تحلیل سیاسی : آیا احمدی نژاد رد صلاحیت خواهد شد ؟! رئیس جمهور آینده چه کسی است ؟!

به باور برخی از فعالین سیاسی در اپوزیسیون و حتی فعالین سیاسی اصلاح طلب احمدی نژاد رد صلاحیت خواهد شد که از جمله می توان به نظر سعید حجاریان در همین ارتباط اشاره داشت . به باور حجاریان ” هیچ فردی از طیف احمدی نژاد یعنی خود او و بقایی تایید صلاحیت نخواهند شد و به زودی آن ها گزینه ی دیگری را به عنوان نماینده خود معرفی خواهند کرد. احمدی‌نژاد نیرویی دارد که روز آخر ثبت‌نام خواهد کرد و وی قصد دارد که نقش آقای هاشمی در انتخابات ۹۲ را ایفا کند. یعنی بگوید که من را رد کردید اما رای من برای فلان آقاست. در بین اطرافیان ایشان تنها فردی که می‌تواند از شورای نگهبان اجازه عبور بگیرد آقای ثمره هاشمی است و احتمال می‌دهم که این گروه چنین نقشه و برنامه‌ای در سر می‌پرورانند.”

البته با توجه به چگونگی کارکرد مکانیسم انتخابات ریاست جمهوری در ایران باید توجه داشت که در بعد از پایان شمارش آرا کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ، افراد لزوما همیشه بر اساس رایشان به ریاست جمهوری نمی رسند بلکه حاکمیت از قبل با “انتخاب کاندید های مورد نظر ” و “مهندسی انتخابات ” تصمیم خود را تا حد زیادی از پیش گرفته است منتها در بعضی مقاطع تصمیم حاکمیت و تصمیم رای دهندگان با “شکل دادن افکار عمومی “و “موج تبلیغاتی و رسانه ای” حاکمیت برهم منطبق است یعنی حاکمیت موفق می شود کاندید مورد نظر خود را به عنوان کاندید مورد نظر مردم در افکار عمومی جا بیندازد مانند انتخاب روحانی در سال ۹۲ که از چند هفته قبل پیروزی روحانی در دور اول انتخابات را برخی از فعالین اپوزیسیون و برخی از طرفدارن احمدی نژاد پیش بینی کرده بودند و گاهی برخلاف افکار عمومی و رای دهندگان عمل کرده است مانند سال ۸۴ و ۸۸ که نتوانستند کاندید مورد نظر خود را که احمدی نژاد بود ، به عنوان کاندید مورد نظر مردم جا بیندازند .

گاهی مانند مورد خاتمی در سال ۷۶ و ۸۰ حاکمیت رای و نظر افکار عمومی را می پذیرد و اساسا بر اثر تجربه نداشتن در چنین مواردی تا آن مقطع زمانی، نمی توانند واکنش های بعدی مردم را پیش بینی کنند اما بعد از ۲ دوره ریاست جمهوری خاتمی و شکل گرفتن مطالباتی تحت عنوان اصلاحات ، حاکمیت تصمیم می گیرد که اینبار بر خلاف رای و نظر افکار عمومی در سال ۸۴ و ۸۸ عمل کند و سال ۸۸ چنبش فعال ۸ تا ۹ ماهه سبز شکل می گیرد که باز بر اساس تجربه مشابه نداشتن حاکمیت هزینه سیاسی بالایی می پردازد و برای اینکه مردم باز اعتماد کنند و خیال کنند که این رای مردم است که رئیس جمهور را انتخاب می کند بنابراین سال ۹۲ توانستند رای خود را به مردم قالب کنند که هم حاکمیت راضی بود و هم مردم راضی شدند اما در سال ۹۶ انتخاب اول حاکمیت رئیسی است ولی روحانی هم گزینه دوم حاکمیت است اما با توجه به حمله موشکی آمریکا به نیروهای نظامی سوریه و سپس استفاده آمریکا از قویترین بمب غیر اتمی خود در افغانستان علیه داعش امکان دارد که با توجه به وقایع داخلی و جهانی تصمیم حاکمیت تغییر کند و حسن روجانی انتخاب اول حاکمیت شود و احتمال اینکه انتخابات به دور دوم بکشد نیز وجود دارد چون دست حاکمیت برای تصمیم نهایی و اعلام پیروزی رئیسی یا روحانی بازتر است و اگر بخواهد گزینه سوم را پیروز اعلام کند بایستی انتخابات به دور دوم بکشد تا اعلام پیروزی نفر سوم معقول تر به نظر برسد.

