کودتا در کودتا یا شبه کودتا ؟!

به باور من حوادث جمعه شب ۱۵ ژوئیه وشبه کودتا در ترکیه قابل تامل و ارزیابی دقیقی میبایست قرار گیرد.علتهای اجرایی این حرکت و تحلیلها و ارزیابیهای فراوانی در این ضمینه اغاز شده است.
ابتدا میبایست اذعان داشت که در ترکیه تنها انقلاب اجتماعی با شرکت توده های ملیونی تنها راه حل عبور از حاکمیت ارتجاع حاکم است
برای پایان بخشی به حرکات غیر دموکراتیک که ساختارهای سکولاریزم نیم بند در قانون اساسی را در ترکیه بخطر انداخته است میبایست به اعتراضات و جنبشهای اجتماعی دامن زده شود
حاکمیت اردوغان و حزب ا.ک.پ برای تغییر قانون اساسی با مخالفتهای عمده ای در جامعه و نهاد ارتش بعنوان پاسدار قانون اساسی روبرو بود.اخرین انتخابات و نتیجه ان با انکه بنفع حزب حاکم و اردوغان تمام گشت نتوانست اکثریت مطلق را برای احیا کردن تغییر قانون اساسی و حاکمیت مطلق اردوغان را فراهم سازد.لذا پیش بینی مخالفتها و احتمال شکست دوباره با اکثریت نسبی شکننده در پارلمان ترکیه قابل انتظار بود.
شبهه کودتای ترکیه میبایست بر اساس این نیاز حاکمیت برای ابقای حاکمیت مطلق خود ارزیابی گردد.اردوغان بسان حیدر علی اوف رییس جمهور سابق اذربایجان با حرکتی مشابه و سناریو مشابه دقیقا اجرا کرد. اردوغان کودتای قابل پیش بینی و مخالفت ارتش با ان همه تصفیه های درون ارتش توسط خود وی را بیضرر و بی اعتبار ساخت.
احتمال وقوع کودتا در ارتش بعد از تغییر قانون اساسی قابل پیش بینی بود و بر اساس مشاهدات و تحلیلهای من که در هر دو دوره کودتا در اذربایجان حضور عینی داشتم و تمامی حوادث سیاسی ترکیه را بدقت دنبال میکردم ارائه میگردد .
ابتدا بررسی دو کودتای مشخص با نکته اشتراکهای فراوان را اغاز میکنم.لازم است توضیح تاریخی کوتاهی از حوادث اذربایجان را اشاره نمایم
حیدر علی اف بعد از توطئه سیاسی علیه رییس جمهور وقت ابولفضل ائلچی بئی و کنار گذاشتن وی با اعمال فشار توسط قدرتمندترین رهبر نیروی نظامی صورت حسین اوف موفق میگردد رییس جمهور اذربایجان گردد.صورت حسین اوف به پاس این خدمت و بخاطر دارا بودن نیروی قوی نظامی توسط وی به نخست وزیری منسوب میگردد.
بعد از ماهها کش و قوس و شروع اختلاف بر سر تقسیم قدرت و منافع حاصله مابین حیدر علی اوف و صورت حسین اوف بعنوان نخست وزیر عمیقتر میگردد.قدرت اصلی بلحاظ قانون اساسی در اختیار نخست وزیر قرار گرفته بود حیدر علی اوف با زیرکی خاص و نفوذی که در نیروهای امنیتی داشت به خبر کودتای نخست وزیر پی میبرد و برای خنثی ساختن این توطئه سکان کودتا را بدست خود و نیروهای امنیتی وابسته بخود قرار میدهد.زمان کودتا که یک ماه بعد هماهنگ شده بود را با زیرکی تمام بجلو کشیده و کد استارت حرکت کودتا را به ضعیفترین بخش نیروهای مسلح اعلام میدارد.بخش کوچک و ناچیزی از نیروهای نظامی بفرمان کد استارت حرکت با انکه غافلگیر شده بودند بحرکت در میایند.حیدر علی اوف با فراخوان تلویزیونی در شب وقوع حادثه مردم را به کاخ ریاست جمهوری دعوت میکند.متروها و تمامی وسایل حمل و نقل در پایتخت با هماهنگی قبلی با انکه حکومت نظامی در جریان بود توده های مردم را بسمت کاخ ریاست جمهوری حمل میکنند .رسانه های داخلی محدود وخارجی بدعوت حیدر علی اوف در کاخ ریاست جمهوری فراخوانهای وی را پخش کرده و حضور صدها هزار نفر مردم را بنمایش میگذارند.شهر و مقر نخست وزیری توسط مردم و نهادهای امنیتی وابسته به حیدر علی اوف محاصره میگردد نخست وزیر و فرماندهان نظامی و اکثر کابینه وی در وضعیت اچمز با انکه فرمان اغاز کودتا صادر شده بود و بخش کوچکی از نیروهای زرهی و مسلح بحرکت در امده بودند نمیتوانستند کنترلی بر اوضاع داشته باشند. نخست وزیر و کلیه نیروهای نظامی وابسته و همه وزرای وفادار وی در وضعیت دشوار مجبور به انکار نقش خود در کودتا میگردند.
