فمنیسم ، – آزادی زنان یا نجات زحمتکشان ؟

نصرت شاد

در ضرب المثلی سیاسی آمده که انقلاب کار یک حزب نیست و نخواهد بود . در سال 1936 میلادی در اسپانیا یک سازمان آنارشیستی زنان بنام ” زنان آزاد ” تشکیل شد . پایه گذاراران آن زنانی بودند که در جنگ داخلی اسپانیا علیه فاشیسم و برای یک انقلاب اجتماعی مبارزه کرده بودند . برنامه این سازمان بر اساس نظرات اما گلدمن ، آنارشیست روس بود  و او خود تحت تاثیر نظرات باکونبن بود که مرد و زن را برابر میدانست .
در سال 1931 اشتغال زنان در اسپانیا به 9% میرسید . بعد از اعلان جمهوری در اسپانیا در این سال ، رفرمهای قانونی و حق رای برای زنان اعلان شد . در سال 1936 نخستین بار آنارشیستها وارد مجلس شدند و یک زن آنارشیست وزیر تامین اجتماعی و بهداشت این کشور شد . خلاف نظر انسنبرگر ، شاعر آلمانی زمان حال ، حاکمیت آنارشیستها در اسپانیا 3 سال دوام آورد و فقط شامل یک تایستان کوتاه نبود .
یکی از پایه گذاران این سازمان آنارشیستی زنان آزاد ، یک خانم ژورنالیست بنام لوسیا سائونیل بود . در کنگره سال 1937 این سازمان اعلان نمود که آن بر اساس فدرالی سازماندهی خواهد شد . 150 گروه تشکیل دهنده این سازمان تا سال 1936 حدود بیست هزار نفر عضو داشتند . بعد از پیروزی فرانکو در سال 1939  این سازمان ممنوع شد  و تا سال مرگ او 1977 نتوانست فعالیت نماید . دو هدف این سازمان آزادی خود و انجام یک انقلاب اجتماعی با کمک مردان بود . در سال 1937 این سازمان به تاسیس سندیکای زنان بخش حمل و نقل و صنایع غذایی ، پرداخت  .
در ضرب المثل دیگری آمده که آدم دو بار یک انقلاب را انجام نمیدهد . در آغاز مبارزه اجتماعی در اسپانیا ، در حالیکه زنان آنارشیست شعار ضد مالکیت خصوصی میدادند ، خودشان هنوز در مالکیت مردان ، صاحبکاران و زمینداران بودند . تا زمان تاسیس سازمان ” آزادی زنان ” ، جنبش آنارشیستی نتوانسته بود آنان را علاقمند به تشکل و مبارزه نماید . غالبا تا آنزمان پاتق مردان ، قهوه خانه و پاتق زنان ، کلیسای کاتولیک بود .
گرچه عده ای از زنان بورژوایی نیز در این سازمان بودند، آن سازمان خود را سازمان زنان کارگر میدانست و از فمنیسم بورژوایی فاصله گرفت و خود را بخشی از جنبش آنارشیستی میدانست . برای مردها آزادی زنان فقط در چهارچوب آزادی طبقه کارگر؛ زن و مرد، ممکن بود . مردها میگفتند که برابری زن و مرد بعد از پیروزی انقلاب اجتماعی بوجود می آید و تاسیس سازمان خاص زنان، نیروی انقلاب را ضعیف میکند .
زن ها میگفتند که انقلاب باید با نابود کردن نظام مردسالار همراه باشد و اتوریته مردان نباید روی دولت و انقلاب تکرار شود . زنها میخواستند که نیرویی فمنیستی در یک جنبش انقلابی با اهدافی برنامه ای باشند . زنان بایستی بر اثر تجربه عملی به ضرورت انقلاب اجتماعی ایمان بیاورند . در سازمان زنان آزاد اسپانیا ، کار عملی همیشه هدفی مهم بود .
نه در کمون پاریس در سال 1871 و نه در انقلاب روس در سال 1917-1905 آنارشیستها نتوانستند قدرت را بدست آورند ولی در انقلاب اسپانیا آنان حدود سه سال دولت را در دست داشتند . از طریق فرستاده باکونین ، آنارشیسم در سال 1868 وارد اسپانیا شده بود .
در سال 1873 در اسپانیا اعلان جمهوری گردید . در سال 1881 آزادی برای فعالیت آنارشیستها تضمین شد ولی در سال 1874 با بازگشت سلطنت ، آنها دوباره تحت تعقیب قرارگرفتند ولی چون بطور غیرمرکزی سازماندهی شده بودند ، پلیس نتوانست آنان را نابود کند .
رقیب آنارشیستها همیشه سوسیالیستها بودند . گرچه سوسیال دمکراتها سازشی میان کمونیسم و کاپیتالیسم بودند ولی حکومت جمهوری در نظر آنارشیستها مرحله ای برای رسیدن به انقلاب اجتماعی بود . در سال 1936 روزنامه پراودا نوشت، در اسپانیا مانند شوروی باید مبارزه اجتماعی را از وجود آنارشیستها و تروتسکیستها پاکسازی نمود .
زنان آنارشیست –فمنیست فکر نمی کردند که آزادی طبقه کارگر بطور خودکار موجب آزادی زنان نیز میگردد . دلیل اصلی اوضاع ناراضی زنان وابستگی اقتصادی آنان به مردان بود .زنها در جامعه طبقاتی نمی توانند از استعدادهای خود حداکثر استفاده بنمایند چون با آنان رفتاری نابرابر میشود . تشدید وابستگی اقتصادی زنان به مردان از طریق کار در کارخانه ، مسئولیت تربیت کودک ، و وابستگی های سنتی دیگر ، افزایش می یافت .
از جمله اهداف سازمان ” زنان آزاد ” اسپانیا آن بود که آنها را به مبارزه اجتماعی دعوت کند . سازمان آزادی زنان ضرورتی بود برای آزادی اجتماعی عمومی .
این سازمان آنارشیستی بعنوان سازمانی کارگری فمنیستی با جنبش فمنیستی بورژوایی مرزبندی داشت . در نظر آنان استقلال اقتصادی زنان مهم بود . توصیه آنان این بود که بخشی از پروسه انقلاب شوند ، در تولید شرکت کنند ، کارسیاسی بنمایند و در زمان فرانکو و خفقان ،در مبارزه مسلحانه شرکت نمایند .
هدف سیاسی آنان یک کمونیسم آنارشیستی بود . آنارشیسم آنان مخالف  مردهای قهوه خانه ای و زنان کلیسایی ، دولت اتوریته و مذهب کاتولیک بود . در رفرمهای خیرخواهانه آنان ، تشکیل مهد کودک ، ایجاد آشپزخانه های سیار برای فقرا ، و آموزش یک شغل و پیشه مهم بود .

Mujeres Libreزنان آزاد  =

نصرت شاد