روزنامه اعتماد چهار سناریوی کاندیداتوری احمدی نژاد را بررسی کرده است :
” سناریوی اول: کاندیداتوری احمدی نژاد و گرفتن صلاحیت بقایی

یکی از نخستین سناریوهایی که از ثبت‌نام و کاندیداتوری احمدی نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری به نظر می‌رسد تلاش او برای گرفتن تایید صلاحیت حمید بقایی است. این را شاید بتوان از همان جمله «من برای حمایت از آقای بقایی در انتخابات ثبت نام کرده‌ام» برداشت کرد. حمایت احمدی‌نژاد از بقایی آن هم با ثبت نام و کاندیداتوری احمدی نژاد در انتخابات فقط می‌تواند این معنی را بدهد که احمدی‌نژاد می‌داند بقایی رد صلاحیت می‌شود پس برای دفاع خودش به میدان می‌آید، در انتخابات ثبت نام می‌کند و بعد شاید پیغامی برای شورای نگهبان بفرستد که در صورت تایید صلاحیت بقایی خودش از میدان انتخابات کنار می‌رود.

این احتمال روز گذشته در فضای مجازی و رسانه‌ای به‌شدت دست به دست می‌شد که تنها شرط کنار رفتن احمدی‌نژاد از این عرصه تایید صلاحیت بقایی است. همین هم باعث شده است که نتایج بررسی صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری که چند روز دیگر تازه آغاز می‌شود به‌شدت به چشم بیاید که شورای نگهبان در برابر حمید بقایی که سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس گفته است پرونده مفتوح و حکم انفصال از خدمت دارد چه تصمیمی می‌گیرد. احمدی‌نژاد با همه هیاهویی که در مورد پرونده پاک حمید بقایی در ماه‌های اخیر به راه انداخته است به خوبی می‌داند که خبری از تایید صلاحیت برای مرد شماره ٣ پایگاهش نیست، پس خودش هم به میدان آمده است. پیش از این در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٩٢ اسفندیار رحیم‌مشایی که سابقه بازداشت و پرونده قضایی را نداشت به عنوان رجل سیاسی انتخاب نشده بود. حتی در آن میان کاندیداهایی هم از جناح اصولگرا بودند که دارای صلاحیت حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری شناخته نشدند. همه این موارد باعث شده است که این احتمال در اذهان به وجود بیاید که تایید صلاحیت حمید بقایی در این عرصه شدنی نیست اما باید دید با آمدن محمود احمدی‌نژاد به عرصه انتخابات در این تصمیم شورای نگهبان خللی وارد می‌شود یا خیر؟

سناریوی دوم: کاندیداتوری احمدی نژاد و برهم زدن جبهه اصولگرایی

سناریوی دوم اما این است که احمدی‌نژادی‌ها به میدان آمده‌اند تا بازار رای اصولگرایان را بر هم بزنند. حضور احمدی‌نژاد در عرصه انتخابات ضرر آنچنانی برای پایگاه رای حسن روحانی ندارد اما برای پایگاه رای ابراهیم رییسی یا سایر کاندیداهای اصولگرا می‌تواند یک خطر باشد. آنهایی که در میان دو قطبی «رییسی» و «سایر کاندیداهای اصولگرا» مانده بودند شاید حالا با آمدن احمدی‌نژاد و تایید صلاحیت احتمالی او به سمت او بچرخند. در این میان اما احمدی‌نژاد این را خوب می‌داند که بعد از آمدنش به عرصه انتخابات درست پس از نهی مقام معظم رهبری اقبالی در میان نیروهای سیاسی اصولگرا ندارد، در میان اصلاح‌طلبان و اعتدالیون هم که تکلیف روشن است پس در این میان او می‌تواند با دادن شعارهای مردم‌پسند که در طول مبارزات انتخاباتی (در صورت تایید صلاحیت) بدهد بازهم سبد رای اصولگرایان را دچار تزلزل کند اما این شعارها تغییری در سبد رای حسن روحانی ایجاد نخواهد کرد.

