اوضاع کنونی افغانستان تحت حاکمیت طالبان

۱- اوضاع در حال حاضر تحت حاکمیت طالبان چگونه است؟

اوضاع افغانستان در زمان جمهوریت هم‌ اختناقی بود و با روی کار آمدن طالبان وخیم‌ تر و غیر قابل تحمل شده است.

اوضاع را اگر از دید اقتصادی؛ ارزیابی کنیم تقریبا فلاکت بار است چون زیر ساخت های اقتصادی نداشته و با اتکا بر کمک های هنگفت جهانی در موجودیت نیروهای ائتلاف بین المللی به مدت ۲۰ سال دوام آورد؛ با خروج آنان و قطع یا کاهش این حمایت های اقتصادی، بازار کار و چرخش اقتصادی از هم فرو پاشید. طالبان؛ کار در بدل گندم را به مردم پیشنهاد کردند که این واقعن مسخره است که در زندگی شهری امکان ندارد مردم با کار در بدل گندم زندگی روزمره‌ی خود را پیش ببرند.

از دید امنیتی؛ وضعیت افغانستان در موجودیت طالبان متکی بر سرکوب، پخش و نشر و ترس میان اتباع افغانستان است.

از دید سیاسی؛ مشارکت نداشتن مساوی قدرت مردمی در تمام امورات، امید را نسبت به آینده از بین برده است.

متاسفانه به قدرت رسیدن طالبان و تصرف کشور توسط آنان، زمینه اندک تحصیل و فراگیری دانش که فراهم بود نیز گرفته شد. چون مردم امنیت جانی و روانی ندارند و از ترس طالبان نمی‌توانند به مراکز آموزشی مراجعه کنند. و زمانیکه در جامعه مردم امنیت جانی و روانی نداشته باشند هیچ خلاقیتی آنجا صورت نمی‌گیرد. در صورتیکه هر فعالیت بشری مستلزم امنیت جانی و روانی افراد جامعه است. بناً در چنین جامعه‌ای هیچ فردی رشد نمی کند و شاهد یک جامعه فلج خواهیم بود.

۲_من در مورد روند آنها برای ایجاد اقتدار بوروکراتیک از طریق دولت و ارتش بسیار کنجکاو هستم.

_ نوع نظام سیاسی بوروکراتیک که در ۲۰ سال گذشته شکل گرفته بود، نظامی با مصارف فوق‌العاده بزرگ بود؛ فکر نمی‌کنم گروه طالبان بتوانند از عهده آن همه مصارف در طولانی‌ مدت بیرون شوند.

در زمان جمهوریت، هزینه اردوی کشور توسط آمریکایی ها، سالانه سه الی چهار میلیارد دلار پرداخت میگردید اردوی کشور با آن‌ هم در آن شرایط موفق به پیشبرد جنگ نبودند.

طالبان با این اقتصاد از هم پاشیده و متکی بر درآمد‌ های داخلی ‌نمی‌توانند چنین ساختار و ارتشی را در افغانستان ایجاد کنند و مجبورند که یک نظام بوروکراتیک ساده‌ی کم‌ مصرف و سنتی بسازند. تجهیزات زیادی از آمریکایی‌ها به دست طالبان افتاده، این تجهیزات به چند دلیل عمر طولانی ندارند. هلکوپترهایی که از آمریکایی‌ها به گروه طالبان مانده است در کشور‌های همسایه یا کشورهای که به ظاهر دوستان طالبان استند، قابل ترمیم نیست و این طیارات باید در کشورهای عضو ناتو ترمیم شوند چون تخنیک ترمیم آنها در آن کشور‌ها وجود دارد و آمریکایی‌ها این اجازه را به طالبان نخواهد داد. بنابرین استفاده این طیارات و تجهیزات به طالبان بسیار پر هزینه‌ و چالش‌‌زا خواهد بود که از آن استفاده نمی‌توانند. تا حمایت و همکاری کشورهای روسیه، چین، پاکستان یا ایران را با خود داشته باشند ممکن با کمک های مالی و تجهیزات بتوانند حداقل یک نظام بوروکراتیک را تشکیل دهند.

۳-  آیا آنها بر همه جوامع افغانستان حکومت می کنند یا هنوز برخی خودگردانی ها هستند؟

طالبان در داخل افغانستان نسبت به حکومت پیشین موفق‌تر عمل می‌کنند، به سبب اینکه تحولات سیاسی و نظامی در افغانستان همیشه از مناطق اطراف و محلات به شهرها شروع میشود و طالبان در ولسوالی‌ها و محلات افغانستان نفوس بسیار گسترده و حاکمیت مطلق پیدا کردند.

در حال حاضر طالبان با یک سری تهدید‌ در شمال کشور و بعضی شهرهای دیگر روبرو شده اند.

با اینکه طالبان بیشتر از گذشته، بین مردم نفوس پیدا کرده اند، اما گروه‌هایی وجود دارند که در تقابل با نظام طالبان چه علنی و چه مخفی فعالیت می‌کنند که می‌توانیم به جنبش‌های زنان در خیابان و فعالیت در صفحات اجتماعی اشاره کنیم. در ضمن جبهه مقاومت در چند ولایت حضور داشته و عملا در جنگ نظامی با طالبان می‌جنگند. به همین ترتیب بعضی از گروه‌های تازه روی کار آمده‌ دیگری هم اعلان مخالفت با طالبان را می‌کنند. بنا بحث خودگردانی‌ها چیزی کاملا طبیعی است چون افغانستان دارای فرهنگ‌های متنوع است، و قوانین افراطی طالبان برای مردم قابل قبول نیست و به طور خودجوش خودگردانی‌ها به وجود می‌آید.

۴- همچنین آیا بنظر شما درست است که حکومت طالبان را حکومت فاشیست‌های تئوکراتیک نام برد؟

طالبان را می‌توان در نخست یک گروه مذهبی دانست تا قومی.

ترکیب حکومت طالبان، قوم پشتونی است اما در بعضی صفوف طالبان افراد برجسته از قوماندان‌های قوم ازبیک و تاجیک نیز وجود دارد.

و البته طالبان در نوع حاکمیت  فاشیستی است و همه اقوام را سرکوب و به شکل یکسان مورد ظلم و خشونت قرار می‌دهند. اگر یک فعال مدنی یا فرهنگی در سمت شمال کشور کشته شود در جنوب هم توسط طالبان کشته می‌شود و به همین ترتیب افراد نظامی حکومت پیشین نیز از هر سمت و قومی که باشند.