جامعه از روی کاغذ

حمید سیاهی

اکتبر 28, 2017

اداره تنها درون ساختمانی که در آن مشغول کار هستیم نیست بلکه یک ساختمان رفتاری است که در مرور زمان در درون ذهن آدمی اعمار می شود. زمانی که وارد کار اداری می شویم با تطابق به اصول آن دست به ساختن پایه های اساسی آن می زنیم که موجب ایجاد رفتار تازه در ما می شود.

کار در اداره پذیرفتن اخلاقی را در پی دارد که دلیل آن صرفا مزدی است که بابت انجام کار می گیریم. در این صورت است که مزد ارزش معنایی را از کار می گیرد و آن را قابل محاسبه می کند. تنها در یک اداره این امکان وجود دارد که از کسی خوشت بیاید که خوشت نمی آمد، احترام و دیگر مقوله های اخلاقی تبدیل به مقررات می شود. قرار می شود که رییس چون کار بیشتر می کند، از سوی زیر دستان محترم شمرده شود.

در حقیقت هیچ احترامی وجود حقیقی ندارد و این تنها کار است که تا این حد ارزش پیدا می کند که بخاطرش از بسیاری خواسته هایت بگذری.
زمانی که در اداره هستیم، سلامتی و تندرستی مان برای رییس مهم است. زمانی که از اداره اش استعفا داده باشیم دیگر مهم نیست که در چه حالی به سر می بریم، چون دیگر کار او را نمی کنیم.

یعنی آنچه مورد توجه رییس است سلامتی و درستی کار است نه شخصی که کار می کند، اگر کارگر در صورت مریض بودن هم بتواند مدت زیادی طبق روال همیشه کارها را پیش ببرد، کم کم، رییس احوال او را نخواهد پرسید.

یک اداره از ساختمان خودش بیرون تر است، رفتاری که در اداره داریم در بیرون از آن نیز در صورت مواجه شدن با رییس وجود خواهد داشت. ما هرگز تا زمانی که از اداره استعفا نداده ایم، از زیر دست بودن رها نمی شویم.

اما در هر صورت در جامعه ای که کار، در پشت میز روی کاغذ طرح ریزی می شود و ساختار می گیرد، افراد آن نیازمند به دستور هستند. همیشه دنبال یک رییس هستیم تا برای مان هدایت بدهد تا چه کاری را انجام بدهیم. در غیر آن نه تنها نمی دانیم که کار مان چیست، بلکه نمی توانیم کاری داشته باشیم.

همانطور که در یک اداره مسوولیتها و صلاحیتها تعریف شده (نوشته شده) هستند، در شکل سرتاسری اش درون جامعه نیز موقفها و صلاحیتها تعریف شده هستند.

زمانی که در اداره ای وارد می شویم، کس تازه ای نیستیم، چون آن شخصیتی که باید باشیم در اداره قبل از ما تعریف شده و وجود دارد، ما صرفا در جلد آن در می آییم. اگر این تعریفها را در شکلهای بزرگترش ببینیم، به یاد خواهیم آورد که در دوران کودکی، در مکتب و کانکور، الگوها و شخصیتهای از پیش طرح شده ای و دسته بندی شده ای را داشتیم انتخاب می کردیم. ممکن است حتا انتخاب نکرده باشیم و این برای مان دیکته شده باشد که دست روی کدام گزینه بگذاریم.

شغل، صرفا انتخاب نوع فعالیت در یک ساختمان اداری نیست، به معنای دقیق کلمه “سرنوشت”ی ست که همه چیز در آن واضح بیان شده است؛ در صورت انتخاب فلان شغل، می توان فلان حقوق ماهانه را داشت و امتیازاتی که بخاطر آن شغل می توانیم بگیریم، زمانی که صرف آن می شود و آنچه که باقی می ماند، همه قبلا مشخص شده است.

آنچه این مشخصات در آن درج شده است، متنی است که قوانین را تعریف کرده است. قوانین از کتابهای زیادی استخراج شده. دنیا را نوشته اند.
این بزرگترین دلیل بر قابلیت خلق در یک نوشته است. بزرگترین ارگانها و حتا ساختارهای اجتماعی در کاغذها بنا می شوند و بعد برای روبرداشت از آنها، آن نوشته ها مورد مطالعه قرار می گیرند.

کلمات، جمله ها، پاراگرافها… و کتابها جو فکری و عاطفی می سازند. این جو مبدل به عمل می شود و اینجاست که متن به ممکنات می رسد و در عینیت محض خودش را بروز می دهد.

ساختار عینی ای که متن ساخته است، مبدل به محیط انسان شده و او را با خودش به چالش می کشد. انسان در این چالش هیچ نمی تواند جز تولید متن دیگر، در تقابل متن قبل. طوری که نظام کمونیستی در تقابل با امپریالیسم پیش کشیده شد.

حالا به نکته اول بر می گردم:

یعنی ما با الگوهای شخصیتی ای که تعریف و نوشته شده اند طرف هستیم. زمانی می توانیم از آنها خلاص شویم که دست به ایجاد یک متن تازه بزنیم.

ما در جهان متنی زندگی می کنیم و البته در یک ادبیات. دستور، از مشخصات هر ادبیاتی ست. جامعه عناصرش، دستورهایش است. من اداره را متن بدون اشتباه املایی ای می دانم که تمام حیثیت خودش را بر اساس درست بودن به دست آورده است. در عین صورت که متن کتاب فلان استاد، کاملا درست است.

این یعنی تمام قواعد را مد نظر داشتن و تماما کسی که قبل از تو در اداره، طرح ریزی شده بود، شدن. در این صورت این متن است که وجود دارد، در عدم وجود متن نانوشته، وجود نداشتم. عین آنکه گفتم کار بیشتر از کارگر هستی دارد…

——–——————————————————

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با مجموعه عصر آنارشیسم

The names and addresses that related to anarchism era website