گزارشی هولناک و تکان دهنده از لیبی : پناهجویان قربانی آدم ربایی، خشونت و سوء استفاده جنسی در وضعیتی بین مرگ و زندگی

لیبی محل گذار بیشتر پناهجویانی است که می خواهند از کشورهای آفریقایی به اروپا بروند. رفتار غیرقانونی دائمی و سیستماتیک در قبال این پناهجویان به یک وضعیت «روزمره» در این سرزمین از هم پاشیده بدل شده است؛ عده ای از آنها در بازداشتگاهای موقت در شرایط سخت و غیر انسانی به سر می برند. در گزارش والری گوریا، خبرنگار یورونیوز این وضعیت اسفبار را از زبان زنان و مردان آفریقایی می شنوید.

پنج سال پس از سقوط قذافی، و در حالیکه بی ثباتی بر لیبی حاکم است، این کشور تبدیل به محل گذار مهاجران غیرقانونی شده است. لیبی ۲۰۰۰ کیلومتر مرز دریایی و ۴۰۰۰ کیلومتر مرز زمینی دارد. و در حال حاضر طبق آمار رسمی حدود ۳۰۰ هزار پناهجو در این کشور به سر می برند.

هزاران آواره در پشت در اردوگاههای پناهجویان در لیبی منتظر مرگ هستند.

اروپا سیصد کیلومتر با ساحل لیبی فاصله دارد. هزاران نفر برای رسیدن به یک زندگی بهتر در قاره سبز بر سر زندگیشان قمار می کنند. سفر به اروپا عملا منجر به بروز تراژدی می شود. ماموران گشت ساحلی با امکانات اندکشان با این شرایط مقابله می کنند.

تیمی که مسئول منطقه طرابلس است، برای پوشش ساحلی ۱۲۰ کیلومتری، تنها شش قایق ۱۲ متری در اختیار دارد؛ قایقهایی که برای سفر به دریای آزاد و پیمودن مسافتهای طولانی مناسب نیستند.

افراد زیادی را سوار قایق می کنند اما قایق، قبل از اینکه ۱۲ میل را بپیماید،غرق می شود. به همین دلیل نیز آمار مرگ ومیر بالاست.

به گفته سازمان ملل متحد، سال ۲۰۱۶ نزدیک به ۴۷۰۰ پناهجو در دریای مدیترانه غرق شده اند.

قایقهایی که گارد ساحلی لیبی توقیف کرده، مخصوص حمل و نقل پناهجویان ساخته شده است. قاچاق پناهجویان هم رونق گرفته است. از ماه ژانویه، بیش از ۱۴۰۰۰ نفر را از غرق شدن در دریا نجات داده اند، که چهار برابر سال گذشته است.

قاچاقچیان به ازای هر مسیر، بسته به نوع قایق، بین ۱۶۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰۰ یورور پول می گیرند.

انگشت اتهام به سوی اتحادیه اروپا

مدیر بخش روبط بین الملل مرکز مبارزه با مهاجرت غیرقانونی می گوید: «اتحادیه اروپا، سازمان بین المللی مهاجرت، فرونتکس، و سازمان ملل مفاد توافقی را که با دولتی لیبی برای کمکهای مالی، پشتیبانی و تکنیکی امضا کردند، رعایت نمی کنند و این مسئله مشکلات ما را بیشتر کرده است. می خواهم روی این نکته تاکید کنم که لیبی قرار نیست تا ابد مثل پلیس پناهجویانی را که می خواهند به اروپا بروند، دستگیر کند و این کار را هم مجانی انجام بدهد. سیاست پنهان اروپا این است که لیبی را تبدیل به منطقه خاکستری بکند؛ می خواهد تمام پناهجویان را در این محل نگه دارد تا اینکه شهروند لیبی بشوند. اما این اتفاق نخواهد افتاد. مردم لیبی این را قبول نمی کنند.»

شرایط اسف بار پناهجویان در بازداشتگاهها

پناهجویانی که از سوی مرکز مبارزه با مهاجرت غیرقانونی دستگیر می شوند به یکی از ۲۲ بازداشتگاهی که در کشور وجود دارد فرستاده می شوند. به طور سرزده و بدون قرار قبلی به یکی از این بازداشتگاه ها در طرابلس می رویم. رییس بازداشتگاه در محل حاضر نیست.

یکی از نگهبانان ما را به داخل راه می دهد. نهادهایی شبیه این مرکز زیر نظر وزارت کشور و توسط شبه نظامیانی اداره می شود که در کنار مقامات رسمی می جنگند تا کنترل دولت را بر کشور برقرار کنند.

بیش از یکصد نفر در این آلونک که بوی تند ادرار فضایش را پر کرده است، جا داده شده اند.

