کارگران موقت در اتحادیه اروپا؛ برده داری در قرن بیست و یکم

چه آینده ای در انتظار هزاران کارگر موقت در اتحادیه اروپاست؟ این افراد اغلب توسط بنگاههای واسطه در کشورشان برای کار به کشورهای غرب اروپا فرستاده می شوند. هانس وان دربرلی، خبرنگار یورونیوز در این گزارش با کارگران رومانیایی ملاقات کرده که مدت زیادی را بیرون از کشور به سربردند تا بلکه بتوانند در یکی از کشورهای غرب اروپا درآمدی داشته باشند و پولی پس انداز کنند. آنها قربانیان قوانین کنونی کارگران موقت در اروپا هستند.

هزاران کارگر موقت در اتحادیه اروپا بین وطنشان در شرق ارو‍پا و انجام کارهای سخت و طاقت و فرسا با دستمزد کم در غرب اروپا در حال رفت و آمد هستند. کارگران موقت در اروپا کسانی هستند که اغلب توسط یک پیمانکار واسطه در کشورهایی که دستمزد کارگران در آنها پایین است، به کارفرماها معرفی می شوند.

الکساندرو اسپالاتلو یکی از این افراد است. او که بتازگی به دهکده اش در رومانی بازگشته، مدتی را در آلمان برای ساختن مجتمع اداری در فرودگاه فرانکفورت مشغول به کار بوده است. الکساندور اسپالاتلو را پیمانکاری مشکوک استخدام کرده بود و او را به همراه کارگران دیگر به شرکت بزرگتری تحویل دادند.

به الکساندور اسپالاتو قول ۱۱.۵ یورو برای هر ساعت کار داده شده بود اما پولی که دریافت کرده است نصف این مقدار بود، آن هم فقط برای دو ماه اول کارش. برای نیمسال بعد اصلا دستمزدی دریافت نکرده است.

او می گوید: «پول تو جیبی برای خرید غذا به ما می دادند. در ابتدا هفته ۳۰، ۴۰، ۵۰ یورو بود. بعد از مدتی، به ما شش نفر روزی ۱۰ یورو می دادند. ما روزی ۱۴، ۱۶ و گاهی ۲۰ ساعت کار می کردیم. گاهی از هفت صبح تا یک بعد از نیمه شب. از یک طرف باید کاری را که شروع کرده بودیم تمام می کردیم و از طرف دیگر مشکل پول بود فکر می کردیم هر چه بیشتر و سختتر کار کنیم دستمزدمان بیشتر می شود اما اصلا اینطور نبود.»

الکساندرو با کمک طرح موسوم به «جابجایی منصفانه» توانسته از این وضعیت نجات پیدا کند. این طرح را فدراسیون اتحادیه های کارگری آلمان به راه انداخته است و هدفش “دفاع از حقوق کسانی است که از کشورهای شرق اروپا برای کار به آلمان می آیند و مورد استثمار قرار می گیرند. بخشی از بودجه این طرح را اتحادیه اروپا تامین می کند.

بیشتر بخوانید: «فشار فرانسه و آلمان برای سختگیریهای بیشتر در ارتباط با نیروی کار غیر وابسته

حقوق کارگران موقت کمتر از حداقل دستمزد است

لیتیسیا ماتارآ تورک، یکی از مسئولان طرح «جابه جایی منصفانه» است که از طریق اسکایپ به الکساندور کمک کرده است. او می گوید که کارفرما الکساندرو اسپالاتلو و همکارانش را فریب داده و در مجموع ۵۵ هزار یورو پول او و چهار نفر از همکارانش را خورده است.

وی درباره اینکه سیستم تقلب چگونه کار می کند می افزاید: «رایجترین روش تقلب این است که این کارگران دستمزد حداقل کشور میزبان را هم دریافت نمی کنند و حداقل استانداردها درباره آنها رعایت نمی شود. یا اینکه کارفرما هر چقدر که دلش می خواهد به آنها پول می دهد».

وی همچنین می گوید که باید در اتحادیه اروپا محدودیتی در قبال جابه جایی و ماموریت کاری وجود داشته باشد و می افزاید: «در هر بخش اقتصادی — مهم نیست که کدام بخش — باید محدودیتی در قبال جابجایی و مأموریت کاری وجود داشته باشد. تعداد پیمانکاران برای انجام کار مشخص باید محدود و کنترل شود. تجربه ما نشان می دهد که این افزایش تعداد پیمانکارهایی که زیر دست پیمانکار بزرگتر کار می کنند، همه جا رواج پیدا کرده و امکان بهره کشی و استثمار بی حد و اندازه از کارگران خارجی را به وجود آورده است.»

در طرح «جابجایی منصفانه» به وضعیت ۶۰۰۰ کارگری که هر سال از کشورهای شرق اروپا وارد بازار کار آلمان می شوند رسیدگی می شود.

الکساندور اسپلاتلو در کشورهای دیگر عضو اتحادیه اروپا هم کار کرده است: در یونان کابل کار گذاشته است، در قبرس فلزکار بوده و در ایتالیا هم کار کرده است.

از او می پرسیم که پیامش برای کمیسیون اروپا چیست؟ او می گوید: «اجازه کار به شرکتهای غیرواقعی و ظاهری را ندهید، می خواهد در آلمان باشد یا در هر جای دیگر. آنها کارگران را از کشورهای مختلف می آورند و با آنها مثل برده رفتار می کنند و از آنها بیگاری می کشند، از رومانی از بلغارستان، یا جاهای دیگر. باید نظارتهای سفت و سختی وجود داشته باشد. مقامات کشورهای میزبان باید وضعیت شرکتهای فرعی پیمانکاری را بررسی کنند و از آنها بپرسند آیا پولشان را از پیمانکار اصلی گرفته اند؟ آیا دستمزد کارگر را پرداخته اند؟ اگر اینکارها را انجام نداده اند باید مانع از فعالیتشان شد.»