سناریوی سوم: کاندیداتوری احمدی نژاد و آمده‌ایم، پس هستیم

احمدی‌نژاد در تمام سال‌های اخیر نشان داده است که ساختارشکنی را دوست دارد. فرقی ندارد که نوع این ساختارشکنی یک خانه‌نشینی ١١ روزه‌ای باشد که تمام سیاستمداران وقت آن را واقعی می‌دانند و خود او غیرواقعی. حتی فرقی ندارد که این ساختارشکنی تمسخر ٢٩٠ نماینده مجلس وقت در جلسه سوال از رییس‌جمهور باشد یا نه. احمدی‌نژاد همیشه ساختارشکنی را دوست داشته است. اگر به او گفتند مشایی معاون اولش نباشد، تمام تلاشش را کرد تا او در همین پست باشد. اگر به او هشدار داده شد که سعید مرتضوی را به عنوان رییس سازمان تامین اجتماعی انتخاب نکند او را نگه داشت و حتی در زمانی که وزیر کارش را به دلیل مرتضوی استیضاح کردند به جلسه استیضاح با سی‌دی که خودش آن را افشاگری از برادر رییس قوه مقننه می‌دانست، رفت. به او گفتند با مشایی رابطه نداشته باشد و او در تمام این سال‌ها مشایی را نفر دوم تشکیلات خودش دانست. حالا به او گفته شده بود که کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم نشود. اگر همه آن را یک «نهی» می‌دانستند او اما این را تنها یک «توصیه» می‌دانست. همین هم شد که دیروز نه تنها معاون سابقش را برای ثبت‌نام تا وزارت کشور همراهی کرد که خودش هم وارد گود انتخابات شود. اما چرا احمدی‌نژاد ساختارشکنی را دوست دارد؟ همه برنامه‌های او نشان می‌دهد که نمی‌خواهد تنها یک «رییس دولت سابق» باشد و نمی‌خواهد که به این راحتی‌ها فراموش شود. این تلاش برای فراموش نشدن را از همان فردای پایان دولتش نشان داد. از همان جایی که برای خودش سخنرانی‌های هفتگی ترتیب می‌داد یا آنکه سفرهای استانی می‌رفت. ابتدای کار مبهم حرف می‌زد همان «بهار» و «بازخوانی خط امام» اما تنها کاری که در این میان نشد بازخوانی خط امام بود. بازخوانی خط امام از همان روزهای ابتدایی برنامه‌ریزی‌ای بود برای رسیدن به همین روز. بهاری که آنها دنبالش بودند همین بهاری بود که سکانس اصلی نمایش احمدی‌نژادی‌ها بود برای آنکه تنها یک رییس دولت نباشد. احمدی‌نژادی‌ها برای آینده برنامه‌های مهمی دارند که شاید در آن این ساختارشکنی‌ها به کارشان بیاید.

سناریوی چهارم: کاندیداتوری احمدی نژاد و سکوت یا حمایت از نامزد سایه

احمدی‌نژاد پا به بازی‌ای گذاشته است که شاید با محاسبات خود او از هر طرف برایش سود داشته باشد. اما اگر احمدی‌نژاد هم همراه با بقایی رد صلاحیت شود چه خواهد شد؟ اگر احمدی‌نژاد رد صلاحیت شود، مشخص نیست که او کار را به یک بیانیه خطاب به پایگاه رایی که او معتقد است به اصرار آنها وارد عرصه انتخابات شده است رضایت می‌دهد یا اینکه سکوت کند. هرچه که هست بی‌شک آنها برای رد صلاحیت شدن هم برنامه دارند، هرچند که می‌گویند دلیلی برای رد صلاحیت‌شان وجود ندارد. اما در این میان شاید محمود احمدی‌نژاد از یک گزینه دیگری که در بی‌خبری و بدون حاشیه در انتخابات ثبت‌نام می‌کند، حمایت کند. گزینه‌ای از میان اصولگرایان که از همان سال گذشته خبر از دیدارهای احمدی‌نژاد با او هم آمده بود اما حمایت علنی نشد تا شاید گزینه مورد حمایت آنها از همین حالا لو نرود. ”

تصور اصلاح طلبان مشترکا بر این امر استوار است که آمدن احمدی نژاد تغییری در سبد رای حسن روحانی ایجاد نخواهد کرد در حالی که این امر با واقعییت انطباق ندارد . اصولگرایان عمدتا فاقد بدنه اجتماعی در بین مردم عادی هستند و نیروهای آنها درون حکومتی تا نیروهای پیرامون حکومتی است و این در حالی است که احمدی نژاد تلاش کرده است که با رفتن به مقبره کوروش در پاسارگارد و تخت جمشید با بدنه اجتماعی ملی گرایان و ناسیونالیست ها ارتباط برقرار کند تا آن بخشی که از یک جنگ احتمالی و ادامه تحریمها هراس داشتند و اصلاح طلب نبودند اما به روحانی رای دادند، نظر آنها را به خود جلب کند.