یکی از این افراد می گوید: «عده ای از این افراد بیش از ۱۰ ماه است که اینجا هستند. برخی از آنها از شش ماه پیش، و عده ای هم از یکسال پیش در این بازداشتگاه هستند. برخی از آنها در همین جا جان دادند، عده ای مجروح هستند و اینجا آدم مرده است.»

پناهجویان زخمی زیادی در این مرکز هستند. عده ای از آنها با باتوم آسیب دیده اند و برخی هم به ضرب گلوله. اغلب آنها بیمارند. اینجا پر از حشره است. نبود بهداشت و مراقبت باعث مرگ و میر می شود.

پناهجویان، قربانی آدم ربایی، خشونت و سوء استفاده جنسی

به بخش مخصوص زنان می رویم. در نگاه اول، وضعیتشان بهتر است اما وقتی دقیقتر نگاه می کنیم می بینیم که اینطور نیست.

یک زن می گوید: «من باردار هستم. هیچگونه مراقب پزشکی از من به عمل نمی آید. غذا نداریم. درست نمی خوابیم. به مردم تیراندازی می کنند، هر موقع دلشان خواست شلیک می کنند. یکی این بچه شیر نمی خورد. برنج سفید می خورد. چهار ماهه است و از سه ماه پیش در اینجاست. چیزی نداریم به او بدهیم. پوشک ندارد… این برنجی که می خورد از سه روز پیش مانده است. از دوا و درمان خبری نیست. این نوزاد از سه روز پیش مریض است.»

تمام این زنان (مثل مردان) می گویند که قصد سفر به اروپا را نداشتند. می خواهند به کشورشان برگردند. می گویند که یا در خیابان یا در خانه شان دستگیر شده اند.

یکی از آنها می گوید: «مشغول راه رفتن هستید و یکمرتبه شما را می دزدند. سلام می کنند و بعد هم شما را می دزدند. با ما کاسبی می کنند. می خواهند از ما پول به جیب بزنند. کمکهای بین المللی دریافت می کنند. حتی یک سنت از این کمکها هم عاید ما نشد. ما برای دریافت کمک مالی به لیبی نیامده ایم. ما به اینجا آمده ایم تا شرایط زندگی مان بهتر بشود. اگر نمی خواهند که ما در کشورشان بمانیم، باید به ما کمک کنند که از اینجا برویم.»

تعداد زیادی از این زنها به خاطر نبود مراقبتهای پزشکی، فرزندشان را از دست داده اند. کتک زدن، تهدید و تجاوز کاری است که دائما انجام می شود.

یک زن دیگر می گوید: «اگر پول نداشته باشیم، از ما سوء استفاده می کنند. نوازد پسری دارم که شیر می خواهد. اما اگر پول نداشته باشید، باید به قوانین آنها بازی کنید. به ما تجاوز می کنند. به خاطر شرم نیست که چهره ام را پوشانده ام، به خاطر این است که بعدا امنیت نخواهم داشت و به من آسیب می زنند.»

سازمانهای غیر دولتی به فکر تبلیغات برای خودشان هستند

درحالیکه برخی مراکز بازداشت پناهجویان به بدرفتاری با بازداشت شدگان شهرت دارند برخی از آنها تلاش می کنند تا آنجا که می توانند به میهمانان تیره بختشان کمک کنند.

با بازداشتگاه دیگری در طرابلس می رویم. مدیریت این مرکز، شرایط اسفبار را به ما نشان می دهد و می گوید که منابع مالی کافی برای برآورده کردن نیازهای بازداشت شدگان را در اختیار ندارد. وی می گوید که بسته های کمکهای بشر دوستانه بسیار محدود است و پاسخگوی نیازهای پناهجویان نیست.

او می افزاید: «این بسته کمکهای بشردوستانه خنده دار است و جای تاسف دارد. سازمان های غیر دولتی هم کارشان را درست انجام نمی دهند، در حالیکه از برخی کشورها کمک دریافت می کنند. این چیزی است که سازمان های غیر دولتی به ما می دهند. برای تبلیغاتشان به اینجا می آیند از توزیع کمک هایی مثل این کیسه های کوچک که می بینید به تعداد کمی پناهجو فیلم می گیرند و می روند.»

رویای بازگشت به کشور

در این مرکز حدود ۵۰ نفر تحت بازداشت هستنند. این مرکز ظرفیت پذیرش تعداد بیشتری از این افراد را ندارد. زندانیان می گویند که نگهبانان به آنها می رسند. اما آنها هم می خواهند هر چه زودتر از اینجا بروند.

عده ای از زنانی که در اینجا هستند، توانسته اند از یک باند روسپی گری فرار کنند. آنها زمانی دستگیر شدند که می خواستند با قایق بطور غیرقانونی به اروپا بروند.

یکی از آنها می گوید: «با ما خیلی خوب رفتار می کنند اما از یکجا ماندن خسته شده ایم. می خواهند ما را به نیجریه برگردانند و ما هم حاضریم برگردیم. سازمان بین المللی مهاجرت می گوید باید صبر کنیم به همین دلیل است که منتظریم. تا حالا که کارها نتیجه نداده است و خبری از رفتن نیست و آخر دسامبر هم نزدیک است. باید به خانه برگردیم!»

