شارلی بودن یا شارلی نبودن؟ مسئله این نیست

ب.ص

Text Size

یکی از دلایلِ تأخیرِ بارزِ من در سوار ِ شدن به قطارِ فیس‌بوک همین بود که مبادا مرا هم به حیطه‌ی این عادت مرسوم بکشاند که بر سر هر موضوع و ناموضوعی « موضع‌گیری» و « اظهارنظر» کنم، و به‌خصوص این‌که نتوانم با دیدن مواضع و اظهاراتی که به نظرم غلط‌ انداز و هیاهوگری است سکوت و تأمل کنم. یعنی به شیوه‌ و رویکردی برخلافِ تمایل و عادت همیشگی‌ام دچار شوم. سلاحِ من در برابر هیاهو سکوت و فاصله بوده است، نه از سر بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی به محتوا و تأثیر مخربِ این هیاهو؛ بل‌که سکوت و خلوتی مملو از افکار و نقدهایی که نمی‌توانسته و نمی‌خواسته‌ام با دستور ( به هر دو معنای گرامر و فرمان ) و قواعدِ نمایش و هیاهو بیان‌شان کنم. اما به هرحال، به این امکانِ قمار دل بسته‌ام، که قمارِ امکان است، نوعی مضمون‌ربایی و دخل و تصرف در فضای فیس‌بوکی که قاعده و فرمان‌اش هیاهوست. یعنی روی نوعی کیفیتِ ارتباط شرط‌بندی کرده‌ام. گمان می‌کنم در این شرط‌بندی تنها نیستم. اگر دل به دل راه دارد، اندیشه‌‌های برخاسته از امعا و احشای ما نیز از هم بیگانه نیستند.

کُشت و کشتاری که توسطِ دو تروریستِ فرانسویِ الجزایری‌تبار در چهارشنبه ۷ ژانویه در دفتر روزنامه‌ی طنزپردازِ شارلی اِبدو به راه افتاد، طبیعتاً مرا نیز مثل همه تکان داد و منقلب کرد. یادِ داستانی از هنری میلر افتادم: لبخند پای نردبام. و آثاری شبیهِ آن، که به ما می‌آموزند عمقِ فاجعه‌ی انسانی را دلقک‌ها بهتر از همه می‌دانند و به ما نشان می‌دهند.
از همان اولین سال‌های زندگی‌ام در فرانسه روزنامه‌های فکاهی ـ انتقادی فرانسوی جذابیتِ خاصی برای من پیدا کرد. بیش از ده سال از ماه مهِ ۶۸ نگذشته بود. کافه‌ها مملو از دود سیگار و آمیزه‌ای از بوی قهوه، آبجو و شراب بود. حتماً در دست چند مشتری یکی از این نوع روزنامه‌ها را می‌شد دید. آن‌روزها نمی‌دانستم که سال‌ها بعد، به دنبال اختلاف و انشعابی که در تحریریه‌ی شارلی ابدو رخ خواهد داد، خودِ من به طرف‌داری از سینه Siné ،که به دنبال دعوایش با مدیرِ روزنامه یعنی فیلیپ وال و ترک کردن شارلی ابدو، روزنامه‌ی سینه ابدو را منتشر کرد، مشترکِ این روزنامه می‌شوم. و این‌که حالا خودِ سینه از روی تختِ بیمارستانی که در آن بستری است با گلویی بغض‌کرده و مبهوت از فاجعه‌ای که رخ داده یادِ همکارانِ سابق و دوستانِ به قتل رسیده‌اش را گرامی می‌دارد.
کشتنِ دلقک‌ها درست مثل کشتنِ کودکان، برای من منتهای رذالتِ ضدانسانی را نشان می‌دهد. ترور ِ فکاهی‌پردازانِ شارلی ابدو نشانه‌ی دیگری است از بربریتی که زندگی و جانِ آدمی را به فتوای یک ایده‌ئولوژیِ جانی و مفتّش‌پرور قربانیِ اوهامِ لاهوتیِ خود می‌کند.
من نیز مانند خیلی‌ها از این واقعه‌ی مرگ‌بار زبانم بند آمده است، اما واکنش‌ها و تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها نسبت به این ترور که در این سه چهار روز دنیا را فراگرفته است، و به‌خصوص مصادره شدنِ این فاجعه به سودِ ایده‌ئولوژی‌های مرگ‌بارِ دیگر، مرا به نوشتن این یادداشت وامی‌دارد.
امروز با رائول ونه‌گم در باره صحبت می‌کردم. می‌گفت انگار داریم به چند قرن پیش و جنگ مذاهب برمی‌گردیم. در شهرهایی در بلژیک و فرانسه، مسلمان‌ها از ترس از خانه بیرون نمی‌آیند. و اگر امروز درباره‌ی برقراری مجازاتِ اعدام در فرانسه همه‌پرسی برگزار شود، شاید هشتاد درصد آرای مثبت بیاورد! این روزها مَرین لوپن، دخترِ لوپنِ معروف، که جانشین پدر و پیشوای حزب فاشیستیِ « جبهه‌ی ملی » فرانسه است، خود را مدافعِ راستینِ دموکراسی، حقوقِ بشر و آزادی بیان می‌داند! و می‌خواهد در راه‌پیماییِ عمومیِ پس‌فردا در فرانسه در صفِ مدافعانِ آزادی سینه سپر کند.
اما این فقط گوشه‌ی جنجالیِ ماجراست. فاجعه عمیق‌تر از این است. همه‌ی احزاب از چپ و راست خواهانِ وحدت ملی شده‌اند. و می‌دانیم در جامعه‌ای که هزاران زخمِ ناسورِ طبقاتی دارد گلوها و بلندگوهایی که وحدتِ ملی را جار می‌زنند، خواه به بهانه‌ی یک مسابقه‌ی فوتبال، خواه به دنبال فاجعه‌ای چون امروز، قهرمانانِ وحدتِ کاذبِ ملت اند.