احمدی نژاد در عین حال به کل بدنه اجتماعی جنبش سبز اعتراضی نیز چشم داشت دارد و برای همین گفت :

” * ماجرای کهریزک چه ربطی به دولت ما دارد؟ ماجرای کهریزک ربطی به دولت نداشت.

* اگر واقعا به کسی توهین کرده باشم من عذرخواهی میکنم! من به مردم خس و خاشاک گفتم؟ ”

در مورد رد صلاحیت احمدی نژاد نه تنها برای نظام به لحاظ داخلی هزینه هایی را به دنبال خواهد داشت بلکه بیشتر از آن به لحاظ خارجی ، نظام جمهوری اسلامی در پیش اذهان عمومی طرفدارانش در دیگر کشورها لطمه خواهد خورد هر چند که در این ۴ سال تلاش کردند با مطرح کردن قاسم سلیمانی و دخالت مستقیم دردیگر کشورها ارتباط خود را با طرفداران صرفا شیعه رژیم در دیگر کشورها حفظ کنند اما صرفا توانستند با نیروهای نظامی طرفدار شیعه خود این ارتباط را حفظ و گسترش دهند در حالی که احمدی نژاد به لحاظ سیاسی نیز توانسته بود در بین مردم عادی با گرایش ضد امپریالیستی و ضد آمریکائی مسلمان سنی نیز برای خود و جمهوری اسلامی هواداران و سمپاتی هایی را ایجاد کند که با رد صلاحیت احمدی نژاد قطعا این بخش هواداران مسلمان حاکمیت در خارج از مرزها را غافلگیر خواهد کرد و رژیم نخواهد توانست به چرایی رد صلاحیت چنین کاندیدایی پاسخ دهد و آن را حمل بر تغییرات سیاسی استراتژیک در راس قدرت حکومت اسلامی خواهند گذاشت که مبارزات ضد امپریالیستی و ضد آمریکایی را کنار گذاشته اند و به جایش در حال جنگ با برادران مسلمان غیر شیعه خود در سوریه و یمن و……مشغول هستند.

اجمدی نژاد در سال ۹۲ در مقابل رد صلاحیت مشایی کوتاه آمد درست مانند کوتاه آمدن اصلاح طلبان در انتخابات سال ۸۴ اما همانطور که سال ۸۸ باری دیگر اصلاح طلبان در مقابل تقلب انتخاباتی کوتاه نیامدند ، احمدی نژاد هم در سال ۹۶ احتمالا اینبار دیگر در مقابل رد صلاحیت خودش کوتاه نخواهد آمد اما سال ۸۴ اصلاح طلبان بدنه اجتماعی داشتند که احمدی نژاد فاقد آن است و اصلاح طلبان دارای تشکیلات سیاسی پر سابقه بودند و احمدی نژاد بخش زیادی از توان تشکیلاتی خود در سال ۸۴ و ۸۸ را ندارد ولی به هر حال مشخص نخواهد بود که واکنش احمدی نژاد چگونه خواهد بود ولی احتمال سکوت مقطعی نیز در واکنش به رد صلاحیت خودش و بقایی وجود دارد همانطور که در مقابل رد صلاحیت مشایی در سال ۹۲ کوتاه آمد اما اگر حاکمیت مانند هاشمی رد صلاحیتش کند ولی معلوم نیست که چه بهانه ای برای رد صلاحیت احتمالی احمدی نژاد خواهند داشت چراکه در مورد هاشمی همان موقع مسئله سنی اکبر هاشمی را بهانه رد صلاحیت قرار دادند اما از طرفی امکان دارد که خود احمدی نژاد را رد صلاحیت نکنند ولی بقایی را رد صلاحیت کنند آنگاه احمدی نژاد به سختی بتواند در روند انتخاباتی بماند و ادامه دهد چراکه بر خلاف منع خامنه ای شرکت کرده است ولی رژیم می تواند با زیاد کردن تعداد کاندیداها باعث شکستن رای ها شود و انتخابات را به دور دوم بکشاند و احمدی نژاد را از راهیابی به دور دوم خارج می کنند و مسئله احمدی برای حامنه ای برطرف می شود که البته حتی اگر به دور دوم هم بکشد می توانند حذفش کنند و طرف مقابل حسن روحانی یا رئیسی را پیروز انتخابات اعلام کنند و دیگر احمدی نژاد نمی تواند اعلام کند که تقلب انتخاباتی صورت گرفته با توجه به وقایع ۸۸ که خود مدعی بود تقلبی صورت نگرفته و واقعا رای آورده است .

—————————————————————————————————————————————————————————————

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با مجموعه عصر آنارشیسم The names and addresses that related to anarchism era website