بحران اجتماعی و سیاسی در آرژانتین: از اعتراضات بازنشستگان تا جنبشی سراسری

در هفته‌های اخیر، آرژانتین شاهد اعتراضات گسترده‌ای بوده که در ابتدا با مطالبه‌ی بازنشستگان برای افزایش مستمری و بازگرداندن یارانه‌های دارویی آغاز شد. با حداقل حقوق بازنشستگی حدود ۳۴۰ دلار در ماه، بسیاری از سالمندان برای تأمین نیازهای اولیه‌ی خود با مشکلات جدی روبه‌رو هستند، که این امر نارضایتی گسترده‌ای نسبت به سیاست‌های ریاضتی دولت برانگیخته است.

نقش غیرمنتظره‌ی فوتبال
اعتراضات زمانی شدت گرفت که گروه‌های هوادار فوتبال، که معمولاً با یکدیگر رقابت دارند، در حمایت از بازنشستگان متحد شدند. در ۱۳ مارس، طرفداران تیم‌های مختلف در اعتراضات شرکت کردند که به درگیری‌های شدید با پلیس منجر شد. نیروهای امنیتی برای سرکوب معترضان از ماشین‌های آب‌پاش، گاز اشک‌آور و گلوله‌های پلاستیکی استفاده کردند، درحالی‌که برخی معترضان نیز با پرتاب سنگ و اشیای دیگر واکنش نشان دادند.

برچسب زدن به معترضان برای توجیه سرکوب
دولت تلاش کرده است با برچسب زدن به معترضان، آنان را گروه‌های خشونت‌طلب و خلافکار جلوه دهد. مقامات دولتی بسیاری از شرکت‌کنندگان در اعتراضات را به وابستگی به گروه‌های افراطی هوادار فوتبال، باراس براواس (Barras Bravas)، متهم کرده‌اند، درحالی‌که واقعیت این است که اکثریت معترضان، بازنشستگان، کارگران، و شهروندان عادی‌ای هستند که برای مطالبات اقتصادی و اجتماعی خود به خیابان‌ها آمده‌اند. این درحالی است که گروه‌های جنایتکار واقعی، از جمله بخش‌هایی از باراس براواس که در قاچاق انسان، تجارت مواد غذایی در بازار سیاه و سایر فعالیت‌های غیرقانونی نقش دارند، در بسیاری از موارد با دولت همکاری دارند و بدون مزاحمت به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند.

سرکوب شدید و تناقض دولت
در ۱۳ مارس، نیروهای امنیتی به سرکوب گسترده‌ای دست زدند و با استفاده از گاز اشک‌آور، گلوله‌های پلاستیکی و ماشین‌های آب‌پاش فشار قوی، معترضان را هدف قرار دادند. گزارش‌ها حاکی از زخمی شدن ده‌ها نفر است. یکی از قربانیان این خشونت‌ها پابلو گریلو، عکاس مستقل، است که پس از برخورد یک گلوله‌ی گاز اشک‌آور به سرش، در کما به سر می‌برد. این سرکوب خشم عمومی را برانگیخته و بسیاری خواهان استعفای وزیر امنیت شده‌اند.
این بحران شکاف‌های عمیقی را در دولت آرژانتین نمایان کرده است. کارینا آندراده، قاضی پرونده، دستور آزادی ۱۱۴ معترض بازداشت‌شده را به دلیل نبود شواهد کافی صادر کرد. در واکنش، وزارت امنیت علیه این قاضی شکایت کرد و او را به «سهل‌انگاری در انجام وظایفش» متهم نمود. این کشمکش حقوقی، تنش‌های فزاینده میان قوه‌ی مجریه و قضاییه را در مدیریت بحران نشان می‌دهد.

ادامه‌ی اعتراضات و اعتصابات سراسری
با وجود سرکوب شدید، اعتراضات متوقف نشده است. در ۱۳ مارس، یک اعتصاب سراسری برگزار شد و در ۱۹ مارس هزاران نفر در بوئنوس آیرس علیه سیاست‌های اقتصادی دولت و در حمایت از بازنشستگان راهپیمایی کردند. این اعتراضات که با سازماندهی اتحادیه‌های کارگری و گروه‌های اجتماعی انجام شد، نشان داد که این جنبش از مطالبات اولیه‌ی خود فراتر رفته است.
با افزایش نارضایتی، کنفدراسیون عمومی کار (CGT)، بزرگ‌ترین اتحادیه‌ی کارگری آرژانتین، اعلام کرده که در ۱۰ آوریل اعتصاب ۲۴ ساعته‌ی دیگری را در سراسر کشور برگزار خواهد کرد. این اعتصاب با هدف اعتراض به سیاست‌های ریاضتی، اخراج‌های گسترده و کاهش قدرت خرید طبقه‌ی کارگر برنامه‌ریزی شده است.

