هنری میلر و آمریکا ستیزی ادبی

مطلب دریافتی - علیشاه سلطانی

هنری میلر نویسنده امریکایی با اجدادی آلمانی بین سالهای ۱۹۸۰-۱۸۹۱ زندگی نمود .پدرش خیاط و او خود پستچی محل بود که در سن ۴۲ سالگی نویسنده ای مشهور شد . فرهنگ مسیحی پوریتانی و قوانین سانسور در امریکا بیش از ۳۰ سال نشر آثار او را به اتهام پورنوگرافی و هرزه گی ادبی

هواداران هنری میلر او را سالها به بهانه حمایت از آزادی ادبی فرد و بازگشت به طبیعت و بیان غرایز انسانی جشن گرفتند . میلر میخواست با ثبت لذتهای گذشته دوام آنان را در مبارزه با پروسه پیری ابدی کند . او همچون آندره برتون سوررئالیست، آزادی خلافکاری را بخشی از آزادی فردگرایانه آنارشیستی انسان غربی میدانست .

میلر از آبزورد بودن زندگی و رویای امریکایی و کم خونی ادبیات ملال آور امریکا شکایت نمود . در آثار او میتوان انتقاد از صنعت و شهرهای انبوه و سودجویی و پدرسالاری و تعصب دینی و هواداری از عرفان شبه بودیستی را ملاحظه کرد .

میلر نه تنها مدافع اصطلاح انقلاب جنسی آنزمان بود بلکه به انتقاد از فلسفه زندگی و ارزشهای مسیحی و قوانین بورژوایی مانند ازدواج و خانواده و قناعت و اقتصاد مصرف پرداخت . وی اعتراف کرد که آنارشیسم فردگرایانه اش در سال ۱۹۳۱ تحت ممنوع نمودند . سرانجام در سال ۱۹۶۴ آثار او اجازه انتشار یافتند .

هنری میلر از جمله نویسندگانی بود که به فرانسه مهاجرت کرد تا دیگر زیر چماق سرکوب فرهنگ عوام و کلیسا و اداره سانسور امریکا نباشد . او از جمله مهاجران غیرسیاسی و یا ماجراجویی بود که بیش از ۱۸ سال در فرانسه و یونان زندگی کرد .

بعضی از نویسندگان ادبیات اروتیک خودرا منتقد نظام سرمایه داری امریکا و فرهنگ سنتی مسیحی آن میدانستند . غالب آثار اتوبیوگرافیک او در باره زندگی دلالان و فواحش و باجگیران و مشروب خواران و میخانه ها و فاحشه خانه ها و مشتریان آنان در فرانسه است .

تاثیر سخنرانی زن مبارزی بنام ” اما گلد اشتاین ” صورت گرفت .

انتقاد اجتماعی،هنری میلر را در کنار نویسندگانی مانند نورمان میلر و آلن گینزبرگ قرارمیدهند . از ۵۰ اثر میلر حدود ۲۰ رمان او اتوبیوگرافیک هستند . اشاره میشود در نظامی که هرگونه مبارزه آزادیخواهان آنارشیستی و فردگرایانه را به اتهام کمونیستی یا تروریستی سرکوب میکند اینگونه ادبیات میتواند یک کشف ادبی هنری استتیک بشمار آید ،گرچه در بعضی از آثار او نشانه هایی از نیهلیسم و بی بندوباری و تحقیر زنان مشاهده میشود .

در آثار میلر غیر از استتیک سوررئالیستی و فردگرایانه، از زبان استعاره ای و آهنگین و روانشناسانه و نیمه عرفانی و اروتیک و گروتسک و طنز نیز استفاده میشود . از جمله خوانندگان پرشور رمانهای اروتیک هنری میلر بعد از پایان جنگ جهانی دوم ،سربازان مستقر آمریکایی در نقاط مختلف جهان بودند .

میلر فعالیت ادبی خودرا بخشی از سیستم ستیزی ضد امریکایی و مجروح کردن نرم های ادبی کلاسیک آنجا میدانست . وی مدعی بود که حدود ۵۰ اثر اش ضد تمدن صنعتی در قرن بیست هستند . میلر در سالهای مهاجرت در فرانسه شخصا با نویسندگان مهاجر دیگر امریکایی مانند لاورنس و دورال و آنا نیس آشنا شد و مدتی همسر آنا نیس بود .

بعدها نویسندگان مشهوری مانند جرج آوری و الیوت و ارنست یونگر به پشتیبانی از هنری میلر پرداختند . میلر خود را زیر تاثیر آثار نیچه و داستایوسکی و ساموئل بکت و سوررئالیستهای فرانسوی میدانست . تاثیر او را امروزه میتوان روی نویسندگان و جریانات ادبی مشهوری مانند کروآپ و کینز برگ و نسل بیت و ادبیات زمان حال مشاهده نمود .

گروهی هم اینگونه ادبیات هنری میلر را یک نوع خودیابی استتیک نامیده اند . از جمله آثار او – دم عقرب – بهار سیاه – سفرنامه یونان – لبخند پای پله – دوستان جوانی – کابوس خنک شده- نامه های عشقی به برندا – هنر کتاب خواندن – گزارش سفری در امریکا – جفت گیری ثمربخش – جنون سالهای پیری – و عشق خنده شبها – هستند .

در رابطه با علاقه مندان رمانهای هنری میلر شعری وجود دارد به این مضمون .

جیب ام خالی،

نه پناهگاهی و نه امید،

با این وجود،

خوشبخت ترین انسان این جهان !

علیشاه سلطانی

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با مجموعه عصر آنارشیسم