نخست وزیر و بعضی از وزرا و فرماندهان نظامی توسط مردم و نیروهای امنیتی به کاخ اورده شده و اعلام وفاداری به قانون اساسی را اعلام میکنند.کودتا توسط نخست وزیر نکوهش شده و نقش وی در رهبری کودتا توسط خود وی تکذیب میگردد.
کودتایی که قرار بود یک ماه دیگر بصورت دقیق با شرکت همه نیروهای نظامی و کل کابینه و نهادهای سیاسی اجرا گشته و حیدر علی اوف را که هیچ قدرت و نیرویی نداشت را برکنار بکند عملا با ترفند و توطئه وی شکست میخورد.بعد از ماهها با دستگیری نخست وزیر و تمامی رهبران کودتا و مخالفین حیدر علی اوف قدرت مطلق را بدون هیچ رقیبی توانمند در دست میگیرد. سایر مخالفین را با وعده وعیدها و مقام و وظیفه بنوبت بکمک همه انها و توطئه های هر یک علیه دیگری بکنار مینهد .با تغییر قانون اساسی حاکمیت مطلق سلطنت وار خود را عملی میسازد.اینک پسر وی الهام علی اوف حاکمیت استبدادی خود را در اذربایجان به پیش میبرد.
اینک این سناریو با ابعاد بزرگتر و وسیعتر در ترکیه توسط یکی از شاگردان وفادار علی اوف یعنی اردوغان با زیرکی تمام تکرار گشت.
کودتای قابل پیش بینی محتملا در اینده نزدیک توسط کل نهاد و نیروهای ارتشی میبایست بصورت دقیق صورت میگرفت .حمایتهای خارجی از عوامل کودتا نیز به کودتا مشروعیت میبخشید. کودتا با نمایش محدود و شکست خورده ان دلیل انکار کودتا نیست.به باور من این کودتای اردوغان علیه کودتا بود که با ترفند مشابه و با موفقیت اجرا گشت.سناریو کودتای محدود شده بصرف جلوگیری از وقوع کودتا و انجام تصفیه های داخل ارتش صورت گرفت.حاکمیت ارتجاعی اردوغان بعد از نمایش شکست کودتا و بسیج مردم هوادار و فریب خورده از جانب وی دست به سرکوب و وحشیانه خواهد زد.با عملی ساختن این کودتا در کودتا اردوغان و حزب حاکم ا.ک.پ براحتی همه سد های مخالف در جامعه و نیروهای سیاسی و ارتش را به یکباره خلع سلاح کرده و تغییر قانون اساسی را به پیش خواهند برد.
اردوغان بعنوان قهرمان بعنوان رییس جمهور مادام العمر بر مسند سلطنت خود بسان حیدر علی اوف خواهد نشست.فاتحه سکولاریزم و دموکراسی با این ترفند در ترکیه خوانده گشت.
امار تلفات کودتای چند ساعته ۲۰۲ کشته و نزدیک ۱۸۷۶ مجروح است ۱۶۰ تن از کشته شدگان از نیروهای پلیس و مردم حامی اردوغان بودند. امار دستگیریها فقط در ارتش نزدیک به رقم ۱۸۷۰ تن است.
کلیه فرماندهان نظامی و بخش اعظم نیروهای مستقل و مخالف در قوه قضاییه برکنار گشته اند.۱۶ تن از قضات برجسته دستگیر گشتند
وعده انتقام سخت با شدیدترین شکل ممکن توسط نخست وزیر و اردوغان اعلام گشت احتمال تغییر قانون اساسی که مجازات اعدام را منع میسازد میرود. دستگیریها و سرکوب در سایر بخش های مخالف تداوم خواهد داشت. نتیجه دلخواه اردوغان از اجرا کردن این پروژه کودتا علیه کودتا براحتی با این ترفند با کمترین هزینه ممکن گشت.
ذهنیت سرکوب نظامیان و تجربه تلخ تاریخی از کودتاها در میان مردم مانع حمایت مردمی از انان گشت.کودتاچیان با انکه شعارهای مبنی بر دفاع از قانون اساسی و سکولاریزم و دموکراسی را میدادند نتوانستند بخشهای اندک مردم را در حمایت از خود بمیدان بکشانند. حضور نیروهای مردمی و اکثرا مذهبی و وابسته به حزب حاکم و اعلام جهاد نیز عامل دیگر شکست کودتای محدود گشته و محکوم به شکست بود.
سرکوب و جو خوف و وحشت اخرین نهادهای دموکراتیک را یک به یک نشان گرفته است. قربانی این سناریو تنها دموکراسی و قوانین نیم بند سکولاریزم نخواهد بود.هدف اصلی این ترفند پلید تمامی نیروهای مقاومت و تمامی نیروها و جنبشهای دموکراتیک در ترکیه و منطقه است.
باریش نصیریان