آگاهی و شعوری که می‌داند عرصه‌ی سیاستِ مسلط بر جهانِ امروز را جدال میان دو توحش رقم می‌زند، و قربانیانِ این جدال مردمانِ بی‌گناهِ چهارسوی این سیاره‌ی محزون اند، چگونه می‌تواند بدون نگاهِ مرکب پیچیدگی‌ها و سردرگمی‌های این اوضاع را دریابد و بیان کند و راه‌چاره‌ای ارائه دهد؟
در ادامه‌ی این یادداشت به ارزیابی‌ها و مواضعی می‌پردازم که این روزها نسبت به این حادثه از سوی ایرانی‌ها در رسانه‌ها مطرح می‌شود.

 

آدرس و اسامی صفحات مرتبط با فدراسیون عصر آنارشیسم

Federation of Anarchism Era Social Media Pages



۱- آدرس تماس با ما 
asranarshism@protonmail.com
info@asranarshism.com
۲- عصر آنارشیسم در اینستاگرام
۳- عصر آنارشیسم در تلگرام
۴- عصر آنارشیسم در توئیتر
۵ – فیسبوک عصر آنارشیسم
۶ – فیسبوک بلوک سیاه ایران
۷ – فیسبوک آنارشیستهای همراه روژاوا و باکورAnarchists in solidarity with the Rojava
۸ – فیسبوک دفاع از زندانیان و اعدامیان غیر سیاسی
۹ – فیسبوک کارگران آنارشیست ایران
۱۰- فیسبوک کتابخانه آنارشیستی
۱۱ – فیسبوک آنارشیستهای همراه بلوچستان
۱۲ – فیسبوک هنرمندان آنارشیست
۱۳ – فیسبوک دانشجویان آنارشیست
۱۴ – فیسبوک شاهین شهر پلیتیک
۱۵ – فیسبوک آنتی فاشیست
۱۶- تلگرام آنارشیستهای اصفهان و شاهین شهر
۱۷ – اینستاگرام آنارشیستهای اصفهان و شاهین شهر
۱۸- تلگرام آنارشیستهای شیراز
۱۹ – تلگرام ” جوانان آنارشیست ”
۲۰ - تلگرام آنارشیستهای تهران
۲۱ – اینستاگرام جوانان آنارشیست
۲۲ – گروه تلگرام اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۳ –  توییتر اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران - The Anarchists Union of Afghanistan and Iran
۲۴ – فیسبوک اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۵ – اینستاگرام اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۶ – کانال تلگرام خودسازماندهی مطالب گروه اتحاديه آنارشیست‌های افغانستان و ايران
۲۷ – گروه تلگرام خودساماندهی مطالب گروه اتحادیه آنارشیستهای افغانستان و ایران
۲۸– اینستاگرام آنارشیستهای بوکان - ئانارکیستە کانی بۆکان
۲۹- کانال تلگرام کتابخانه شورشی
۳۰- کانال تلگرام ریتم آنارشی
۳۱- تلگرام آنارشیستهای اراک
۳۲- تلگرام قیام مردمی
۳۳- ماستودون عصرآنارشیسم
۳۴- فیسبوک آنارشیست‌های مزار شریف
۳۵- فیسبوک آنارشیست‌های کابل