تشکیل ائتلاف جدید ضد تروریستی به رهبری عربستان (بدون ایران و متحدانش ) اما با حضور ۳۴ کشور مسلمان

عربستان سعودی اعلام کرد “ائتلافی اسلامی” با حضور ۳۴ کشور مسلمان برای نبرد با تروریسم تشکیل داده است.

در بیانیه‌ای رسمی که ۲۳ آذر ماه از سوی خبرگزاری رسمی عربستان سعودی منتشر شده آمده است «کشورهای مورد اشاره تصمیم گرفته‌اند اتحادیه‌ای به رهبری عربستان برای مقابله با  ترورسیم تشکیل دهند که مرکز فرماندهی آن، برای هماهنگی عملیات نظامی، در ریاض خواهد بود».

هدف از تشکیل “ائتلاف اسلامی” مبارزه با هرگونه تروریسم عنوان شده است. در بیانیه‌ای که با امضای نمایندگان تمامی اعضای این ائتلاف منتشر شده است بر حمایت از اعضای ائتلاف اسلامی در برابر “تمامی گروه‌ها‌ یا سازمان‌های تروریستی بدون در نظر گرفتن اعتقاد یا هدف آنها” تأکید شده است.

تشکیل ائتلاف اسلامی ضد تروریسم با حضور ۳۴ کشور به رهبری عربستان سعودی که اکثر کشورهای همراه در این ائتلاف مسلمانان غیر شیعه هستند و در میان کشورهای حاشیه خلیج ‌فارس تنها ایران و عمان عضو این ائتلاف نیستند. یمن که درگیر جنگ داخلی است عضو این ائتلاف است اما از عراق و سوریه نامی برده نشده است.

به جز کشورهای عربی مانند مصر، قطر، امارات متحده عربی، یا عمده کشورهای جنوب خلیج فارس، برخی کشورهای آفریقایی مانند سومالی، گینه یا ساحل عاج، کشورهای آسیایی مانند پاکستان یا مالزی و نیز ترکیه در این «اتئلاف» حضور دارند.

عراق، الجزایر، عمان یا ایران در میان این ۳۵ کشور نیستند. در عین حالی‌که عربستان از خود عراق یا سوریه به عنوان کشورهایی که «نبردهایی ضد تروریسم» در آنها صورت خواهد گرفت، نام برده است.

خبرگزاری رویترز از قول محمد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان، نقل کرده است که این «اتئلاف» برای مقابله با تروریسم در عراق، سوریه، لیبی، مصر و افغانستان دست به اقداماتی خواهد زد. با این همه جزئیات بیشتری در این مورد بیان نشده است.

از دیگر سو وزیر دفاع عربستان در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدامات بر مبارزه علیه گروه موسوم به حکومت اسلامی متمرکز خواهد بود، پاسخ داده است نه فقط آن گروه که «هر سازمان تروریستی که در برابر ما قرار گیرد».

وزیر دفاع عربستان، شاهزاده محمد بن سلمان (۳۰ ساله) که سمت جانشین ولیعهد را برعهده دارد ، در مورد تشکیل “ائتلاف اسلامی” گفته است: «ما با تمامی سازمان‌های تروریستی مبارزه خواهیم کرد و نه تنها با گروه دولت اسلامی و در حال حاضر کشورهایی هستند که از تروریسم رنج می برند. برای مثال داعش در سوریه و عراق، تروریسم در صحرای سینا، در یمن، لیبی، مالی، نیجریه، پاکستان و افغانستان. در این وضعیت نیاز به یک نیروی بسیار قدرتمند برای مبارزه داریم . بدون تردید در این زمینه تلاش های هماهنگی را شاهد خواهیم بود.»

احمد داود اوغلو، نخست وزیر ترکیه با حمایت از این تصمیم گفت: «تمامی کشورهای مسلمان باید با یکدیگر متحد شوند تا بتوانند در مقابل تروریسم بایستند. این اتحاد بهترین پاسخ به کسانی است که تلاش دارند اسلام و ترور را با یکدیگر متحد نشان دهند. ترکیه برای هر نوع همکاری در این بخش جدای از اینکه چه کسی این ائتلاف را رهبری و هدایت کند، آماده است.»

عربستان سعودی پیشتر نیز ائتلاف نظامی تشکیل داده بود؛ ۹ ماه پیش، همراه با برخی کشورهای عربی و برای بازگرداندن قدرت به عبد ربه منصور هادی در یمن. نبردها میان حوثی‌ها و متحدان آنها از یک سو و ائتلاف عربی و هواداران هادی از سوی دیگر، با هزاران کشته، همچنان ادامه دارد.

در عین حال کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس، گروه حزب‌الله لبنان را گروهی تروریستی می‌دانند و در ژوئن سال ۲۰۱۳ هم‌پیمان شدند که با نفوذ آن در کشورهای پیرامون خلیج فارس مقابله خواهند کرد.

پیش از تشکیل این اتحادیه، ایران، عراق، روسیه و دولت بشار اسد در سوریه، نیز اقداماتی مشترک را علیه گروه «حکومت اسلامی» آغاز کرده بودند. روسیه و ایران در حال حاضر در نبردهای دولت اسد علیه مخالفانش در خاک سوریه حضور دارند. مسکو و تهران نیز می‌گویند به اسد برای مقابله با «گروه‌های تروریستی» یاری می‌رسانند. هر چند حملات هوایی روسیه با انتقاد آمریکا و ناتو روبه‌رو بوده که می‌گفتند عمدتا به گروه‌های «میانه‌رو» انجام شده است و نه گروه‌ «حکومت اسلامی».

عربستان سعودی، ترکیه و بسیاری از کشورهای عربی خلیج فارس از مهم‌ترین مخالفان بشار اسد به شمار می‌روند. روابط دولت مرکزی عراق و این کشورها نیز گه‌گاه با تنش همراه بوده است. برای نمونه طی روزهای گذشته و با انتقاد شدید دولت بغداد که خواستار خروج نیروهای نظامی ترکیه از خاک عراق است، این تنش‌ها بالا گرفته است.

اسامی کشورهای حاضر در این ائتلاف به این شرح است:

۱- عربستان سعودی
۲- امارات
۳- پاکستان
۴-بحرین
۵-بنگلادش
۶-بنین
۷-ترکیه
۸-چاد
۹-توگو
۱۰-تونس
۱۱-جیبوتی
۱۲-سنگال
۱۳-سودان
۱۴-سیرالئون
۱۵-سومالی
۱۶-گابون
۱۷-گینه
۱۸-فلسطین
۱۹-کومور (قمر)
۲۰-مالزی
۲۱- مصر
۲۲-مراکش (مغرب)
۲۳-موریتانی
۲۴-نیجر
۲۵-نیجریه
۲۶- یمن
۲۷- قطر
۲۸- ساحل عاج
۲۹ -کویت
۳۰- لبنان
۳۱- لیبی
۳۲- مالدیو
۳۳- مالی
۳۴- اردن

در این بیانیه آمده است که بیش از ۱۰ کشور اسلامی دیگر از جمله اندونزی، این ائتلاف را تایید کردند و اقدامات لازم برای پیوستن به ائتلاف را آغاز خواهند کرد.

در این میان، مهمترین موضوعی که مورد توجه مطبوعات و رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفته، نبودن نام ایران، به همراه کشورهای متحد آن، یعنی عراق و سوریه است. عمان نیز که همواره به داشتن روابطی نزدیک با ایران شهره بوده، در این ائتلاف حضور ندارد.