به گفته مقامات لیبی از مه سال ۲۰۱۵ تا کنون حدود ۸۰۰۰ نفر به موطنشان بازگردانده شده اند. اما برای اکثریت بازگشت ناممکن است.

مدیر این بازداشتگاه می گوید: «از سفارت های کشورهای آفریقایی اصلا کمکی به ما نمی رسد و دلیلش هم ساده است: یکی اینکه در لیبی سفارت ندارند و دلیل دیگر اینکه نمی دانند با پناهجوهایی که به کشورشان بر می گردند باید چکار کنند. چون اینها برایشان مشکل هستند و وقتی از کشور می روند کار اینها سبکتر می شود. دیگر به این فکر نمی کنند که بار اضافی بر دوش لیبی می گذارند.»

بهره برداری از پناهجویان

آنهایی که در زندان نیستند باید تلاش کنند در شهری که در گوشه گوشه اش خطری مردم را تهدید می کنند، زنده بمانند.

هر روز ده ها نفر که بدنبال کار می گردند در میدان معروفی در طرابلس جمع می شوند و کارفرماها اغلب تابع هیچ قانون و اخلاقی نیستند. یکی از آنها می گوید: «هر روز مردم را مثل حیوان می کشند. مردم را می دزدند و مجبورشان می کنند هزارها دینار باج بدهند! انصاف نیست! سازمان ملل باید به ما کمک کند.»

همه کسانی که اینجا هستند یک هدف دارند: رفتن به اروپا.

مرد دیگری می گوید: «اینجا هستیم چون می شود از اینجا از راه دریا به ایتالیا رفت. صبح می آییم و اینجا می نشینیم هر کاری که عرب ها به ما بدهند انجام می دهیم و پولش را پس انداز می کنیم. باید هزار دینار و گاهی هم دو هزار دنیار بدهیم که آزادمان کنند. وقتی پول کافی برای سفر به آن طرف آب پس انداز کردیم، به دریا می زنیم. وقتی روی آب هستیم دستگیرمان می کنند و به زندان می اندازند و باز باید پول بدهیم که آزادمان کنند. همین است که می بینید. این زندگی ما در لیبی است.»

گارد ساحلی لیبی بیش از ۱۱۰۰ پناهجوی عازم اروپا را از آبهای مدیترانه برگرداند

گارد ساحلی لیبی طی هفته گذشته در مجموع ۱۱۳۱ پناهجو را از آبهای این کشور در نزدیکی صبراته گرفت. آنها در چهار قایق بادی و سه قایق چوبی قصد داشتند با گذشتن از دریای مدیترانه خود را به اروپا برسانند.

این پناهجویان به بازداشتگاه هایی فرستاده می شوند که به خاطر شرایط غیرانسانی و نقض گسترده حقوق بشری زیر انتقادند.

یکی از این پناهجویان گفت: «من در صبراته زندگی می کنم. ۳۰۰ دلار دادم که من را از لیبی به ایتالیا ببرند. ۱۲ نیمه شب راه افتادیم و ۲۰ ساعتی را میان آبها بودیم.»

در پی بسته شدن مسیر ترکیه-یونان به روی پناهجویان، لیبی به مرکز اصلی اعزام پناهجویان به اروپا تبدیل شده است. قاچاقچیان هم اغلب با دریافت پول زیاد آنها را سوار بر قایق هایی فاقد ایمنی روانه دریا می کنند. طی سال گذشته بیش از ۴۵۰۰ پناهجو طعمه دریا شده اند.

در همین حال، رهبران اروپا روز جمعه طی نشستی در مالت به لیبی پیشنهاد کردند که در ازای محدود کردن موج ورود پناهجویان از کشورهای شمال آفریقا، کمک های مالی و غیره در اختیار لیبی قرار خواهند داد.

گرچه لیبی هنوز پاسخ روشنی به این پیشنهاد نداده اما این طرح انتقادهایی را به همراه داشته است. به گفته منتقدان طرح مذکور پناهجویان را بیشتر در معرض خطر و سوءاستفاده قرار خواهد داد.

لیبی در حال حاضر مهمترین مسیر پناهجویانی است که برای فرار از شرایط دشوار در کشورهای بحران زده آفریقایی و خاورمیانه می خواهند خود را به اروپا برسانند. در این کشور آشفته و از هم پاشیده، خشونت های غیرقانونی و نظام مند در قبال پناهجویان به روالی «عادی» و«روزمره» تبدیل شده است؛ عده ای از آنها در بازداشتگاه های موقت در شرایط سخت و غیر انسانی به سر می برند.

منبع :ایرو نیوز

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با مجموعه عصر آنارشیسم The names and addresses that related to anarchism era website