فساد در میان فعالان اجتماعی و اتحادیه‌های کارگری
برخی از نیروهای اجتماعی، به‌ویژه اتحادیه‌های کارگری که به دولت نزدیک هستند، به فساد متهم شده‌اند. این موضوع باعث شده که آن‌ها به سیاست‌هایی تن دهند که بی‌عدالتی اجتماعی را تشدید می‌کند، از جمله افزایش ساعات کاری و کاهش کیفیت زندگی کارگران. همچنین، این اتحادیه‌ها بارها اعتصابات را به تأخیر انداخته‌اند، که تلاش‌های کارگران برای مطالبه‌ی حقوق‌شان را تضعیف کرده است.

تعلیق سیاست‌های کار و رفاه اجتماعی
دولت خاویر میلی در حال تلاش برای تعلیق تمامی سیاست‌هایی است که به کاهش ساعات کار و ارائه‌ی کمک‌های اجتماعی به اقشار آسیب‌پذیر اختصاص دارد. این اقدامات که در گذشته برای کاهش سختی‌های اقتصادی وضع شده بودند، اکنون در معرض لغو قرار گرفته‌اند و این امر تنش‌های اجتماعی را تشدید کرده است.
آنچه که به‌عنوان اعتراض بازنشستگان آغاز شد، اکنون به یک جنبش گسترده تبدیل شده که از حمایت گروه‌های اجتماعی مختلف، از هواداران فوتبال گرفته تا اتحادیه‌های کارگری، برخوردار است. سرکوب شدید دولت، از خشونت خیابانی گرفته تا فشارهای قضایی، نتوانسته نارضایتی عمومی را فروبنشاند.

باراس براواس: فراتر از فوتبال و پیوندهای آن‌ها با شبکه‌های جنایی و دولت
گروه باراس براواس معمولاً با خشونت در مسابقات فوتبال شناخته می‌شوند، اما نفوذ آن‌ها فراتر از استادیوم‌ها گسترش یافته است. این گروه‌ها که عمیقاً در بافت اجتماعی آرژانتین ریشه دوانده‌اند، به سازمان‌های جنایی قدرتمندی تبدیل شده‌اند که در تجارت غیرقانونی، از جمله قاچاق انسان، توزیع مواد غذایی در بازار سیاه و شبکه‌های تولید زیرزمینی، فعالیت دارند. این اقدامات نه‌تنها به خشونت دامن می‌زند، بلکه با سوءاستفاده از جوامع محروم، بی‌ثباتی اقتصادی را نیز تشدید می‌کند.

علاوه بر این، شواهدی نشان می‌دهد که برخی از باراس براواس با دولت در ارتباط هستند و از این ارتباط برای مصونیت از پیگرد قانونی استفاده می‌کنند. درحالی‌که مقامات دولتی معترضان را با این گروه‌ها یکی دانسته و آنان را به وابستگی به شبکه‌های مجرمانه متهم می‌کنند، بسیاری از اعضای واقعی باراس براواس، که در قاچاق و خشونت سازمان‌یافته نقش دارند، همچنان آزادانه فعالیت می‌کنند.

سرکوب معترضان، اما چشم‌پوشی از شبکه‌های جرم و فساد
در میان این واقعیت‌های پیچیده، سرکوب شدید دولت علیه معترضان گزینشی به نظر می‌رسد. درحالی‌که بازنشستگان، کارگران و هواداران فوتبال به دلیل مطالبه‌ی عدالت اقتصادی با خشونت دولتی مواجه هستند، گروه‌های مجرم واقعی که در همکاری با مقامات فاسد فعالیت می‌کنند، از هرگونه تعقیب قضایی مصون مانده‌اند. این تضاد، بحرانی گسترده‌تر را نشان می‌دهد؛ بحرانی که در آن فساد، سرکوب و منافع مشترک میان نخبگان سیاسی و مجرمان سازمان‌یافته، مردم آرژانتین را به حال خود رها کرده است.
با نزدیک شدن به اعتصاب سراسری دیگر، آرژانتین ممکن است در هفته‌های آینده با اعتراضات گسترده‌تر و ناآرامی‌های سیاسی عمیق‌تری مواجه شود.

✍️Olivera