زنگ خطری که آنارشیست‌ها بصدا درآورده بودند: پیوند ذاتی فاشیسم و دولت!

زنگ خطری که آنارشیست‌ها بصدا درآورده بودند: پیوند ذاتی فاشیسم و دولت!

سر برآوردن هیولای فاشیسم در جهان و همچنین ظهور راست افراطی نژادپرستانه در احزاب دولت‌های اروپایی، هشداری به یک فاجعه عظیم انسانی می‌باشد.

هرچند ما آنارشیست‌ها بیش از یک سده است که زنگ خطر را به صدا درآورده‌ایم که این دولت است که ماهیت سرکوبگرانه دارد و ساختار اقتدار در آن در نهایت به فاشیسم منتهی می‌شود. آنچه که امروز در جهان می‌بینیم، نتیجه‌ی ناکارآمدی دولت‌ها، بحران‌زایی سیستم سرمایه‌داری و نارضایتی عمومی، همگی دست به دست هم داده و این نتیجه‌ی خطرناک را به بار آورده است.

ناتوانی دولت‌ها در حل بحران‌های معیشتی، زمینه را برای گسترش ناسیونالیسم افراطی در جوامع فراهم کرده و در نتیجه، راست افراطی با استفاده از پوپولیسم، نارضایتی عمومی را به نقطه‌ای کشانده که سر و کله‌ی هیولای فاشیسم پیدا شود.

قطعاً یکی از عوامل کلیدی در رشد راست افراطی در اروپا،  فقر و معضل بیکاری است که دولت‌ها قادر به حل آن نیستند اما فریبکارانه با پروپاگاندا و تبلیغات مهاجر ستیزی و با شعارهایی  مانند «مهاجران شغل‌های شما را ربوده یا تصاحب کرده‌اند» و یا مهاجران بخشی از بحران اقتصادی هستند، نارضایتی عمومی را به سوی بیگانه‌ستیزی و ملی‌گرایی افراطی سوق داده و موجب تقویت آن در جامعه شده‌اند.

هیچ دولتی مبرا نیست!

از نظر ما آنارشیست‌ها، مشکل اصلی خودِ دولت است بدین رو بحران‌زایی را تنها مختص دولت‌های سرمایه‌داری نمی‌دانیم و دیگر اشکال دولت، از جمله دولت‌های بلوک چپ، دولت‌های دمکراتیک موسوم به دولت رفاه (سوسیال‌دمکرات) و یا دولت‌های سوسیالیستی نیز مستثنا نیستند. این دولت‌ها نیز، در نهایت، به‌تدریج به همان ساختارهای سرکوب‌گر منتهی می‌شوند.

در واقع، همواره دولت‌ها در مواجهه با بحران‌هایی که قادر به حل آن‌ها نیستند، ناتوان شده و برای حفظ قدرت سیاسی خود، به سوی استبداد سوق پیدا می‌کنند.

دموکراسی مستقیم یا دموکراسی پارلمانی ؟

ما آنارشیست‌ها به دموکراسی مستقیم بدون دولت باورمندیم، و مخالف دموکراسی پارلمانی  هستیم. ما معتقدیم که دمکراسی پارلمانی در نهایت به اقتدارگرایی ختم می‌شود، از نظر ما نمایندگان منتخب یا همان الیت‌های برگزیده، در نهایت نه برای تأمین منافع مردم، بلکه برای حفظ سیستم قدرت کار خواهند کرد.

ما آنارشیست‌ها بر این باوریم که نمایندگان احزاب در ساختارهای دولتی با بهره‌گیری از امتیازات قانونی و مادی و جایگاه سیاسی خود (در دولت و پارلمان)، قدرتی را که در اختیار می‌گیرند نه برای منافع عمومی، بلکه برای حفظ موقعیت خود و تأمین منافع دولت و منافع شخصی به کار می‌برند.

تجربه نشان داده است که سیستم‌های سوسیال‌دموکرات و لیبرال که مدعی دموکراسی‌اند و دهه‌ها در اروپا قدرت سیاسی و دولتی را در دست داشته‌اند، نه‌ تنها در پاسخگویی به مطالبات مردم ناکام بوده‌اند، بلکه شکست آن‌ها در حفظ ماهیت کارگری‌ای که در ابتدا مدعی آن بودند نیز آشکار شده است و قطع ارتباط ارگانیک آن‌ها با مردم و جامعه‌ای که ادعای نمایندگی و تأمین منافعش را داشتند، نقش تعیین‌کننده‌ای در کشانده‌ شدن مردم ناراضی بسوی احزاب راست افراطی داشته است.

ما آنارشیست‌ها قاطعانه مخالف دولت و پارلمان هستیم. بر این باوریم که با ورود نمایندگان به مجلس و حضور احزاب در دولت، حتی اگر دارای اندیشه‌های سوسیال‌دموکراتیک، سوسیالیستی چپ‌گرا هم باشند، به‌تدریج به دلیل موقعیت طبقاتی جدید، بهره‌مندی از حقوق و مزایای مادی دولتی، و مهم‌تر از همه، دستیابی به قدرت، از اندیشه‌های انقلابی و سوسیالیستی فاصله می‌گیرند. در نتیجه، به‌جای دفاع از منافع مردم، در جهت حفظ منافع دولت عمل کرده و نهایتاً در خدمت ساختارهای حکومتی قرار می‌گیرند.

