب غذا زده‌اند.

مصطفی سبزی و قادر سلیمی دو زندانی دیگر این زندانی هستند که از روز سه شنبه ۱ مردادماه با طرح مطالبات جداگانه ای مبنی بر استیفای حقوقشان دست به اعتصاب غذا زدند. مصطفی سبزی دلیل اعتصاب غذای خود را مخالفت مسئولین با درخواست انتقال وی به زندان ماکو، محل سکونت خود عنوان کرده است. قادر سلیمی نیز در اعتراض به عدم موافقت با درخواست آزادی مشروط وی و همچنین عدم انتقال به زندان بوکان دست به اعتصاب غذا زده است.

در بند ۴ زندان اوین نیز حسین سرلک، مرتضی نظری سدهی، محسن امین پور، رضا بازآزاده، بهروز زارع و رضا محمدحسینی از روز دوشنبه ۲۴ تیرماه دست به اعتصاب غذا زدند و روز سه‌شنبه ۲۵ تیر ماه پس از احضار به دفتر رییس زندان به مکان نامعلومی منتقل شدند و وسایل شخصی آنها نیز از بند خارج شد. این زندانیان همگی با اتهاماتی همچون «تشکیل گروه غیرقانونی» و «تبلیغ علیه نظام» بازداشت شده و برخی از ایشان به زندان‌های طویل المدت محکوم شده‌اند. روز چهارشنبه ۳ مرداد ماه، خبرگزاری هرانا خبر از پایان اعتصاب غذای این شش زندانی پس از ۱۱ روز و با وعده مسئولان مبنی بر رسیدگی به خواسته‌هایشان داد.

حسین سپنتا، زندانی زرتشتی زندان عادل آباد شیراز است که از ۱ اردیبهشت ماه سال جاری دست به اعتصاب غذا زده بود. وی علت اعتصاب خود را عدم موافقت با آزادی مشروط و درخواست مرخصی عنوان کرده بود. منابع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفتند که وی در پی وخامت وضعیت جسمی و اصرار همبندیانش به اعتصاب غذای خود پایان داده است.