الکساندور اسپالاتلو بازهم عازم کار در یکی از کشورهای غرب اروپاست او این بار می خواهد بختش را در ایتالیا بیازماید. او قرار است راننده کامیون حمل مصالح ساختمانی باشد و بین رم و میلان کار کند. او بدون امضای قرارداد کتبی و با وعده و وعید ۲۰۰۰ کیلومتر را برای کار کردن در ایتالیا می پیماید.

درآمد کم و شرایط بسیار سخت زندگی؛ ده نفر در یک اتاق

به سراغ الکساندرو الی ۲۲ ساله می رویم که مدتی را برای کار در آلمان سر کرده است. این جوان رومانیایی از طریق دلالان کار در آلمان مشغول به کار شده است. او هر روز از ۴ صبح تا ۹ شب در شرکت ارسال بسته های پستی کار می کرده است.

او می گوید: «کامیونها نمره رومانی را داشتند. نمی دانم ایا این وسایل نقیله بیمه بودند یا نه. اما من بیمه نداشتم. کامیون وضعیت نامناسبی نداشت، ترمز دستی کار نمی کرد و جعبه دنده، گیربکس هم همینطور و من هم که بیمه نداشتم. واقعا خیلی عجیب بود.»

الکساندور تجربه دیگری هم از کار در غرب اروپا دارد: یک دلال کار او را به یک شرکت پیمانکار فرعی ایتالیایی معرفی کرده که کارش انهدام پادگان های نظامی متروک بود.

او از شرایط زندگی اش می گوید: «ده نفر در یک اتاق زندگی می کردیم. دو نفر روی تخت بچه می خوابیدند و هفت نفر در تختی بزرگ. آنقدر فشرده بودیم که اگر کسی می خواست بلند شود یا غلت بزند باید همه به هم می گفتیم. همه باید با هم غلت می زدیم.»

سیپریان یکی دیگر از کسانی است که برای درآمد بیشتر عازم کار در آلمان شده است. او مدتی را در یک کشتارگاه در باواریا کار می کرده است. او روزانه ۱۹ ساعت بدون قرارداد رسمی و حق بیمه کار می کرده است.

«کارگر تحت شرایطی استخدام می شود که هیچکس از آن سر در نمی آورد»

اریک موکانو کارآگاه خصوصی سابق اهل رومانی که به زبان آلمانی هم مسلط است تصمیم گرفته به هموطنان کارگر که خارج از کشور نیاز به کمک دارند، کمک کند. او به این منظور وبسایتی به راه انداخته است.

او شاهد شرایط کار کارگران رومانیایی در آلمان بوده است: سرکارگرها کارگران را کتک می زنند، پولی را که به کارگر تعلق دارد به او نمی دهند و اغلب کارگران را مجبور می کنند به واسطه ها و دلال های فاسد رشوه بپردازند.

او می گوید: «چنین چیزهایی امکان پذیر است چون کارگر تحت شرایطی استخدام می شود که هیچکس از آن سر در نمی آورد. بزرگترین مشکل، پیمانکارانی هستند که با پیمانکار رده بالاتر قرارداد می بندند و هیچکس نمی داند که کارگرش چه کسی است و کجا و چه موقع کار می کند. کارفرماهای مشکوک می توانند با ثبت نام کارگرانش در فهرست حقوق بگیران شرکتی جعلی، از پرداخت مالیات فرار کنند، بخصوص وقتی نام کارگرانشان را در رومانی ثبت می کنند و به جای حداقل دستمزد آلمان، حداقل دستمزد رومانی را به آنها می دهند.»

اریک موکانو قراردادی را نشان می دهد که با پیمانکاری بسته شده است که برای سیستم ارسال بسته های پستی آلمان کار می کند و می گوید: «قرارداد طبق قانون رومانی نوشته شده : هشت ساعت کار در روز و ۱۴۵۰ لی در ماه که حدود ۳۰۰ یورو است. مدیر شرکت، در واقع مدیر دو شرکت است یکی در آلمان و یکی در رومانی. در آلمان با کارفرماهای بزرگ قرارداد می بندد و کارگرانش را در رومانی استخدام می کند در نتیجه هیچگونه هزینه اضافی، حق بیمه و حق بازنشستگی به دولت آلمان نمی پردازد.»

سیپریان از طلوع آفتاب تا نیمه شب در کارخانه تولیدات دامی در آلمان کار می کرد. مایعی اسیدی که از دستکشهایش نشت می کرده، باعث شده است تمام انگشتانش عفونی شود. سیپریان هیچ قرارداد و مدارک رسمی و بیمه ای نداشته است. تنها چیزی که دارد کارتی تقلبی بوده که فقط در را برایش باز می کند و ساعت کار او را ثبت نمی کرده است.

او می گوید: «برای ورد به کشتارگاه کارتی داشتم که به اسم من نبود. به اسم کسانی دیگری بود که قبلا اینجا کار کرده بودند و رفته بودند. بعد از اینکه من هم رفتم این کارت را به دیگران دادند. کارفرمای آلمانی مقصر است چون با این واسطه ها که مرتبا افراد تازه ای را به شکل غیررسمی برای کار می آورند معامله می کند. معلوم است که کارفرمای آلمانی سهم خودش را بر می دارد، واسطه ها هم سهم خودشان را بر می دارند و با زندگی ما کارگرها بازی می کنند و از دسترنج ما می دزدند. این عادی نیست.»