سکولارسازی غیرعمد فرهنگ غرب توسط یهودیان

علیشاه سلطانی/ گئورگ زیمل،جامعه شناس فیلسوف

درتاریخ سیر اندیشه غرب، دهها متفکر یهودی تبار در طول دوهزارسال گذشته از موضع لیبرال ، چپ ، سوسیال دمکرات ،علم ، شک، یا نادانسته و غیرعمد در سکولارسازی و مسیحیت زدایی فرهنگ غرب موثر بوده اند. یکی از آنها گئورگ زیمل ؛ فیلسوف،پایه گذار جامعه شناسی مدرن، و نظریه پرداز مقوله مدرنیته است که بین سالهای ۱۹۱۸-۱۸۵۸ درآلمان زندگی نمود.

زیمل را پدر جامعه شناسی خرد یا میکرو و گروههای کوچک و محدود در جامعه میدانند. وی میگفت وظیفه جامعه شناسی باید تحلیل وشناخت فردباشد. چون او جویای هدف و ارزش و معنی تاریخ بود او را یکی از متفکران فلسفه تاریخ نیزبشمار می آورند. وی با تعاریف جدید از فرهنگ مدرن یکی از آغازگران انتقاد از فرهنگ در قرن ۲۰ بود. تحقیقات زیمل تاثیرمهمی روی رشته های فلسفه وعلم تاریخ وتاریخ هنر وفرهنگ مردم شناسی بجا گذاشت.وی حداقل در چهار زمینه – روانشناسی خلقها و نظریه تکامل و کانت گرایی جدید و جریان پوزیویتیسم از متفکران دیگر تاثیر پذیرفته است.

زیمل میان شناخت تاریخی و شناخت علوم نجربی فرق میگذاشت وچون حقیقت تاریخی را جدا از واقعیت تاریخی در زندگی میدانست دچارشکاکی و نسبی گرایی شد. او متفکریست میان فرهنگ و جامعه شناسی که خواهان برابری حقوق زن و مرد بود و مدعی بود که اگربیش از ۳ نفرتشکیل گروه دهند هویت و کیفیت و خصوصیت اجتماعی آن گروه تغییرمیکند.

زیمل همچون ماکس وبر جامعه شناسی را علمی تجربی ومستقل ونیازمند به فلسفه میدانست ومیگفت که آن علمی است از فرم ها و پروسه ها و تاثیرات متقابل وچندجانبه انسانها روی همدیگر.فلسفه فرهنگ و فلسفه زیباشناسی اورا متکی به نظرات نیچه میدانند. وی مدعی بود که در پروسه فرهنگ نه تنها عین و ذهن به هم تبدیل میشوند بلکه نقش مهمی درجریان تشکیل فرهنگ دارند.

ازدیگر مفاهیم مورد استفاده وتوجه زیمل- تراژدی فرهنگ و فرهنگ زنانه بود. در افکار زیمل میتوان تاثیر نظرات نیچه و وبر و داروین و مارکس و اسپنسر را دید.او غیرازجامعه شناسی روی فیلسوفانی مانند لوکاچ و بلوخ و ادرنو و بنیامین اثرگذاشت.وی را یکی از منتقدان نظرات کانت واسپنسر بشمار می آورند.

جدی شمردن نظرات و افکار زیمل چند دهه ایست که در کشورهای ژاپن و روسیه و انگلیس وسوئد و دانمارک و ایتالیا و امریکا شروع شده. سبک و اصالت اکسپرسیونیستی وتوانایی مقاله نویسی وی هنوز مورد تحسین محققین علوم اجتماعی و علوم انسانی است. هواداری مدرن ها و پست مدرن ها و مکتب شیگاگو از زیمل باعث شد که اشاره شود انتقاد از آثار وی ارزشمندتر از تحسین دوستانه از نوشته های او میباشد.گروهی هم زیمل را از جمله فرمالیستهای رشته جامعه شناسی میدانند.

چپ ها مدعی شدند که زیمل کوشید تا تجربه گریزی کانت را با خردگریزی دیگران مخلوط کند و او یک ایده الیسم ذهنی متکی به رشته تاریخ اجتماعی را نمایندگی میکرد و بجای شناخت قانونمندیهای کلی به جستجوی روابط گروههای کوچک در اجتماع می پرداخت.

زیمل نیازها و تمایلات و انگیزهها و علائق را از جمله بخش ها و عناصر محتوا- و خانواده و گروه و انجمن و رقابت و اختلاف و تقسیم کار را، از جمله مفاهیم و قسمتهای فرمی و شکلی بحساب می اورد. وی میگفت بر اثر اختلافات اجتماعی و فردگرایی، انحلال ساختارهای سنتی اجتماعی پیش می آید و این انحلال ها بنوبه خود موجب پدیدههای بحرانی در فرهنگ مدرن مانند تنهایی وطرد و بی ارزشی و پوچی و ازخودبیگانگی میشوند. زیمل به تحلیل اینگونه پدیدههای منفی فرهنگ مدرن در جامعه طبقاتی غرب پرداخت.

از جمله آثار گئورگ زیمل- موضوعات فلسفه تاریخ- فلسفه پول- مجموعه آثار- مجموعه مقالات فرهنگ فلسفی-و موضوعات اصول جامعه شناسی هستند.او ۴۵ مقاله در باره مسائل روز از جمله پیرامون هنر- دیدن- بیوگرافی چند نقاش و موسیقیدان- جنبش زنان- واختلاف زن و مرد نیز نوشت. کتاب ” فلسفه پول ” را یکی از مهمترین آثار وی بشمار می آورند.

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

فدراسیون عصر آنارشیسم

سکولارسازی غیرعمد فرهنگ غرب توسط یهودیان

علیشاه سلطانی/ گئورگ زیمل،جامعه شناس فیلسوف

Text Size

Explore More

برداشت و انتشار مطالب این سایت کاملاً آزاد است