تجربه‌ی تاریخی نشان داده است که دولت‌ها، حتی آن‌هایی که خود را آزادی‌خواه معرفی کرده و نیازهای اولیه‌ی مردم را هم تأمین کرده‌اند، آخر کار برای حفظ و تثبیت قدرت خود، به سانسور، سرکوب و محدودیت آزادی بیان متوسل شده‌اند. دولت در ذات خود اقتدارگراست و دیر یا زود به استبداد کشیده می‌شود و در بدترین حالت، به فاشیسم ختم خواهد شد.

به همین دلیل، ما آنارشیست‌ها هر شکلی از دولت را، صرف‌نظر از ایدئولوژی‌اش، رد می‌کنیم ، چراکه دولت همواره آزادی‌های فردی را سرکوب می‌کند. ما بر این باوریم که مبارزه علیه فاشیسم نمی‌تواند از طریق تکیه بر شکل دیگری از دولت صورت گیرد، بلکه تنها با نابودی هرگونه ساختار اقتدارگرا و ایجاد جامعه‌ای آزاد و خودگردان امکان‌پذیر است.

زنگ خطری که آنارشیست‌ها بر علیه دولت به صدا درآورده بودند، امروز حقانیتش بر همگان روشن شده است زیرا دولت‌ها  دیگر قادر به پنهان کردن ناکارآمدی و سرکوب‌گری خود نیستند  و نشان داده شده که ساختار قدرت دولتی است که مسبب اصلی بحران‌های اقتصادی و اجتماعی جوامع انسانی می‌شود.

از نظر ما آنارشیست‌ها، هیچ دولتی چه سرمایه‌داری، چه سوسیالیستی، چه لیبرال یا سوسیال‌دموکرات، هرگز نمی‌تواند آزادی و عدالت اقتصادی برابر را برای مردم فراهم کند، زیرا بنیان دولت بر قدرت استوار است، و تمرکز قدرت در دولت  فساد می‌آورد.

تمام دولت‌ها، فارغ از ایدئولوژی‌شان، منافع طبقه حاکم را حفظ کرده و منابع را به شکلی ناعادلانه توزیع می‌کنند. حتی دولت‌های چپ‌گرا نیز به دلیل ساختار قدرت، ناتوان از برقراری آزادی و عدالت هستند. تنها آلترناتیوی که می‌تواند جامعه بشری را به سعادت برساند، خودسازماندهی مردمی و ایجاد ساختارهای غیرمتمرکز و خودگردان در جامعه است. و برای دوران گذار پس از دولت نیازمند جامعه‌ای که بر کنفدرالیسم بنا شده، می باشیم که آرمانشهر جوامع انارشیستی را بسازیم.

برای اثبات نظرمان از نمونه‌هایی نام می‌بریم که بدون دولت اداره می‌شوند، مانند چیاپاس و روژاوا…

نمونه‌هایی مانند چیاپاس در مکزیک و روژاوا در شمال سوریه در تجربه نشان داده‌اند که در صورت ایجاد ساختارهای خودگردان، مشارکتی و شورایی، نه‌تنها چنین جوامعی از فاشیسمی که جامعه جهانی با حضور دولت‌ها با آن روبه‌رو است در امان می‌مانند، بلکه با تقویت همبستگی اجتماعی، عدالت اقتصادی می‌توانند بستری مقاوم در برابر سلطه‌گری و سرکوب فراهم کرده و الگویی پایدار برای زیست مستقل، برابر و خود مدیریتی شورایی  ارائه دهند.

چیاپاس جامعه‌ای خودگردان و مستقل از دولت مکزیک را شکل داده است که بر اصول عدالت اجتماعی، برابری جنسیتی، دسترسی همگانی به آموزش و بهداشت، و خودکفایی  اقتصادی استوار است.

در روژاوا، جنبش کنفدرالیسم دموکراتیک با اتکا به دمکراسی مستقیم شورایی، اداره‌ی جمعی، برابری جنسیتی و همزیستی اتنیک‌های گوناگون در کنار هم که از حقوق برابر برخوردارند ثابت کرده است که جوامع مستقل، با مدیریت خودگردان و توزیع عادلانه‌ی قدرت، می‌توانند مانع شکل‌گیری فاشیسم شوند.

در بحثی که مطرح کرده‌ایم، نتیجه می‌گیریم که سرمایه‌داری و فاشیسم ارتباط بسیار نزدیکی  با یکدیگر دارند. با این‌حال، این بدان معنا نیست که دیگر اشکال دولت حتی آن‌هایی که مستقیماً بر پایه‌ی سرمایه‌داری بنا نشده‌ اند ناخواسته زمینه‌ی شکل‌گیری فاشیسم را در جامعه فراهم نکنند.

در شرایط کنونی، با حاکمیت دولت‌ها بر جهان، نابودی فاشیسم وابسته به ایجاد ساختارهای جایگزین در جامعه و میزان مقاومت و مبارزه‌ی مردم است. تنها از طریق ایستادگی در برابر دولت‌ها و فاشیسم می‌توان از تکرار فاجعه‌های تاریخی جلوگیری کرد.

 فدراسیون عصر انارشیسم