پناهجویان ساکن ایران در دو راهی بازگشت به افغانستان یا اعزام به جنگ سوریه

سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران، اخیرا بطور علنی به جذب و تشویق مهاجران افغانی برای اعزام به جنگ سوریه می پردازد. بگفته شماری از مهاجران، ایران، اقدامات جذب و تشویق را از طریق روحانیان در مراسم های مذهبی مهاجران افغانستانی و یا پادگان های نظامی در این کشور انجام می‌دهد.

محمد حسینی، چهار سال پیش از افغانستان به طور قاچاقی به ایران آمد. وی تصور می کرد که زندگیش در ایران متحول خواهد شد، اما بخاطر نداشتن مدرک اقامتی معتبر ماموران ایرانی محمد را دستگیر کردند. دولت ایران دو گزینه در مقابل او گذاشت: بازگشت به افغانستان و یا اعزام به سوریه در قبال گرفتن پروانه اقامت و پول.

محمد به یورونیوز می گوید: «در افغانستان کار و بار نبود، امنیت نبود. تصور می کردم در ایران کار هست و امنیت، اما نمی دانستم در جامعه ایران به عنوان یک مهاجر فاقد مدرک اقامتی، امنیتی ندارم و همیشه در معرض رد مرز شدن/ اخراج از ایران هستم. اتاق مجردی مان در سر کوره های آجر پزی قرار داشت. روزها تا شب کارگری می کردیم و شبها از خستگی حتی توان خوردن چای و شام نداشتیم. بین تصور من از ایران و آنچه در واقعیت دیدم زمین تا اسمان فاصله بود.»

محمد برای گرفتن مدرک اقامتی، در صف اعزام به سوریه ثبت نام کرد و پس از دو ماه حضور در جبهه‌های جنگی در سوریه پروانه اقامت یک ساله دریافت کرد اما با ختم یکسال پروانه اقامتش، دولت ایران از تمدید کارت اقامت سر باز زد و محمد برای تمدید یک سال اقامت، دوباره به جنگ سوریه اعزام شد.

او می‌گوید: «در مرحله اول حضورم در جبهه های سوریه، در متن خطر نبودم اما در مراحل بعدی، باید اقدامات هجوم به دشمن را در خط مقدم جنگ انجام می دادیم.»

در حال حاضر پروانه اقامت محمد یکسال دیگر تمدید شده است و با ختم تاریخ تمدید پروانه اقامت، او مجبور است که مجددا به سوریه برود. محمد با وجود داشتن پروانه اقامت نمی تواند به نام خودش خانه، زمین، وسیله نقلیه یا حتی سیمکارت تلفن بخرد.

اسد ناصری مهاجر افغانستانی که فرمانده یکی از گردان های سوریه بود، سال گذشته پس از بازگشت از سوریه، به اصفهان بازگشت و ازدواج کرد اما در شب عاشورای امسال، پس از بازگشت از هیئت مذهبی که اجساد کشته شدگان سوریه را تشییع کرده بودند خودکشی کرد.

شناسنامه ایرانی برای خانواده‌های کشته شدگان

صدا و سیمای ایران با پخش گزارشهایی از مراسم های تشیییع و یادبود مهاجران کشته شده در جنگ سوریه، این مهاجران را شهدای مدافع حرم می نامد.

دولت ایران، پیش از این اعلام کرده بود که اگر مهاجران اعزامی به جنگ سوریه کشته شوند، خانواده هایشان از حق اقامت دائمی و گرفتن شناسنامه ایرانی برخوردار خواهند شد.

محمد حسینی در این باره می گوید: «در هر گردان مستقر در سوریه، ۱۵۰ مهاجر افغانی بودیم که از هر گردان سی یا چهل نفر کشته و زخمی داشتیم. در حالی‌که اتباع ایران خیلی کم بودند و از بین همرزمان شهیدم تا بحال هیچ کدام از خانواده هایشان صاحب شناسنامه ایرانی نشده اند.»

مهاجران افغانی، اهرم سیاسی

«دولت ایران پس از بررسی‌هایش در مورد امکان بازگشت مهاجران به افغانستان به این نتیجه رسید که بازگرداندن مهاجران افغانستان غیرممکن است و به همین خاطر تصمیم گرفت، از وجود مهاجران به عنوان یک اهرم سیاسی در سیاست های کلان خود استفاده کند. اعزام به جنگ سوریه یکی از همان سیاست های برون مرزی ایران است.»

یکی از فعالان فرهنگی-اجتماعی افغانستان که نخواست نامش فاش شود، با بیان این مطلب به یورونیوز گفت: «سال گذشته هر جوانی می توانست به عنوان داوطلب به جنگ سوریه برود. این روند در سال های گذشته با پنهان کاریهایی از سوی دولت ایران همراه بود و این موضوع سر و صدای رسانه ای زیادی را در افغانستان و خارج از افغانستان برانگیخت اما امسال این روند آشکارتر شده و دولت ایران کمتر پنهان کاری می کند، تا حدی که در سال اخیر برای آنها مراسم تشییع جنازه می گیرند و جنازه آنها را در مساجد و اماکن عمومی برای تشویق و بر انگیختن احساس مذهبی مردم و جوانان در ایام محرم استفاده می کردند.»

به‌گفته وی، «در حال حاضر، اگر جوانی داوطلب اعزام به جنگ سوریه باشد، باید ابتدا امضای موافقت خانواده اش را ارائه کند تا بتواند به جبهه اعزام شود. در بین اعزام شدگان به جنگ سوریه بیشتر معتادان به مواد مخدر، نوجوان‌های زیر سن هجده سال، تعدادی از فرماندهان احزاب جهادی افغانستان و تعدادی از سربازان اردوی ملی نیز حضور دارند.»

وی می گوید: «در شهرهای ایران، پادگان‌های نظامی، برخی هیئت‌های مذهبی و در مواردی نیز مغازه‌ها و بنگاه‌های املاک ثبت نام از مهاجران افغانستانی برای اعزام به جنگ سوریه را انجام می دهند. در تعدادی از شهرهای افغانستان هم شرکت های زیارتی از داوطلبین جنگ سوریه ثبت نام می کنند و ویزای ایران را برای این داوطلبین در افغانستان تهیه می کنند.»

مهاجران افغانستانی ساکن ایران می گویند که شاهد اعزام گروه های آسیب پذیر جامعه مهاجر در ایران به سوریه هستند.

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با مجموعه عصر آنارشیسم The names and addresses that related to anarchism era website