فوتوریست ها، آنارشیست های انقلاب اکتبر بودند

مطلب دریافتی : علیشاه سلطانی/ رئالیسم خونین برای آتش جهانی

روس ها همیشه اهمیت خاصی به ادبیات “رئالیسم کلاسیک” قرن ۱۹ خود میدادند،در حالیکه آلمانها علاقه خاصی به ادبیات” کلاسیک” و ایتالیایی ها تمایل به ادبیات آینده گرای “فتوریستی” خود داشتند. واسیلی روزانف،فیلسوف پیش ازانقلاب اکتبر،ادبیات روس را مقصراصلی انقلاب میدانست.

ادبیات و فرهنگ کارگری بعدازانقلاب اکتبرتحت تاثیر نظرات آلکساندر بوگادنف(۱۹۲۶-۱۸۷۳)، تئوریسین مارکسیست وخالق رمانهای اتوپیستی بود.بعدها ادبیات در شوروی سنتزی شد از دومکتب بزرگ قرن ۱۹ یعنی رئالیسم و رمانتیسم،گرچه روش هنری آنان ریشه در رئالیسم انتقادی داشت. شعر وشاعری کارگری ازسال ۱۸۷۰ در روسیه آغازشده بود. لنین درسال ۱۹۰۵ نوشت که پرولتاریا باید حزبی بودن ادبیات را در صدر خواسته های خودقراردهد وادبیات غیرحزبی باید ایزوله شود. لنین، تروتسکی، و گورکی درمقابل نظرات لوناچارسکی و بوخارین ضرورت یک فرهنگ سراسری سوسیالیستی رامطرح کردند.

تروتسکی گرچه در سال ۱۹۲۴ کتاب مهم “ادبیات و انقلاب” رانوشت ولی بعدها توسط استالین مجبور به سکوت وفرار شد.او میگفت فرهنگ پیشین وروشنفکرانش باید از طرف جاروب آهنین تاریخ پاک گردند. مهمترین نظریه پردازان ادبیات شوروی غیراز لنین،تروتسکی و گورکی،- بوخارین،بوگادنف و لوناچارسکی بودند که در مراحل مختلف ودرطول صدسال اخیر نقش مهمی را بعهده داشتند. لوناچارسکی خلاف تروتسکی، لنین و گورکی ،خواهان یک فرهنگ وادبیات کارگری بود. لنین میگفت که سوسیالیسم و فرهنگ اش باید روی ارثیه فرهنگ بورژوازی و سرمایه داری بنا شوند.

امروزه اشاره میشود که هیچ حکومتی مانند بلشویکها نکوشید تا ادبیات و فرهنگ را بشکل ایدئولوژیک هدایت،دستکاری وسیاست ادبی را از بالا دیکته وتعیین کند. در میان رهبران شوروی غیراز بوخارین ولوناچارسکی تفاهمی برای رشد و رونق ادبیات مدرن و آوانگارد وجود نداشت.گروه های ادبی تندرو کارگری میخواستند به موازات انقلاب سیاسی کمونیستی یک انقلاب هنری وادبی را عملی نمایند.در جبهه چپ هنر و ادبیات، فتوریستها انتظار داشتند آن طور که انقلاب روابط سیاسی اجتماعی را تغییر داد، هنر و ادبیات را نیز تغییر دهد.

انجمن نویسندگان کارگری با نام مختصر “راپ” خود را بازوی حزب کمونیست میدانست وخواهان مبارزه ای طبقاتی در ادبیات با روشی رادیکال و شبه نظامی بود. سرانجام با آغاز فعالیت سیاست اقتصادی ” نپ ” بین سالهای ۱۹۲۸-۱۹۲۱ کوشش ادبی گروههای کارگری به ضعف وشکست گرایید. تاریخ ادبیات شوروی میان سالهای ۱۹۳۴-۱۹۱۷ مبارزه برای رهبری میان گروههای ادبی از جمله فتوریستها و تصویر گرایان بود.

رابطه میان ادبیات مهاجر و نویسندگان شوروی سرانجام در سال ۱۹۲۴قطع گردید و جبهه ادبی گروههای آوانگارد و چپ در سال ۱۹۳۰ منحل شد و در سال ۱۹۳۲ با تشکیل اتحادیه نویسندگان شوروی، به تنوع و دینامیک گروههای ادبی چپ و آوانگارد پایان داده شد و تا دهه ۳۰ قرن گذشته غالب مخالفین ادبی وادار به سکوت شدند یا در خط مکتب” رئالیسم سوسیالیستی” قرار گرفتند و یا مجبور به ترک وطن شدند.

بعد از انقلاب اکتبر تعداد اعضای سازمانهای ادبیات کارگری به حد رقم اعضای حزب کمونیست رسیده بود. عده ای از کادرها و سیاستمداران حزب توصیه میکردند که ادبیات باید مبارزه طبقاتی را پشت سرگذاشته و راههای صلح آمیز میان خلق را انتخاب کند تا دهقانان و خرده بورژوازی رنجیده نشوند. فعالین جبهه چپ هنر یعنی جنبش “انسان نوین”، جوانان و فعالینی بودند که در انقلاب ودر جنگ داخلی شرکت کرده و خواستار “آتش جهانی” برای راه انداختن انقلاب جهانی بودند. آنها با هدف نابودی فرهنگ پیشین و با شعار ” به نام هنر فردا، رافائل را آتش بزنید، موزهها را نابود کنید!” خواهان تقدم محتوا بر فرم شدند.

فتوریستها یعنی” آینده گرایان” میگفتند هر اثری باید آگاهی طبقاتی را بیان کند و شعار میدادند “زنده باد محتوا، مرگ بر فرم، گاردهای سفید را سینه دیوار بگذارید!”. آنها اهمیت خاصی به فرهنگ شهری، آنارشیسم و صنعتی شدن جامعه میدادند، و طرفداران “راپ” خواهان آثاری مانند رمان “دن آرام” شولوخف و “رئالیسم خونین” در ادبیات بودند.

از جمله رمانتیک های انقلابی در ادبیات آندوره، بوریس پیلناک و اوگی زامباتین بودند. مخالفین زامباتین او را شیطان ادبیات روس نامیدند.یکی از نمایندگان ادبیات دهقانی، سرگی اسنتین (۱۹۲۵- ۱۸۹۵)، پایه گذار مکتب تصویری درشعر بود که میگفت در نظام سوسیالیستی، شاعر خدای جدید است. او را در کنار پوشکین شاعری مهم میدانند. وی به رد فتوریسم و سمبولیسم پرداخت و میگفت در شعر به تصویرکشاندن منظور مهم است و نه محتوای شعر.او در قفقاز با شعر وادب پارسی ازجمله با آثار سعدی و فردوسی آشنا شده بود.

محفل ادبی “برادران سرابی” که بعد از انقلاب بوجود آمد به اتهام تبلیغ شعار “هنر در خدمت هنر” مورد تعقیب قرار گرفت. نیکولای تیخونف (۱۹۷۹-۱۸۹۶) یکی ازاعضای این گروه لقب رمانتیک انقلاب گرفت. وی متکی به الهام از فرهنگ رمانتیک قفقاز بود که سالها برای شاعران و ادیبان روس سرمشقی مهم بود. یکی دیگر از اعضای این مخفل ،یوری اولشا (۱۹۶۰-۱۸۹۹) نام داشت که با رمان “حسادت” نماینده ژانر “عکس برداری جادویی” در ادبیات شوروی شد.

“آبزورد گرایان” نیز یکی دیگر از گروههای ادبی اوائل انقلاب اکتبر بودند که میگفتند چون هنرفاقد منطق است باید همچون مورد کودکان، بشکل غریزی و طبیعی به خلاقیت هنری پرداخت. ولی سرانجام در پایان آنان را در سال ۱۹۳۰ به اتهام مخالفت با دیکتاتوری پرولتاریا و تبلیغ مدرنیسم ادبی نابود گردند. زمانی که زامباتین نوشت که ترس وی از آنست که تنها آینده ادبیات روس، افتخارات گذشته اش باشد، او را تروتسکیست نامیدند.

——————————————————————————————————————————————————————————————————–

فدراسیون عصر آنارشیسم

فوتوریست ها، آنارشیست های انقلاب اکتبر بودند

مطلب دریافتی : علیشاه سلطانی/ رئالیسم خونین برای آتش جهانی

Text Size

Explore More

برداشت و انتشار مطالب این سایت کاملاً آزاد است